پاکستان کاهش حضور در بازار افغانستان

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری میزان، براساس این تحلیل، اگرچه داده های دولت پاکستان به طور مجازی از یک افزایش قابل توجه 41،57 درصدی صادرات این کشور به افغانستان خبر می دهند، اما این صادرات در عمل در مقایسه با سال های قبل کاهش شدید داشته است.

اگرچه حجم این صادرات در سال های 2019-2018 به افغانستان 1،4 میلیارد دلار اعلام شده است اما این رقم در مقایسه با صادرات 2،6 میلیارد دلاری سال های 2011-2010 نشان از یک کاهش نزدیک دو برابری در صادرات به افغانستان خبر می دهد که عامل آن سیاست های اقتصادی چند سال اخیر دولت پاکستان بوده است.

این درحالی است که گزارشها از افزایش رشد قابل توجه در صادارت ایران و هند به افغانستان طی چند سال اخیر خبر می دهند، بیشتر بدان سبب که مرزهای میان دو کشور پاکستان و افغانستان مدتی است بسته شده و تنش های دیپلماتیک میان دو کشور نیز بالا گرفته است.

گزارش اخیر مرکز اطلاعات تجارت بین المللی سازمان ملل حاکی است که صادرات ایران به افغانستان طی یک سال اخیر 2،88 میلیارد دلار بوده است که فقط در هشت ماه اخیر این رقم دقیقا دو میلیارد دلار بود.

جدید ترین گزارشهای تجاری از اداره گمرک ایران نشان می دهد که این رقم در مقایسه با صادرات پاکستان به افغانستان در سال های 2011-2010، دقیقا 1،88 میلیارد دلار بوده است.

این اطلاعات ثابت می کند که ایران امروزه 22 درصد (یعنی 2،5 میلیارد دلار) از سهم 11،5 میلیارد دلاری بازار مصرف افغانستان را از آن خود کرده است در حالی که سهم 2،6 میلیارد دلاری پاکستان از این بازار به 1،4 میلیارد دلار رسیده است.

این امر به منزله آن است که فعالیت های تروریستی در منطقه مرزی پاکستان و افغانستان و تنش های دیپلماتیک بین اسلام آباد و کابل موجب شده است دولت کابل به راحتی بتواند در سیاست های وارداتی خود تجدید نظر کرده و بازار خود را بیشتر به ایران و نیز تا حدودی به هند واگذار کند و در این میان راه اندازی مشترک بندر استراتژیک چابهار ایران نیز کمک بزرگی به این موضوع کرده است.

یک مقام ارشد وزارت بازرگانی پاکستان همچنین از افزایش حجم صادارت هند به افغانستان خبر داد و گفت که اگرچه صادرات هند به افغانستان در سال 2010 ، چیزی حدود 115،6 میلیون دلار بود، اما این رقم طی سال جاری به یک میلیارد دلار رسیده است که نشان از یک افزایش 655 درصدی دارد.

کابل و دهلی نو در عین حال متعهد شدند که این حجم را تا سال 2020 تا به 2 میلیارد دلار نیز برسانند که عمده این تجارت نیز از طریق بندر چابهار در ایران و نیز دو پرواز مستقیم میان کابل به دهلی نو و بمبئی انجام می گیرد.

این مقام پاکستانی که خواسته نامش فاش نشود از خروج نیروهای سازمان آتلانتیک شمالی (ناتو) از افغانستان، افزایش بی اعتمادی میان کابل و اسلام آباد، تضعیف نظم و قانون در سیستم سیاسی و اقتصادی پاکستان، مسدود شدن پی در پی مرزهای دو کشور و انحراف افغان ها به سوی ایرانی ها به عنوان علت های اصلی کاهش صادرات اسلام آباد به کابل نام برد.

این مقام مسئول در عین حال از افزایش 41،57 درصدی صادرات افغانستان به پاکستان از 199 میلیون دلار سال 2012-2011 به 414 میلیون دلار خبر داد و گفت: 'اگرچه هزینه های صادرات و واردات کالا از افغانستان به پاکستان بسیار کمتر از هزینه های آن به هند است، اما کابل تحت تاثیر تعاملی که با دهلی نو برقرار کرده سیاست های ترجیحی اقتصادی خود را به سمت دهلی نو تغییر داده است.

گزارش دو هفته قبل ایرنا از همین نشریه پاکستانی حاکی است 'ضیاء الحق سرحدی' رئیس کمیته صنایع و راه آهن و ریاست کارگروه گمرکات مرزی پاکستان نیز در نشستی که با محمد نصیر خلیلی سرپرست اداره مناطق راه آهن پاکستان و برخی مقامات دیگر داشته اعلام کرد 70 درصد از سود ترانزیت کالا به افغانستان در اختیار ایران قرار گرفته است.
وی افزود:کمبود تسهیلات و خدمات برای صادرکنندگان در گمرکات و گذرگاههای مرزی پاکستان و افغانستان باعث شده آنها نتوانند کالاهای ترانزیتی از بندر کراچی را به افغانستان حمل کنند، در نتیجه این فرصت صادراتی بزرگ به بندر عباس و بندر چابهار در ایران منتقل شده است.

سرحدی ضمن انتقاد از وجود ضعف هایی در سیستم حمل و نقل این کشور گفته بود که نبود قطار باری از کراچی به پیشاور و نیز عدم خدمات رسانی مناسب به کامیون های بخش خصوصی برای ترانزیت کالا به افغانستان موجب شده است دولت پاکستان در زمینه تجارت و صادرات متحمل خسارت های سنگین شود .

به موجب قرارداد مشترک ایران، هند و افغانستان، بندر چابهار که هم اکنون درحال توسعه است به مسیر اصلی ترانزیت کالا به افغانستان تبدیل می شود.