نشان در برابر ویز؛ مقایسه ای میان مسیریاب ایرانی و خارجی

اگر در شبکه اجتماعی توییتر فعال باشید، احتمالا توییت شب یلدای وزیر ارتباطات را به خاطر دارید. محمد جواد آذری جهرمی در این توییت از مسیریابی ایرانی به نام «نشان» تقدیر به عمل آورد که شاید بسیاری تا پیش از اشاره وزیر با این محصول آشنایی نداشتند.

نشان به عنوان یک مسیریاب توسعه‌یافته با بودجه خصوصی، تا کنون به رکورد یک میلیون نصب فعال در کافه بازار رسیده و بنابر تجربه افرادی که از آن استفاده کرده‌اند، تقریبا تنها گزینه داخلیست که می‌تواند با مسیریاب محبوب خارجی یعنی ویز قابل مقایسه باشد.

البته زود قضاوت نکنید؛ از همین ابتدا باید بدانید که هدف از متن پیش رو هم‌سنگ پنداشتن این دو مسیریاب نیست. طبیعتا ویز با سابقه 12 ساله و پشتیبانی مالی گوگل نمی‌تواند با هیچ مسیریاب دیگری در دنیا قابل قیاس باشد، چه برسد به یک مسیریاب ایرانی مستقل که شاید از عمر آن چند سال هم نگذشته. در واقع بگذارید اینطور بگویم که نتیجه نهایی، از همین سطرهای ابتدایی مثل روز روشن است.

با این وجود دیدگاه حاکم بر این مقاله در مقایسه مسیریاب نشان و ویز، بیشتر بررسی خصوصیاتی در نمونه وطنی بوده که می‌توانند به اندازه امکانات غول خارجی برای مردم کاربرد داشته باشند. ویژگی‌هایی که شاید به دلیل دسترسی آسان‌تر به امکانات و فرصت‌های بومی حتی بتوانند مزیت‌هایی نسبت به رقیب خارجی‌شان ایجاد کنند. شاید با همین رویکرد بتوان مقایسه‌ای معقول و منطقی از این دو مسیریاب داشت.

مقدمه را طولانی نکنیم، با در نظر داشتن همین دیدگاه در ادامه به مقایسه مسیریاب نشان و ویز می‌پردازیم.

(مقایسه پیش رو بر اساس نسخه 4.10.2 مسیریاب نشان و نسخه 4.46.1.3 مسیریاب Waze در اندروید و تحت شرایطی یکسان انجام شده است)

ظاهر و رابط کاربری؛ رقابتی که نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود

سمت چپ ویز و سمت راست مسیریاب نشان

می‌گویند از ظاهر کسی نباید او را قضاوت کرد. اما در مورد اپلیکیشن‌ها چنین چیزی مصداق ندارد. داشتن یک ظاهر و رابط کاربری خوب اکثر مواقع تضمین می‌کند که تجربه کاربری مطلوبی هم در آن اپلیکیشن خواهید داشت؛ موضوعی که ویز مدت‌هاست به آن رسیده و نشان هم با هر آپدیت با گام‌هایی بلند به سویش قدم بر می‌دارد.

هر دو مسیریاب، سادگی و مینیمالیسم را به شلوغی صفحه ترجیح داده‌اند. هر چند ویز به خاطر به کارگیری رنگ‌های کمتر (و ملایم‌تر)، رابط کاربری آرامش‌بخش‌تر و البته پخته‌تری دارد. انیمیشن‌های جابجایی به میزان قابل توجهی نرم‌ هستند و حضور در این محیط حس خوشایندی را برایتان ایجاد می‌کند. این پختگی در رابط کاربری نشان دیده نمی‌شود، اما نکته‌ای هست که مسیریاب ایرانی به طور واضحی در آن نسبت به ویز برتری دارد: فونت‌ فارسی.

به دلیل دسترسی راحت‌تر به منابع داخلی، مسیریاب نشان از فونت‌ فارسی خوانا و زیبایی استفاده کرده که در عین حال نظم بیشتری از فونت فارسی زمخت و گاهی از کادر در رفته ویز دارد. شاید در نظر اول مسئله مهمی نباشد، اما وقتی در کوچه پس کوچه‌های فشرده در حال رانندگی باشید همین فونت بهتر راهنمای بسیار خوبی برای مسیریابی‌تان خواهد بود.

از سوی دیگر مسیریاب نشان در نمای کلی شهری، مثلا تهران، اطلاعات بیشتری مثل شماره هر منطقه و اسم محلات را به نمایش در می‌آورد که برای نقشه‌خوانی (و نه مسیریابی) می‌تواند تجربه بهتری از ویز را به ارمغان بیاورد. با این وجود، دسترسی به آیتم‌های ضروری همچون آدرس‌های محبوب و آخرین مقصدها در ویز به لطف یک منوی کشویی به شکل ایده‌آل‌تری انجام می‌شود.

نشان شاید در رابط کاربری آنقدر به پختگی نرسیده که بتواند مثل ویز هویت بصری خاص خودش را داشته باشد، اما با اطمینان می‌توان گفت که نسبت به رقبای داخلی‌اش یک سر و گردن بالاتر است و مسیر پیشرفت را با سرعت بهتری طی می‌کند.

روش‌های جستجوی مبدأ و مقصد

کار با صفحه جستجوی مکان در نشان از ویز کمی راحت‌تر است

هم ویز و هم نشان، برای جستجوی صوتی مکان‌های نقشه روی موتور تشخیص صدای گوگل تکیه کرده‌اند. بنابراین عملکرد هر دو در این بخش با هم یکسان است. اگر هم تفاوتی وجود داشته باشد، به دیتابیس اپ‌ها از نقشه شهرهای ایران بر می‌گردد. در تستی که انجام دادیم، هر دو اپ برای جستجوی صوتی عملکرد تقریبا یکسانی به نمایش گذاشتند.

تکلیف جستجوی دستی هم که مشخص است. اما هر دو اپ امکان افزودن مکان‌های مورد علاقه (خانه، محل کار و ...) روی نقشه را هم به شما می‌دهند. ویز در این قسمت عملکرد بهتری دارد چرا که برای افزودن مکان‌های محبوب روی نقشه در آن نیازی به آنلاین بودن و ساخت حساب کاربری نیست. در حالی که نشان به هر دوی این‌ موارد نیاز دارد.

اما از سوی دیگر در نشان عملکرد بهتری را برای جستجوی مکان‌های عمومی مثل پمپ بنزین و بانک و داروخانه و به طور کلی POI ها می‌بینید. باز هم به خاطر دسترسی بهتر به امکانات بومی، مسیریاب نشان در اکثر شهرها دیتابیس بهتر و به‌روزتری از مکان‌های عمومی دارد و بر خلاف ویز حین مسیریابی هم آن‌ها را به نمایش در می‌آورد. این یکی از مواردیست که مسیریاب ایرانی نسبت به مسیریاب خارجی کاملا برتری دارد.

عملکرد مسیریابی و قابلیت‌های ویژه

سمت چپ ویز و سمت راست نشان

قبلا در مطلب بررسی مسیریاب نشان، از عملکرد بهتر ویز در مسیریابی برایتان گفتم. نشان با به‌روزرسانی‌های اخیر در مسیریابی به مراتب بهتر شده، حتی با اضافه شدن قابلیت «مسیریابی سرراست» می‌توانید آدرسی بگیرید که برای رسیدن به مقصد درگیر کوچه پس کوچه‌ها نباشید. با این وجود بعضی اشکالات همچنان در آن وجود دارند.

وقتی آدرسی را به ویز می‌دهید، کمتر پیش می‌آید که در مسیریابی نرم و روان آن به سوی مقصد خللی ایجاد شود. اما پای مسیریاب نشان هنوز در مسیریابی و تغییر جهت ناگهانی کمی می‌لنگد. برای تست مسیریابی، هر دو اپلیکیشن را هم‌زمان و در کنار هم به اجرا گذاشتیم تا عملکردش را در رسیدن به یک مقصد واحد ببینیم.

به دلیل آنکه مبدأ ما پارکینگ یک مجموعه در بسته بود، نشان از همان ابتدا کمی سرگردان شد و تا از پارکینگ خارج نشده بودیم با چرخاندن پیاپی تصویر برای مسیریابی تلاش می‌کرد. طبیعتا این اتفاق برای ویز نیفتاد.

در رابط کاربری نشان به دلیل استفاده از فونت بهتر، نظم بیشتری حاکم است

اما در طول مسیر دیگر شاهد ادامه چنین مشکلی نبودیم. هر دو اپ تخمین تقریبا یکسانی از زمان رسیدن به مقصد زدند که البته ویز یکی دو دقیقه دقیق‌تر بود. اما این که کدام اپ در مسیریابی از شهرهای ایران دقیق‌تر است به تست‌های بیشتری احتیاج دارد. با توجه به امکانات قدرتمند و سیستم کراود سورسینگ (جمع‌سپاری) قوی‌تر ویز طبیعی است که مجموعه خارجی به دلیل دسترسی به اطلاعات بیشتر عملکرد بهتری داشته باشد.

در مقابل نشان اما چند ویژگی خوب در حین مسیریابی دارد که بد نیست به آن‌ها اشاره کنیم. نکته اول مسیریابی بر حسب طرح زوج و فرد و طرح ترافیک است. اگر نمره پلاک‌تان فرد است و نمی‌خواهید در یک روز زوج جریمه شوید، نشان می‌تواند مسیری را به شما نشان بدهد که گذرتان به طرح زوج و فرد نیفتد، و این کار را به نحو احسن انجام می‌دهد.

ویز در پیشنهاد مسیرهای جایگزین عملکرد بهتری دارد

مورد بعدی سوییچ سریع بین حالت تاریک و روشن است و این چیزی است که ویز هم آن را ندارد. شاید دلتان بخواهد که در نور کم، باز هم در رابط کاربری روشن مسیریابی کنید. این خصوصیتی است که نشان در آن به شما حق انتخاب داده. دوربین‌های سرعتگیر هم در بزرگراه‌ها به خوبی نمایش داده می‌شوند تا همیشه با سرعت مجاز برانید. اما در مجموع باید گفت که ویز در مسیریابی ثبات بیشتری دارد که این موضوع را بیش از هر چیزی مدیون سیستم جمع‌سپاری خود است که تقریبا می‌توان گفت تکنولوژی آن در انحصار خودش قرار دارد.

یکی از تفاوت‌های دیگر نشان با ویز، صدای راهنمای مسیریابی است. هرچند در ویز امکان استفاده از صداهای مختلف فارسی وجود دارد ولی این راهنمای صوتی فقط برای اعلام فرامینی مثل جهت پیچیدن و ... کاربرد دارد و در خواندن اسامی فارسی خیابان‌ها اصلا مهارت ندارد.

مزیت ویز در نمایش زنده اتفاقات جاده‌ای است و نشان POI های روی نقشه را بهتر به نمایش می‌گذارد

این درحالی است که صدای راهنمای نشان علاوه بر فرامین ثابت و اعلام مسافت‌ها به خوبی اسامی میدان‌ها و خیابان‌ها را به فارسی سلیس می‌خواند. هر چند عادت کردن به صدای راهنمای صوتی نشان ممکن است کمی زمان ببرد، چرا که از پیش ضبط شده نیست و توسط نرم‌افزار تولید می‌شود، اما در عوض هنگام مسیریابی با نشان می‌توانید گوشی را خاموش کرده و با خیالی جمع‌تر روی راهنمای صوتی برای ادامه مسیر تکیه کنید.

جمع‌سپاری (Crowdsourcing) در تکمیل نقشه

هر دو اپلیکیشن به امکانات جمع‌سپاری برای دریافت اطلاعات از کاربران مجهزند، خصوصیتی که فرصت می‌دهد کاربران به یکدیگر موقعیت پلیس‌ و دوربین‌ها را گزارش کرده و مشکلات نقشه را نیز به شرکت سازنده مسیریاب اطلاع بدهند.

مسیریابی سرراست و مسیریابی با توجه به طرح زوج و فرد و ترافیک؛ قابلیت‌های اختصاصی مسیریاب نشان

طبیعتا ویز در این زمینه با اختلاف از نشان جلوتر است چرا که کاربرانش می‌توانند روی نقشه به طور زنده کامنت هم بگذارند. ویز کاربران بیشتری دارد و به همین دلیل مشارکت‌کنندگان در ارتقای نقشه‌ی آن افراد بیشتری هستند و همین، تجربه‌ی مسیریابی با این اپ را غنی‌تر می‌کند؛ مثلا اگر در ترافیک گیر بیفتید، می‌توانید با مراجعه به بخش کامنت‌های کاربران دقیقا بفهمید که دویست متر جلوتر چه اتفاقی باعث بند آمدن راه شده است.

نشان هنوز به طور جدی وارد حیطه جمع‌سپاری نشده، اما شاید در صورت حمایت بیشتر بتوانیم انتظار راه‌اندازی سیستمی مشابه ویز را نیز در آن داشته باشیم.

تنظیمات و گزینه‌های این بخش

ویز تنظیمات بسیار کامل‌تری دارد

طبیعتا برنده مشخص است. نشان در ارائه تنظیمات و به طور کلی امکانات شخصی‌سازی به کاربر ضعیف عمل کرده اما بر عکس ویز آنقدر قابلیت ارائه داده که رضایت‌ شما را جلب می‌کند.

شاید دو مورد از مهم‌ترین تنظیمات ویز، امکان شخصی‌سازی صدای مسیریاب و حالت Battery Saver  باشند. این دو قابلیت کلیدی که تقریبا از امکانات جدید ویز به شمار می‌آیند عواملی هستند که میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا را به استفاده از این اپلیکیشن مجاب کرده‌اند.

نشان در بعضی آیتم‌ها، به خصوص آن‌هایی که به کراود سورسینگ و تغییرات زنده مرتبط می‌شوند به ویز نمی‌رسد اما در سایر موارد (مثل تنظیمات صدا، نوتیفیکیشن‌ها، حساب کاربری و حفظ باتری) بعید است که نتواند با چند آپدیت مشکل فقر تنظیمات کافی در اپلیکیشن خود را بپوشاند.

عملکرد در حالت آفلاین

مسیریابی آفلاین ویز در مقایسه با نشان

خوشبختانه هم ویز و هم نشان، در حالت آفلاین قابل استفاده‌اند. البته ویز عملکرد بهتری دارد. اگر نقشه‌ها را در حالت آنلاین دانلود کرده باشید، می‌توانید در صورت قطعی نت همچنان با تکیه بر جی پی اس به مسیریابی خود ادامه بدهید.

برتری ویز در اینجاست که می‌تواند در حالت آفلاین همچنان Navigation Mode و نقشه سه بعدی را حفظ کند. اما در مسیریاب نشان باید ادامه مسیر را از نقشه بالا به پایین و حالت افقی دنبال کنید. با این حال دسترسی کاربردی آفلاین در این مسیریاب ایرانی جای تقدیر دارد.

مصرف دیتا و انرژی باتری

ویز در حالت کلی یکی از پرمصرف‌ترین اپلیکیشن‌هاست. کاربران آیفون‌ به خوبی می‌دانند که یک ساعت استفاده از ویز، به معنای خالی شدن حداقل 40 درصد باتری است. برای همین بوده که توسعه‌دهندگان اپلیکیشن حالت Battery Saver را برایش در نظر گرفته‌اند.

برای مقایسه مصرف باتری ویز و نشان، به طور همزمان در یک مسیر واحد به مسیریابی پرداختیم. با نگاهی به دیتای بدست آمده از تنظیمات اندروید، مشخص شد که در طول مسیریابی میزان مصرف ویز 1 درصد از باتری و نشان 2 درصد از باتری بوده. اختلاف خیلی زیاد نیست.

اما در مورد میزان استفاده از رم و حافظه، اوضاع متفاوت است. همانطور که در تصور می‌بینید، نشان در مصرف دیتا تفاوت بسیار فاحشی با ویز دارد که حتی در مسیریابی‌های کوتاه هم اثرش را نشان می‌دهد. با این اوصاف، شاید بهتر باشد که توسعه‌دهندگان این مسیریاب بومی در به‌روزرسانی‌های بعدی روی میزان مصرف رم و دیتای اپلیکیشن هم توجه داشته باشند.

جمع‌بندی و حرف‌ پایانی

ویز با تکیه بر امکانات قدرتمند جمع‌سپاری و عملکردی باورنکردنی که در مسیریابی دارد، هم‌اکنون یکی از پر استفاده‌ترین مسیریاب‌های دنیاست.

اما نشان هم در بعضی قابلیت‌ها ثابت کرده که می‌تواند در برابر رقیب قدرتمند خارجی حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد. مسیریاب بومی نشان در نام‌گذاری مکان‌های روی نقشه، نمایش مکان‌های عمومی و راهنمای صوتی فارسی به وضوح عملکرد بهتری دارد. از طرفی اگر به هر دلیلی نتوانید از مسیریاب خارجی استفاده کنید، بهترین و کامل‌ترین جایگزین بومی برای شماست.

مسیریابی زمان‌بندی شده و امکان نظرگذاری زنده؛ دو قابلیت فوق‌العاده مسیریاب ویز

مثل تمام اپلیکیشن‌های ایرانی مسیریاب نشان هم خالی از عیب و ایراد نیست. اما به لطف گزارشات مردمی (که گزینه‌اش در اپلیکیشن وجود دارد) می‌تواند به مرور زمان بهتر و بهتر شود. تا این لحظه که مشغول خواندن مقاله بودید، مسیریاب نشان در مقایسه با مسیریاب‌های داخلی دیگر (که کلمه فاجعه برای توصیف بعضی از آن‌ها ناکافی به نظر می‌رسد) با استقبال خوبی از سوی مردم مواجه شده. آمار 1 میلیون نصب فعال در کافه بازار هم بر این موضوع صحه می‌گذارد.

نکته حائز اهمین اینجاست که مسیریاب نشان با بودجه خصوصی اداره می‌شود و حداقل تا امروز تلاش نکرده که به ابزارهای دیگری برای مطرح شدن متوسل باشد. این موضوع را باید به فال نیک بگیریم و امیدوار باشیم که مسیریاب‌های بومی دیگر هم همین رویه را در پی بگیرند. در مجموع امیدواریم که با برطرف شدن محدودیت‌های فعلی، در عین حضور فعال مسیریاب‌های خارجی در بازار اپ‌های ایرانی شاهد بهبود اوضاع مسیریاب‌های ایرانی مثل نشان باشیم.

با توجه به اینکه اپلیکیشن‌های مسیریابی از سرعت حرکت کاربران‌شان ترافیک را تخمین می‌زنند و نشان هم از جمع‌سپاری برای دریافت اصلاحات نقشه، جانمایی پلیس‌ها و ... استفاده می‌کند، می‌توان انتظار داشت با افزایش کاربران نشان، عملکرد آن در تخمین ترافیک و مسیریابی با پیشرفت محسوسی مواجه باشد.