خبرگزاری فارس: خواننده سرود خاطرانگیز «نیرنگ آمریکا» برای نخستین بار، به بخشی از ناگفتههای این اثر انقلابی، پرداخت و گفت: «آمریکا مرگ به نیرنگ تو» با پیشنهاد مرحوم حاج سید احمد آقا خمینی، تهیه و تولید شد.
اسفندیار قرهباغی اظهار داشت: تمام مراحل تهیه و بخشهای فنی این اثر در کمتر از 48 ساعت اجرا و در مدت بسیار کوتاهی، به یکی از محبوبترین ترانههای مردمی تبدیل شد.
وی یادآور شد: سال 61 که یکی دو سالی از جنگ میگذشت، هر روز بخشی از جنایات آمریکا نمایان میشد، خوب یادم نیست چه ماه از سال بود، اما به خاطر دارم که در جمعی از دوستان هنرمند بودیم که مرحوم حاج سید احمدآقا، فرزند امام خمینی (ره) نیز حضور داشتند.
قرهباغی ادامه داد: ایشان در آن جلسه پیشنهاد دادند یک اثر موسیقیایی با موضوع جنایات آمریکا تولید شود، همان شب «مرحوم حمید سبزواری» تا صبح نخوابید و شعر زیبای این اثر را سرود، «احمدعلی راغب» نیز تا عصر فردای آن روز روی شعر، موسیقی خوبی گذاشت.
وی که در آن مقطع، مسوول واحد موسیقی رادیو و تلویزیون بود، در مورد نحوه انتخاب خواننده این اثر معروف، یادآور شد: شورایی در واحد موسیقی رادیو و تلویزیون بود که مشخص میکرد کدام اثر، توسط چه خوانندهای خوانده شود، این اثر با توجه به اینکه حجم بالایی داشت، با آثار قبلی من بیشتر سازگار بود و از این رو، توسط خودم اجرا شد.
خواننده شاخص سرودهای انقلابی، اضافه کرد: یک شب بعد از کار آهنگسازی، «محمد میرزمانی» اثر را روی ارکستر، تنظیم کرد و بنده هم، همان شب کار را خواندم.
وی ادامه داد: حدود ساعت دو و نیم شب بود که سرود روی آنتن رفت و بهعلاوه، در 17 نسخه کپی و بین شبکههای مختلف رادیویی، تلویزیونی و مراکز استانها، توزیع شد، همانطور که پیشبینی میکردیم، در زمان بسیار کمی سرود میان مردم فراگیر شد.
«آمریکا مرگ به نیرنگ تو» حرف دل یک ملت است
این پیشکسوت موسیقی، در مورد دلیل اصلی محبوبیت «آمریکا مرگ به نیرنگ تو» اظهار داشت: این اثر موسیقیایی در واقع، حرف دل یک ملت است، مردم وقتی حرف دل خود را از زبان هنرمندان بشوند، طبیعی است که از آن استقبال کنند.
قرهباغی متذکر شد: امروز با گذشت 40 سال از انقلاب، خباثتها و زورگوییهای آمریکا، تفاوت خاصی نکرده است و همین باعث شده سرود «آمریکا مرگ به نیرنگ تو» همچنان بین مردم محبوب و ماندگار باشد.
گزارش فارس حاکی است، قرهباغی در اول بهمن 1320 در کوچهٔ قرهباغیهای تبریز به دنیا آمد. او پس از گذراندن دوره اول متوسطه در دبیرستان بدر تهران، به تبریز مراجعت کرد و از سال 1338 وارد هنرستان موسیقی شد و در خردادماه سال 1343 فارغالتحصیل و بهعنوان معلم موسیقی در مدارس کرمانشاه به استخدام وزارت فرهنگ درآمد. اواخر سال 1347 به تهران منتقل و به همکاری در گروه اُپرای تهران مشغول شد، ضمن خوانندگی در گروه کُر اُپرای تهران پس از بازگشت از ایتالیا، با عنوان سولیستباس اُپرای تهران، نقشهای بسیاری را در اجراهای مختلف عهدهدار شد.
قرهباغی دکترای موسیقی کلاسیک خود را از ایتالیا اخذ کرده است. ترومپت، ساز تخصصی اوست، ولی با پیانو و ویولن نیز آشنایی دارد. به طوریکه در کنار آموزش آواز، سالها به تدریس این سازها نیز پرداخته است.
قرهباغی پس از انقلاب اسلامی، در سازمان صدا و سیما به همکاری با واحد موسیقی سازمان درآمد و در زمینهٔ سرودهایی با مضمون جنگ فعال شد. در مدت هشت سال دفاع مقدس، بیش از 800 سرود ساخت و در ایفای سلو و گروه کُر آنها نقش مهمی داشت.
رهبری گروه کُر تالار وحدت، رهبری گروه کُر صدا و سیما، رئیس مرکز سرود و آهنگهای انقلابی، ریاست کمیته آواز کلاسیک خانه موسیقی، مسوول موسیقی رادیو و نایب رئیس کانون هنرمندان ایران از جمله سوابق مسوولیتی او محسوب میشود.
نخستین اُپرای رادیویی وی در سال 1350 سرود «ای ایران» بود که با همکاری ارکستر بزرگ رادیو تلویزیون ملی ایران با رهبری «فرهاد فخرالدینی» انجام گرفت. او در سالهای اخیر سمفونی ارس و سمفونی خلیج فارس را ساخت. اما بیتردید اثری که بیش از هر کار دیگر او از صدا و سیمای ایران پخش شده، سرود «آمریکا، آمریکا، ننگ به نیرنگ تو» با صدای اوست که موسیقی آن را احمدعلی راغب ساخته و شعر آن را مرحوم حمید سبزواری سروده است.
او در چند فیلم هم به عنوان خواننده، نوازنده و یا بازیگر حضور داشته است.
متن سرود «آمریکا آمریکا ننگ به نیرنگ تو»
آمریکا آمریکا ننگ به نیرنگ تو
خون جوانان ما میچکد از چنگ توای ز. شراره ستم شعله به عالم زده
امن و امان جهان یکسره بر هم زده
بر سر هر خرمنی در د. ل. هر گلشنی
آتش بیداد تو صاعقه غم زده
ثروت انبوه تو خون دل تودههاست
کین تو بر سینهها دشنه ماتم زده
دزد جهان خوارهای دیو ستم پارهای
عقرب جرارهای روبه مکارهای
جور و جفا در تو هست مهر و وفا در تو نیست
زهر بلا در تو هست شهد صفا در تو نیست
در همه دور زمان، چون تو ستم کاره نیست
عامل هر فتنهای صلح و صفا در تو نیست
آمریکا آمریکا ننگ به نیرنگ تو
خون جوانان ما میچکد از چنگ تو
در همه گیتی به پاست نائره جنگ تو
گوش جهان خسته طبل بد آهنگ تو
مظهر شیطان تویی دشمن انسان توییای همه اهریمنی سرحد فرهنگ تو
رسم تو عصیانگری کار تو ویرانگری
تیره شده عالم از حیله و نیرنگ تو
دشمن هر ملتی موجب هر ذلتی
سایه هر وحشتی فتنه هر امتی
جور و جفا در تو هست مهر و وفا در تو نیست
زهر بلا در تو هست شهد صفا در تو نیست
در همه دور زمان، چون تو ستم کاره نیست
عامل هر فتنهای صلح و صفا در تو نیست
آمریکا آمریکا ننگ به نیرنگ تو
خون جوانان ما میچکد از چنگ تو