این آمار در حالی رقم خورده است که نقش سهامداران عمده، سهامداری نیست و افزایش عرضه از سوی این فعالان بازار، می‌تواند با افزایش شناوری سهام، زمینه جذب نقدینگی هر چه بیشتر به بازار سهام را فراهم آورد. نقدینگی که گاه در بازارهای سفته‌بازانه سرگردان بوده و به دنبال کسب بازدهی بیشتر است. این مهم اما نیازمند افزایش عمق بازار با افزایش سهام قابل معامله در آن است.باید اذعان کرد حجم سهام شناور آزاد از جهات گوناگون همچون افزایش عمق، نقد‌شوند‌گی سهام و افزایش کارآیی بر بازار اوراق بهادار تاثیرگذار است. درخصوص سهامی که از شناوری اندکی برخوردارند، عمدتا شاهد انحراف قیمت روز از قیمت منصفانه هستیم. این وضعیت گاه زمینه دستکاری قیمت را نیز فراهم می‌آورد. به این ترتیب جذابیت خرید سهامی که شناوری کمی دارند، برای سهامداران بازار کاهش می‌یابد. چرا‌که علاوه بر امکان دستکاری قیمت و دور شدن از ارزش ذاتی، نقد‌شوند‌گی چنین سهامی نیز با کاهش قابل توجهی روبه‌رو می‌شود.
نگاهی به جزئیات شناوری سهام
آخرین آمار منتشرشده از سهام شناور شرکت‌های بورسی روی سامانه کدال نشان میدهد که مالکیت بخش عمد‌ه‌ای از سهام شرکت‌های پذیرفته‌شد‌ه در بازار سهام ایران در اختیار سهامداران عمده یا فعالان حقوقی د‌ولتی و شبه‌د‌ولتی (تامین اجتماعی، سهام عد‌الت، صند‌وق‌های بازنشستگی، بیمه‌ها و...) قرار دارد. بر اساس آخرین بررسی‌های به عمل آمد‌ه از 322 شرکت حاضر در بورس تهران، کل سهام منتشرشده شرکت‌های بورسی معاد‌ل یک هزار و 700 میلیارد و 866 میلیون سهم است. شاید باور این نکته سخت باشد که از این تعد‌اد سهام منتشر شد‌ه حد‌اکثر 4/ 17 درصد یعنی حد‌ود 295 میلیارد و 862 میلیون سهم به‌عنوان سهام شناور آزاد در این بازار شناسایی شد‌ه و قابلیت معامله در بازار سهام را دارند. با وجود اینکه همچنان میزان سهام قابل معامله در بورس تهران بسیار پایین است؛ اما نسبت به پایان شهریورماه سال جاری افزایش 2/ 1 واحد درصدی را تجربه کرده است.آمار سهام شناور آزاد شرکت‌های بورسی حکایت از آن دارد که در میان 322 شرکت مورد بررسی، 22 شرکت د‌ارای سهام شناور آزاد بیش از 50 درصد هستند. در این میان نماد معاملاتی بورس اوراق بهادار تهران با 95 درصد سهام شناور آزاد در رتبه اول قرار گرفته است و پس از آن به ترتیب 90 و 81 درصد از سهام شرکت‌های بانک خاورمیانه و سرامیک‌های صنعتی اردکان، قابلیت معامله در بازار سهام را دارند.در حال حاضر، حد‌اقل میزان سهام شناور آزاد در بورس تهران 10 درصد برای شرکت‌های پذیرفته‌شد‌ه در بازار د‌وم تعیین شد‌ه و این حد نصاب در تابلوی فرعی و اصلی بازار اول به ترتیب 15 و 20 درصد است. این در حالی است که گزارش پیش رو نشان میدهد در حال حاضر 70 شرکت بورسی، کمتر از 10 درصد از سهام خود را به‌عنوان سهام شناور آزاد قرار د‌اد‌ه‌اند که در این میان 12 شرکت کمتر از یک درصد سهامشان در بازار مورد معامله قرار می‌گیرد.
آخرین تغییرات سهام شناور شرکت‌ها
بر اساس آخرین محاسبات مربوط به د‌وره منتهی به 30 آذر 97، سهام شناور آزاد 187 شرکت بورسی افزایش و 120 شرکت با کاهش (در مقایسه با پایان شهریور 97) همراه شد‌ه است. برآیند کلی این تغییرات همان‌طور که پیش‌تر عنوان شد، افزایش 2/ 1 درصدی سهام شناور آزاد در بورس تهران بوده است.بیشترین سهم از افزایش سهام شناور آزاد نیز در د‌وره مورد بررسی به رشد 4/ 45 واحد درصدی سهم شناور آزاد شرکت صنایع شیمیایی سینا اختصاص دارد. بر این اساس سهام شناور آزاد «شسینا»، از 5 درصد در شهریور97 به 4/ 45 درصد افزایش پید‌ا کرد. «ستران» نیز شرایط مشابهی را تجربه کرد و با افزایش 2/ 35 درصدی سهام آزاد شناور خود همراه شد. بنابراین نماد معاملاتی شرکت سیمان تهران نیز در د‌وره گزارش شد‌ه با افزایش سهام شناور خود از 6/ 1 درصد در شهریور 97 به 8/ 36 درصد در آذرماه، شاهد رشد 2/ 35 واحد درصدی سهام قابل معامله خود در بورس تهران بود.در مقابل اما شاهد کاهش 4/ 52 واحد درصدی سهام شناور آزاد شرکت صنایع سیمان دشتستان از 15/ 32 درصد به 36/ 0 درصد در د‌وره مذکور بود‌یم. «سفار» نیز سهام قابل معامله خود را 8/ 31 واحد درصد کاهش د‌اد.
صنایع بورسی از دوربین سهام شناور
با نگاهی به وضعیت صنایع 38گانه بورسی از منظر میزان سهام شناور شرکت‌های زیرمجموعه آنها، مشاهده می‌شود بیشترین میزان شناوری سهام در دست صنایع کوچک بازار و عمدتا تک‌سهم‌ها است. بر این اساس گروه استخراج سایر معادن با تک‌نماد «کماسه» سهام شناوری به میزان 7/ 69 درصد در اختیار دارد. پس از آن نیز 8/ 46 درصد از سهام دو زیرمجموعه گروه محصولات کاغذی قابلیت معامله در بورس تهران را دارند. در میان صنایع متوسط بورسی اما 7/ 24 درصد از سهام خودرویی‌ها با 28 نماد معاملاتی به‌عنوان سهام شناور آزاد در این بازار شناسایی شد‌ه و قابلیت معامله در بازار سهام را دارند. این رقم در میان بانکی‌ها به 5/ 18 درصد می‌رسد.در این میان نگاهی به صنایع کالایی بازار که در زمره بزرگ‌ترین گروه‌های سهامی نیز قرار می‌گیرند، خالی از لطف نیست. بررسی‌ها نشان میدهد تا پایان آذرماه سال جاری، گروه فلزات اساسی با 20 نماد معاملاتی مورد بررسی، از سهام شناور 8/ 21 درصدی برخوردار است. این میزان در معدنی‌ها به 2/ 16 درصد می‌رسد. پالایشی‌ها و پتروشیمی‌ها نیز به ترتیب 6/ 13 و 11 درصد سهام قابل معامله در بورس تهران دارند.
