4روز از اعلام 3کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلستان برای بازگشایی کانال مالی جدید با ایران که «ابزارحمایت از مبادلات تجاری» یا «اینستکس» خوانده می‌شود، می‌گذرد؛ کانالی که یکی از مهم‌ترین تسهیلات آن برای کشورمان قرار است
به گزارش به نقل از همشهری ،در حوزه دارو و کالاهای بشردوستانه باشد آن هم در شرایطی که باتوجه به تحریم‌های یکجانبه آمریکا و ایران در واردات بخشی از اقلام دارویی در ماه‌های گذشته با محدودیت‌ها و کمبودهایی مواجه شده بود و حالا کارشناسان این صنعت معتقدند با اجرایی‌شدن کانال، بخش چشمگیری از موانع پیش روی واردات دارو و مواداولیه لازم برای این صنعت حل خواهد شد.
رئیس انجمن واردکننده‌های دارو با مثبت خواندن این اتفاق به همشهری می‌گوید: راه‌اندازی این کانال مالی ویژه، بدون شک می‌تواند راهی برای ارتباط بهتر کشورمان و شرکت‌های ایرانی حوزه دارو با شرکت‌های اروپایی که جزو بهترین تولیدکنندگان دارو در جهان هستند باشد و تجارت دارو و مواداولیه را به‌شدت تسهیل کند.
ضمن اینکه نباید این موضوع را نادیده گرفت که به‌دلیل تحریم‌های آمریکا علیه ایران، بسیاری از این شرکت‌ها ارتباط خود را با ایران محدود کرده بودند ولی حالا اجرایی شدن این کانال مالی می‌تواند به معنی پایان محدودیت شرکت‌های اروپایی برای تجارت با ایران باشد. همچنین نباید این موضوع را فراموش کنیم که آمریکا به‌دنبال اعمال فشارهای بیشتر و تحریم‌های سخت‌تر است و باتوجه به این شرایط، کانال مالی اروپا حتی در گام اول هم می‌تواند مؤثر باشد.
او با اشاره به اینکه ما درخصوص دارو تحریم نبودیم ولی عملا با تحریم‌های بانکی امکان واردات دارو و مواداولیه به نوعی تحریم شده بود، ادامه داد: «مهم‌ترین نکته کانال مالی امکان جا به جایی و دادوستد پول در این سیستم است که از طریق آن می‌توان منابع مالی لازم برای تهیه دارو را تامین و به شرکت‌های اروپایی پرداخت کرد و دیگر شرکت‌های اروپایی نگرانی نسبت به دریافت پول نخواهند داشت.
همین حالا یکی از مشکلات اساسی ما که باعث قطع روابط شده، نگرانی کمپانی‌ها و شرکت‌های دارویی نسبت به این مسئله است که نتوانیم به‌دلیل تحریم‌ها مبالغ را حواله کنیم و همین موضوع باعث می‌شد که به شرکت‌های واسطه مثلا به ترکیه رو بیاوریم که هزینه‌ها را به‌شدت افزایش می‌داد ولی حالا با ایجاد این کانال می‌توانیم به‌صورت مستقیم برای تامین دارو از شرکت‌های اروپایی به‌خصوص سوئیسی‌ها که بخش مهمی از واردات داروی ما از آنهاست، اقدام کنیم.»
ریاحی همچنین درباره آغاز رسمی استفاده از این کانال برای واردات دارو گفت: در بندهای اعلامیه اروپایی‌ها در این زمینه پیش‌شرط‌هایی درنظر گرفته شده است و علاوه بر آنها باید به این نکته توجه داشت که در زمان اجرایی شدن کانال مالی باید منابعی از فروش نفت ایران در بانک‌های اروپایی وجود داشته باشد. البته گفته شده که 2 بانک سوئیسی «هریتیج» و یا «بی‌سی‌پی»، به‌عنوان بانک عامل در این زمینه فعال خواهند شد.
هم‌اکنون سوئیس ششمین تولیدکننده دارو در جهان است و به تنهایی حدود 5درصد از تولیدات دارویی جهان را تولید می‌کند و ایران یکی از مشتریان این کشور در تامین دارو است. ریاحی با تأیید این مطلب می‌گوید: بخش بزرگی از صادرات این کشور به ایران در زمینه محصولات دارویی است. به‌طور مثال، شرکت‌های دارویی سوئیسی چون روش (Roche) ونوارتیس (Novartis) از سال‌های پیش به ایران دارو صادر می‌کردند و حدود 15 تا 20درصد داروی وارداتی از این کشور صورت می‌گیرد؛ بنابراین راه‌اندازی کانال مالی اروپا و جابه‌جایی‌های مالی کار را به‌شدت تسهیل خواهد کرد. ما در ماه‌های گذشته از طریق هالک بانک ترکیه تبادلات مالی را انجام می‌دادیم ولی سختگیری‌های بسیار زیادی دارند و اخیرا پول کمپانی‌های ایرانی را 3تا 4ماه به بهانه بررسی قانونی نگه می‌دارند.
او همچنین همکاری با شرکت‌های اروپایی در حوزه تولید دارو را اتفاق مثبت دیگری می‌داند که با ایجاد کانال مالی به‌وجود خواهد آمد. کانال مالی اروپا می‌تواند زمینه‌های همکاری شرکت‌های دارویی کشور با شرکت‌های صنعت داروسازی اروپا را فراهم کند. ما هم‌اکنون می‌توانیم بیشتر داروهایی که هند و یا چین تولید می‌کند را تولید کنیم و تنها داروهایی که تکنولوژی‌های جدید دارند و معمولا در اروپا تولید می‌شوند جزو واردات دارویی محسوب می‌شود و حالا می‌توان از طریق کانال مالی همکاری‌هایی را با شرکت‌های اروپایی در حوزه صنعت دارو به‌وجود آورد و همکاری‌هایی هم که بعد از برجام شکل گرفته و تاحدودی متوقف شده بودند را دوباره پیگیری کرد.
تأمین داروهای خاص با استفاده از کانال مالی اروپا
پیام دیندوست، مدیرعامل هلدینگ دارویی بهستان که با شرکت‌های اروپایی همکاری دارد درباره اثرات کانال مالی اروپا در حوزه دارو می‌گوید: اگرچه هنوز دستورالعمل اجرایی این کار ابلاغ نشده و به‌صورت مشخصی به آن دسترسی نداریم اما می‌توان گفت چنین راهکاری برای خریدهای دارویی و تجهیزات پزشکی کمک بسیار خوبی برای کشور خواهد بود.
البته قبل از این اقدام به‌طور نانوشته سازوکاری برای خریدهای دارویی و تجهیزات پزشکی ایجاد شده بود که هم در دوره تحریم سابق و هم در این دوره اجرا می‌شد؛ به این صورت که پول نفت و گازی که ترکیه از ایران می‌خرید در حساب یک بانک دولتی واریز می‌شود و برای دارو تخصیص پیدا می‌کند که عملکرد مثبتی هم داشته و البته محدودیت‌هایی هم دارد که باعث می‌شود همه نتوانند ازآن استفاده کنند، بنابراین سازوکار جدید اگر چیزی فراتر از این کار باشد می‌تواند بسیار ثمربخش باشد.
اما آنچه مسلم است اینکه این کانال به سرعت نمی‌تواند کار خود را آغاز کند، چون باید پول‌هایی که حاصل از صادرات ایران به اروپا و یا جای دیگر است به‌حساب مشترک وارد شود، سپس به کمپانی‌ها واریز شود. علاوه براینکه طرف‌های اروپایی هم پیش‌شرط‌هایی را مشخص کرده‌اند اما باید اقداماتی انجام شود تا کارها هرچه زودتر پیش برود.
شکرالله معماریان، مدیرعامل شرکت کوبل‌دارو هم در این‌باره به همشهری می‌گوید: هنوز درباره سازوکار این ارتباط، نحوه کار و چگونگی دسترسی‌ها مشخص نشده، اما آنچه مسلم است در زمینه تأمین داروهای خاص مثلا درخصوص بیماران صعب‌العلاج بخشی از مشکلات و دغدغه‌های کنونی برطرف می‌شود. البته نکته مهمی هم وجود دارد؛ اینکه نباید تصور کرد با این سازوکار مالی همه مشکلات کنونی که به‌دلیل تحریم‌ها به‌وجود آمده حل خواهد شد و خدای نکرده به مردم امید زیاد داد.
امیدواریم که این 3کشور زمینه‌ای را فراهم کنند تا سایر کشورها هم در این کانال مالی با ایران همراه شوند و هرچه زودتر وعده‌ای که برای راه‌اندازی این کانال داده شده است، اجرایی شود.
فتح بابی در حوزه داروفتح بابی در حوزه داروکیانوش جهانپور، سرپرست مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت
مسیر مالی ایجاد شده برای مبادلات بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اروپا، هدفی است که می‌تواند در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی سودمند باشد؛ البته باید به این نکته نیز اشاره کنم که هم‌اکنون در شرایطی هستیم که بخشی از این مشکلات دارویی از طریق ظرفیت‌های موازی حل شده است؛ ضمن اینکه ما انتظار اتفاق و تحول بزرگی را در این زمینه نداریم به این علت که شرایط فعلی دارو در وضعیت سفید قرار دارد و در کشور با حداقل کمبودهای دارویی مواجه هستیم.
همچنین فهرست اقلام کمبودی ما در اغلب هفته‌ها زیر20و 25 قلم داروست. تقریبا می‌توانیم بگوییم که مشکل خاصی در حوزه دارو نداریم و پیش‌بینی ما این است که حداقل تا پایان سال 98 با توجه به ذخیره‌سازی و تمهیداتی که اندیشیده شده و مواداولیه که وارد کشور شده، مشکل خاصی در حوزه دارو به‌طور خاص نخواهیم داشت. البته ممکن است در برخی موارد به‌دلیل مشکلات حمل‌ونقل، در تحویل داروهای بیماران تأخیر به‌وجود آید اما هم‌اکنون در مورد هیچ داروی اساسی و حیاتی مشکلی نداریم.
اما با همه اینها ما به ایجاد کانال مالی اروپا به‌عنوان یک فتح باب نگاه می‌کنیم با اینکه می‌دانیم این همه آنچه مردم ما، بیماران ما و حتی فعالان حوزه دارویی و حوزه اقتصادی انتظار دارند، نیست. قاعدتا نیاز به اقدامات و گام‌های بلندتری خواهد داشت به همین سبب امیدواریم که این ارتباط توسعه پیدا کند و همه ابعاد و سایر حوزه‌ها را هم در بر بگیرد تا بتوانیم از سایر تسهیلات و ظرفیت‌هایی که در حوزه سلامت و حتی فراتر از آن ایجاد می‌شود بهره‌مند شویم چراکه این مسیر مالی اگرچه برای مبادلات بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اروپا ایجاد شده، اما هدف آن است که در بلندمدت کشورهای دیگر نیز بتوانند از آن برای معامله با ایران استفاده کنند و البته می‌تواند به غیر از دارو به سایر موضوعات نیز اختصاص پیدا کند.
در نهایت اینکه باید بگویم سلامت یک موضوع صرفا بیولوژیک و وابسته به دارو و تجهیزات پزشکی نیست؛ سلامت یک عنصر اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و... است و قاعدتا تحریم‌ها می‌تواند مؤلفه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مؤثر بر سلامت را تحت‌الشعاع قرار دهد و بر سلامت جامعه از این باب مؤثر باشد و امیدواریم که این گشایش‌ها فراتر از حوزه تجهیزات پزشکی و دارو برود.
