خبرگزاری تسنیم: "آدام راز" خبرنگار هاآرتص که یک مورخ نیز محسوب میشود بر اساس اسنادی که از یک منبع سری در یک نشست آکادمیک دریافت کرده میگوید تل آویو کار بر روی راکتور هستهای دیمونا را در سال 1958 بدون مطلع کردن دولت یا پارلمان وقت آغاز کرده است.
این اسناد شامل یادداشتها، یادداشت تفاهمها، پیشنویسها و خلاصه فعالیتهای مقامات ارشد تل آویو وقت از جمله "اسرائیل گالیلی" مشاور چند نخست وزیر به نامهای لوی اشکول، گولدا مایر، ییگال آلون عضو کابینه و موشه دایان فرمانده ارتش و شیمون پرز نخست وزیر اسبق است.
گفته میشود افراد فوق به جمع آوری جزییات مهمی از پروژه محرمانه دیمونا کمک کردهاند.
این اسناد فاش میکند گالیلی نگرانیهای متعددی درباره این ماجراجویی رژیم صهیونیستی از جمله جنبههای اخلاقی یا تاثیر آن بر تحریک جمال عبدالناصر رئیس جمهور وقت مصر برای حمله به اسرائیل داشته است. وی همچنین میترسیده برنامه هستهای اسرائیل باعث ترغیب مصر به شروع کار بر برنامه هستهای این کشور شود.
اسناد مذکور نشان میدهد هزینه راکتور دیمونا توسط شیمون پرز در آوریل 1962 حدود 53 میلیون دلار تخمین شده شده و پس از آن سه مرتبه توسط آلون مورد بازنگری قرار گرفت و در سال 1964 کابینه رقم آن را 60 میلیون دلار تعیین کرد. یک یادداشت بدون تاریخ که احتمالا در سالهای 1963 تا 1966 نگاشته شده نشان میدهد هزینه واقعی آن ممکن است به 340 میلیون دلار (2.75 میلیارد دلار با احتساب ارزش دلار امروز) رسیده باشد.
این اسناد همچنین تاکید میکند گولدا مایر وزیر خارجه دولت اشکول (1963) پذیرش وجود برنامه هستهای اسرائیل را به منظور جلب حمایت یهودیان آمریکا پیشنهاد کرده بود.
به عقیده خانم مایر وقتی موضوع علنی شود موضع این رژیم نیز قدرتمندتر خواهد بود و پس از آن بر لزوم تغییر موضع تهاجمی به جای دفاعی تاکید داشت.
نکته جالب در این اسناد این است که سران اسرائیل باید در مقابل فشارها برای تحت نظارت بین المللی قرار دادن پروژه هستهای مقاومت میکردند. فشارهایی که نه تنها از جانب شارل دوگل رئیس جمهور وقت فرانسه بود بلکه شامل کندی، جانسون و نیکسون روسای جمهور وقت آمریکا نیز میشد. دولتهای مذکور از اسرائیل خواسته بودند پیمان ان پی تی یا منع اشاعه تسلیحات هستهای را امضا کند.
یک یادداشت مهم دیگر که این را هم گالیلی نوشته است نشان میدهد حتی چند سال پس از ساخت راکتور دیمونا، تل آویو علاقهای به ساخت بمبهای هستهای واقعی نداشته است.
ییگال آلون عضو وقت کابینه در سندی دیگر به توافق شفاهی میان خود و هنری کیسینجر وزیر خارجه دولت نیکسون اشاره میکند که یک "کشور هستهای" را کشوری توصیف میکند که به یک بمب یا یک وسیله را منفجر کرده است. این تعریف به آمریکا اجازه میداد اسرائیل را در معرض پیمان ان پی تی قرار ندهد.
آلون در این اسناد نوشته است: من مدام از این عبارت که با کیسینجر بر سر آن توافق کردیم استفاده میکنم که اسرائیل یک دولت هستهای نیست.
در آخر راز بدون نقل قول مستقیم از اسناد فوق الذکر اشاره میکند که موضوع استفاده احتمالی از تسلیحات هستهای در خلال جنگ یوم کیپور 1973 که اسرائیل در آستانه شکست خوردن از مصر و سوریه بود، مورد بحث قرار گرفته است. راز تایید میکند که موشه دایان وزیر جنگ وقت عصر هشتم اکتبر 1973 به ساختمان مرکزی وزارتخانه خود در تل آویو آمد و پیشنهاد آمادگی فعال سازی گزینه هستهای را مطرح کرد.
به نوشته اسپوتنیکف سیاست قدیمی رژیم صهیونیستی نه تایید و نه انکار تسلیحات هستهای خود بوده است. با این همه نهادهای اطلاعاتی معتبر میگویند اسرائیل حدود 80 تا 400 کلاهک هستهای در اختیار دارد.