دیباچه: جشنواره جهانی فجر بخش های گوناگونی دارد که یکی از آنها «سایه های ترس» است؛ بخشی که به سینمای دلهره یا همان ژانر وحشت تعلق دارد. فیلم «زار» نیز در این بخش حضور دارد و شب پیش در سینما فلسطین اکران شد.
باید پذیرفت که سینمای دلهره در ایران هرگز ژانری جدی نبوده است اما با این حال برخی از فیلمسازان به این مقوله نگاهی جدی داشته اند و گاه آثار قابل قبولی ساخته اند. کارگردان هایی چون ساموئل خاچیکیان و حمید رخشانی. البته آثار ساموئل خاچیکیان بیشتر در ژانر جنایی می گنجد اما می توان برخی از آنها را جز آثار ترسناک برشمرد. «دلهره»، «فریاد نیمه شب» دوفیلم از این کارگردان است.
اما در سالهای اخیر چه فیلمهایی در این ژانر ساخته شده است؟
آثار شاخص ایرانی ژانر وحشت پس از انقلاب
«طلسم»
سال تولید 1365
کارگردان داریوش فرهنگ
با بازی جمشید مشایخی، سوسن تسلیمی، پرویز پورحسینی و آتیلا پسیانی در آن ایفای نقش کردهاند. این فیلم همچنین در 4 رشته نامزد دریافت سیمرغ بلورین از پنجمین و هشتمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم فجر بوده است.
پس از مراسم عروسی، عروس و داماد همراه خویشاوندان داماد راهی روستای محل سکونت خود میشوند. طوفان سختی درمیگیرد عروس و داماد راه را گم میکنند و به قصری پناه میبرند، شازده و مباشرش، اجازه میدهند که آن دو شب را در قصر سر کنند. همسر شازده، پنج سال پیش، در شب عروسی وقتی که به تالار آیینه قدم گذارده بوده گم میشود. در زیر زمینی متروک عروس با همسر شازده رو به رو میشود، که میگوید از شب عروسی با حیلهٔ مباشر در سیاه چال حبس شده است.
شب بیست و نهم
سال تولید 1368
به کارگردانی حمید رخشانی
با بازی حسین گیل، رضا رخشانی، رضا رویگری، ژیلا شاهانی، مرجانه گلچین، حمیده خیرآبادی، حسین شهاب
محترم و اسماعیل مطابق یک سنت خانوادگی، از کودکی برای یکدیگر در نظر گرفته میشوند تا در جوانی با هم ازدواج کنند. والدین محترم هنگام به دنیا آمدن محترم و خاک کردن جفت او، با دیدن شبحی نگران آینده هستند.
در تابستان 1342، شایعهای سر زبانها میافتد راجع به زلزله تهران. شهر تخلیه میشود. محترم در راه بازگشت به خانه، میان خیال و واقعیت شبحی را بر بام خانهشان میبیند و دقایقی بعد در چند متری خود در آشپزخانه با شبح روبرو میشود که باصدای وحشتناک بسوی او میآید و قصه با دلهره های بیشتر ادامه پیدا می کند.
«اثیری»
سال تولید1380
کارگردان محمدعلی سجادی با بازی
با بازی خسرو شکیبایی، امین حیایی، هانیه توسلی و...
خورشید که به تازگی با سمندر ازدواج کرده حوادث عجیبی را در خانه میبیند درها مدام باز و بسته میشوند و وسایل خانه نابهنگام حرکت میکنند و...
«خوابگاه دختران»
سال تولید 1383
کارگردان محمدرضا لطیفی
با بازی باران کوثری، مجید صالحی، صادق صفایی، نگار جواهریان، اسماعیل پوررضا و...
شیرین و رویا در دانشگاه یکی از شهرستانها قبول شده اند اما خوابگاه دانشگاه جایی برای آنها ندارد. دخترها در خانه سرایدار خوابگاه زندگی میکنند که رو به روی یک ساختمان مخروبه قرار دارد که اهالی معتقدند جن زده است.
«پستچی 3بار در می زند»
سال تولید 1387
کارگردان حسن فتحی
با بازی محمدرضا فروتن، باران کوثری، امیر جعفری، پانتهآ بهرام، علی نصیریان، رویا تیموریان، لیلا زارع
قصه از یک گروگانگیری شروع میشود. محمدرضا فروتن کارگر یک کارخانه است و دختر صاحب کارخانه را گروگان میگیرد تا با او تسویه حساب کند. از جایی که معلوم نیست کجاست صدای ترسناک خنده یک بچه میآید؛ تابلوهای روی دیوار خانه جا به جا میشوند و صداهای عجیب و غریب ادامه پیدا میکند. در 2 طبقه دیگر ساختمان آدمهایی از زمان گذشته زندگی میکنند که با باران کوثری و محمدرضا فروتن درگیر میشوند ...
«آل»
سال تولید 1388
کارگردان بهرام بهرامیان
با بازی مصطفی زمانی، آنا نعمتی، همایون ارشادی، هنگامه حمیدزاده، کیتوش آرزویان، سونیا کاتوزیان، لیزا عزیزیان، نارینه خاچاطوریان
مهندسی جوان به دستور مدیر شرکتی که در آن کار میکند باید به مأموریتی در ارمنستان برود. زن مهندس باردار است. آنها با هم راهی این سفر میشوند و در ارمنستان اتفاقهای عجیب و غریبی برایشان میافتد که همه زندگیشان را تحت تأثیر قرار میدهد.
«زار»
سال تولید 1395
کارگردان نیما فراهی
با بازی محمدرضا غفارى، حدیث میرامینی، سانازصفایى، میثاق زارع، سیناسهیلى، سمانه کاوندى و انا همتى
این فیلم تابستان سال پیش اساس یک تجربهی واقعی ساخته شده و داستان زوج جوانی است که در دوران ماه عسل میزبان دوستانشان در شمال کشور میشوند، ویلای محل سکونتشان، گذشته خوفناکی دارد و آنها، ناخودآگاه درگیر ماجراهای هولناکی میشوند.
فیلم«زار» تنها اثر ایرانی است که در بخش سایه های ترس سی و پنجمین جشنواره جهانی فجر حضور دارد این فیلم شب گذشته در سینما فلسطین اکران شد و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت.
سی و پنجمین جشنواره جهانی فجر از یکم تا هشتم اردیبهشت ماه در تهران برگزار می شود.