خداحافظی با نسخه نویسی کاغذی/ ۳۶۰۰ خانه‌بهداشت بدون اینترنت

پرونده الکترونیک سلامت، همان نسخه‌ دیجیتال پرونده‌های کاغذی است که سوابق درمانی و بهداشتی مردم را ثبت می‌کند؛ سوابق پزشکی و درمانی، تشخیص‌ها، داروها، تاریخ مراجعه به پزشک، حساسیت‌ها و آلرژی‌ها، تصاویر رادیولوژی و آزمایشگاهی، نتایج آزمایش‌های پزشکی و... از زمان تولد تا مرگ افراد ثبت می‌شوند تا در مسیر سلامت‌شان به کار گرفته شود...

به گزارش به نقل از ایسنا، طرح ایجاد پرونده الکترونیک سلامت، برای ثبت دیجیتالی اطلاعات سلامت ایرانیان از اواخر دهه 80 در کشور مطرح شده، اما هنوز با وجود گذشت بیش از یک دهه از طرح آن نتیجه ملموسی به دست نیامده است. هر چند سامانه‌های متعددی در حوزه سلامت ایجاد شده‌اند، اما هنوز با آنچه که پرونده الکترونیک کامل و واقعی خوانده می‌شود و بر اساس آن باید سطوح مختلف ارائه خدمت از خانه بهداشت گرفته تا ارائه خدمات تخصصی و فوق‌تخصصی در بیمارستان‌ها و کلینیک‌های همه بخش‌ها اعم از دولتی، خصوصی و. … به یکدیگر متصل شوند، فاصله داریم.

البته در دوره اخیر که 12 گام برای تحقق برنامه‌های پزشک خانواده و نظام ارجاع برنامه‌ریزی شد، پرونده الکترونیک سلامت هم که لازمه تحقق این دو برنامه است، مورد توجه قرار گرفت و برای تکمیل آن اقداماتی در حال انجام است که جزئیات آن را در گفت‌وگوی ایسنا با دکتر علیرضا رییسی- معاون بهداشت وزارت بهداشت، می‌خوانید:

دکتر علیرضا رئیسی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به وضعیت ایجاد پرونده الکترونیک سلامت در کشور، گفت: طبق تعاریف ارائه شده پرونده الکترونیک سلامت، یک فایل الکترونیک است که همه اطلاعات سلامت یک فرد را از قبل از تولد تا زمان مرگ در بر می‌گیرد. بر این اساس پرونده الکترونیک سلامت فقط شامل ثبت اطلاعات در سطح یک ارائه خدمات نمی‌شود، بلکه حتی اگر فرد به بخش خصوصی مراجعه کرده و خدمات تخصصی دریافت کرده باشد یا به بیمارستان، مراکز بهداشتی، انتقال خون و… مراجعه کرده باشد، باید اطلاعاتش در پرونده الکترونیک ثبت شود.

لزوم اتصال 170 هزار نقطه بهداشتی

وی با بیان اینکه بر اساس برآوردها 170 هزار نقطه در کشور در قالب پرونده الکترونیک سلامت باید به هم متصل شوند، افزود: با اتصال این نقاط به یکدیگر می‌توانیم یک پرونده الکترونیک سلامت کامل و واقعی در کشور داشته باشیم. در حال حاضر 120 هزار نقطه به یکدیگر متصل شده است. البته همچنان شاهدیم که در برخی مناطق کشورمان دسترسی خوبی به اینترنت وجود ندارد. این در حالیست که برای ثبت اطلاعات و دسترسی به پرونده الکترونیک سلامت، باید این زیرساخت‌ها فراهم شوند.

3600 خانه بهداشتی که اینترنت ندارند

رئیسی با بیان اینکه در حال حاضر حدود 3600 خانه بهداشت در سطح روستاهای کشور به اینترنت دسترسی کافی ندارند، ادامه داد: امیدواریم این زیرساخت‌ها با همکاری خوبی که با وزارت ارتباطات آغاز کرده‌ایم، ایجاد شوند. از طرفی در پرونده الکترونیک سلامت باید دسترسی سطوح مختلف را در نظر بگیریم. یک سطح، بخش دولتی شامل مراکز بهداشت، خانه‌های بهداشت و مراکز جامع سلامت است. خوشبختانه در حال حاضر سه سامانه شامل سامانه‌های یکپارچه بهداشت، ناب و سینا را در کشور داریم که بیش از 75 میلیون نفر در این سامانه‌ها ثبت‌نام شده‌اند.

رضایت 96 درصدی از بهداشت

معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه همچنین برای اولین بار همه سامانه‌های بهداشت کشور را به یکدیگر متصل کردیم، گفت: به‌طوریکه در گذشته اگر فردی برای دریافت خدمت از استانی به استان دیگر مراجعه کرده و خدمتی را می‌گرفت، آن خدمت در پرونده‌اش در استان تحت پوشش وارد و ثبت نمی‌شد، زیرا سیستم‌ها به هم ارتباط نداشتند. در حال‌حاضر خوشبختانه برای اولین بار این ارتباط در کل کشور برقرار و 2میلیون و 560 هزار همپوشانی حذف شده است. اقدام دیگری که در زمینه پرونده الکترونیک انجام دادیم، بحث نظرسنجی از مردم بود؛ به‌طوریکه مردم بر ما نظارت می‌کنند و تاکنون بیش از 10 میلیون بازخورد گرفته‌ایم که بالای 96 درصد مردم اعلام رضایت کردند. همچنین یک فرد معتمد هم در شبکه‌های ما حضور دارد و در جایی که اعلام نارضایتی می‌شود، با افراد تماس تلفنی گرفته و علت را جویا شده و وارد سامانه می‌کنیم.

رئیسی ادامه داد: اقدام بزرگ دیگری که در زمینه پرونده الکترونیک در حال انجام است، مربوط به سطوح دو و سه، یعنی حوزه کلینیک و بیمارستان‌ها است. در این قسمت باید سطح دو و سه را هم به سامانه‌های بهداشت وصل کنیم و در گام بعدی هم سطوح یک، دو و سه بخش خصوصی و سایر بخش‌ها هم باید از طریق بیمه به سامانه‌های بهداشت وصل شوند. امیدواریم تا سال 1400 به این نقطه برسیم که جزو گام‌های 12 گانه معاونت بهداشت در حوزه پزشک خانواده و نظام ارجاع است. در این صورت می‌توانیم بگوییم که سامانه الکترونیک واقعی داریم.

ثبت 75 میلیون نفر در سامانه‌های بهداشتی

وی با بیان اینکه در حال حاضر توزیع ما در زمینه پرونده الکترونیک در کشور در حال تکمیل است، ادامه داد: حتماً باید این سامانه‌ها را به حوزه درمان متصل کنیم. تاکنون 75 میلیون نفر در سامانه‌ها ثبت‌نام شده‌اند و حدود 62 میلیون نفر یک بار خدمت دریافت کرده‌اند. طبق آمارها در سال جاری هم 39 میلیون و 600 هزار نفر وارد سامانه‌های ما شده و یک بار خدمت دریافت کرده‌اند.

رصد نحوه توزیع بیماری‌ها با سامانه‌های بهداشتی

رئیسی با بیان اینکه در معاونت بهداشت شاخص‌های بهداشتی را هم از طریق سامانه‌ها رصد می‌کنیم، گفت: به عنوان مثال می‌توانیم مشخص کنیم که توزیع بیماری‌ها در یک منطقه بیشتر است و ما باید در آن منطقه اقدامات بیشتری را انجام دهیم. این اقدام برای مدیریت در حوزه بهداشت و سلامت بسیار به ما کمک می‌کند. در عین حال یادمان باشد که سامانه‌های الکترونیک هیچ زمانی کامل نیستند و دائماً باید بروزرسانی شوند. اینکه ما بتوانیم کار حوزه سلامت و مراقبت‌مان را از طریق سامانه انجام دهیم، تکلیف قانون است. قانون برنامه ششم توسعه از ما خواسته که خدمات‌مان را بر پایه الکترونیک و در قالب پرونده الکترونیک سلامت ارائه کنیم و حتی از ما خواسته‌اند که به سمت خرید راهبردی خدمات رویم. بر این اساس اگر بیمه‌ها می‌خواهند در حوزه سلامت قرارداد ببندند، باید به صورت الکترونیکی این اقدام را انجام دهند که اگر این اتفاق بیفتد، گام ششم از 12 گام ما در حوزه پزشک خانواده و نظام ارجاع محقق شده است.

وی همچنین اظهار کرد: قرار است تا پایان سال آینده در استان‌های گلستان، گیلان، زنجان و مازندران همه سطوح ارائه خدمت را به یکدیگر وصل کنیم که در این صورت پرونده الکترونیک سلامت واقعی ایجاد خواهد شد. البته قرار نیست این اقدام مانند آنچه در فارس اجرا شد، به صورت پایلوت انجام شود، بلکه برنامه را اجرا کرده و به تدریج آن را گسترش می‌دهیم. در حال حاضر در گلستان سامانه‌های ما به سطح دو ارائه خدمات متصل شده‌اند و وقتی مردم به شبکه بهداشت مراجعه می‌کنند، به کلینیک‌های تخصصی ارجاع شده و از آنجا به سطحی که از آن آمده بودند برمی‌گردند.

پرونده الکترونیک سلامت به سطح 1 در بخش خصوصی می‌رود

رئیسی با بیان اینکه در صددیم تا سطح یک ارائه خدمات در بخش خصوصی هم به سامانه‌های معاونت بهداشت متصل شده و در قالب پرونده الکترونیک سلامت، خدمت ارائه دهند، گفت: امیدواریم در سال آینده قانونی از سوی شورای‌عالی بیمه به کل سطح یک ارائه خدمات در بخش خصوصی ابلاغ شود تا پزشکان عمومی سطح یک بخش خصوصی حداقلی از پرونده الکترونیک را در مطب‌هایشان داشته باشند و موظف باشند اطلاعات را در زمینه اقداماتی چون ویزیت، تشخیص و درمان که در مطب انجام می‌دهند، در پرنده الکترونیک سلامت ثبت کنند. این اقدام قرار است در سال آینده به طور کوتاه در یک یا دو استان انجام شود و سپس به کل کشور ابلاغ شود.

نسخ را در گونی نریزید!

معاون بهداشت وزارت بهداشت تاکید کرد: البته اصل این کار باید در حوزه بیمه‌ها انجام شود؛ به‌طوریکه بیمه اعلام کند که به جای اینکه نسخ را در گونی بریزید و برای من بیاورید، رسیدگی به اسناد را به صورت الکترونیکی انجام می‌دهیم. به این صورت پزشکان به سمت ثبت الکترونیک پیش می‌روند. اگر این اتفاق بیفتد بسیاری از مشکلات‌مان حل می‌شود. به عنوان مثال فرض کنید مادر بارداری در خانه بهداشت روستایی ویزیت شده و در شهر به پزشک عمومی مراجعه کرده است، حال همین ویزیت و توصیه‌های پزشک عمومی می‌تواند وارد پرونده الکترونیکی شود و در این صورت نیازی به تکرار آزمایشات و… نیست.

نسخه شهروندی پرونده الکترونیک سلامت

رئیسی در ادامه صحبت‌هایش به طرح نسخه شهروندی پرونده الکترونیک سلامت که قرار است سطوحی از دسترسی مردم را به اطلاعات پرونده الکترونیک‌شان محقق کند، گفت: گام پنجم بهداشت در حوزه خودمراقبتی تعریف شده است. بر این اساس اپلیکیشن موبایلی را که در تلفن همراه نصب و به سامانه بهداشت متصل می‌شود، طراحی و راه‌اندازی شده و به فرد سطوحی از دسترسی را به اطلاعات سلامتی شخصی‌اش می‌دهد. فرد می‌تواند برخی اطلاعات را مانند سن، جنس و… در آن وارد کند. بر این اساس به عنوان مثال اگر فردی فشار خون داشت، می‌توانیم پکیج خاص اطلاع‌رسانی به او ارائه دهیم. از طرفی ممکن است فردی به خارج از کشور رفته باشد، می‌تواند در صورت مراجعه به پزشک به آن پزشک حق دسترسی به اطلاعات سلامتش را برای مدت دو ساعت بدهد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر این اپلیکیشن و سرورهای آن آماده شده‌اند، اظهار کرد: اما باید این قدرت را داشته باشیم که اگر به طور همزمان 20 میلیون نفر وارد اپلیکیشن شدند، بتوانیم آن را مدیریت کنیم. طبق پیش‌بینی‌هایمان قرار بود تا آخر امسال برنامه‌ریزی‌های راه‌اندازی این اپلیکیشن موبایلی انجام شود و بتوانیم در نیمه سال آینده آن را به مردم معرفی کنیم، اما اکنون کمی نگران زیرساخت‌های آن هستیم که امیدواریم این نگرانی‌ها رفع شوند.