بررسی قیمت دلار در یک سال گذشته

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، بی‌شک یکی از مهم‌ترین و داغ‌ترین موضوعات سال 1397 که آخرین ماه خود را می‌گذراند، نوسانات نرخ دلار است. نوساناتی که هنوز مشخص نیست در سال آینده نیز ادامه پیدا می‌کند یا بانک مرکزی و دولت می‌توانند همانند نیمه دوم امسال آن را کنترل کنند.

قیمت دلار امسال نوسانات نامنظمی را تجربه کرد و در نیمه نخست سال عمدتاً افزایشی بود، اما در نیمه دوم سال سیاست‌های ارزی دولت این نوسانات را تا حدی کنترل کرد.

عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی  چندی پیش در مجمع سالیانه بانک مرکزی  با اشاره به حضور هفت ماهه خود در بانک مرکزی، اظهار کرد: زمانی که این مسئولیت را برعهده گرفتم، دلار 11 هزار و 600 تومان بود و بعد از دو مرحله اجرای سخت‌ترین تحریم‌ها در مرداد و آبان‌ماه، در شرایطی هستیم که قیمت دلار در بازار ارز نسبت به آن زمان حدود 10 تا 12 درصد رشد کرده است.

پس از این اظهارات بر آن شدیم تا روند تغییرات نرخ دلار در یک سال گذشته را مورد بررسی قرار دهیم.

نرخ دلار در اسفندماه سال گذشته در کانال 4000 تومان قرار داشت و نوسان آن بین 4400 تا 4800 تومان بود، اما با شروع سال 1397 و تهدیدهای رئیس‌جمهور آمریکا به خروج از برجام و تشدید تنش‌ها میان این دو کشور، قیمت دلار از ابتدای سال جاری رو به افزایش رفت.

در همین راستا، دولت از 20 فروردین سال جاری نرخ ارز را یکسان و آن را 4200 تومان تعیین کرد تا بتواند روند افزایش نرخ ارز را کنترل کند، اما این سیاست نه تنها تأثیرگذار نبود، بلکه در ادامه مشکلات زیادی را ایجاد کرد که خود باعث افزایش نرخ ارز شد. دلار در ادامه روند صعودی خود در نیمه اردیبهشت ماه سال جاری به بیش از 6000 هزار تومان رسید تا زنگ خطر افزایش لجام‌گسیخته قیمت این ارز برای کشور به صدا درآید.

با تداوم روند افزایشی نرخ دلار، تقاضا نیز به یکباره زیاد شد و مردم برای خرید ارز به سمت بازار آزار هجوم آوردند و همین امر سبب شد که دلار با سرعت بیشتری گران شود؛ به طوریکه در پایان تیر ماه سال جاری قیمت 8000 تومان را هم رد و به سمت پنج رقمی شدن حرکت کرد.

در همین زمان بود که دولت ترجیچ داد برای تغییرات سیاست‌های ارزی و وارد کردن شوک به بازار ارز، رئیس‌کل بانک مرکزی را تغییر داده و سیاست‌های جدیدی را برای کنترل نرخ ارز به کار گیرد. به این ترتیب حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در سومین روز ماه مرداد عبدالناصر همتی را به عنوان رئیس‌کل جدید بانک مرکزی منصوب کرد.

روزی که همتی سکان هدایت بانک مرکزی را در اختیار گرفت، نرخ فروش دلار در بازار آزاد بین 9300 تا 9500 تومان در نوسان بود.

تغییر رئیس‌کل بانک مرکزی نیز با وجود ایجاد شوک روانی نتوانست بر دور نخست تحریم‌های آمریکا علیه ایران غلبه کند و قیمت دلار به روند افزایشی خود ادامه داد و در دهمین روز مردادماه قیمت آن به حدود 11 هزار تومان رسید.

با اعلام بسته ارزی دولت در نیمه مرداد ماه، نرخ دلار در بازار آزاد کمی شکسته شد و به کانال 9000 تومان بازگشت، اما اثرات این بسته ارزی چندان پایدار نبود و دلار بار دیگر صعودی شد و در انتهای مردادماه 10 هزار و 600 تومان در بازار آزاد معامله شد.

شهریور و روزهای ابتدایی مهرماه اوج افزایش قیمت دلار بود؛ تا جایی که در نیمه شهریور ماه قیمت دلار به 13 هزار و 200 تومان و در پایان همین ماه به 14 هزار و 400 تومان رسید. با این حال چهارم مهرماه بود که دلار در قله قیمتی خود قرار گرفت و از مرز 19 هزار تومان نیز گذشت.

در این زمان پیش‌بینی‌های مختلفی از قیمت دلار وجود داشت و برخی ارقام 25 تا 30 هزار تومان را برای دلار مطرح می‌کردند، اما این افزایش نرخ به یک‌باره کاهشی شد و از هفتم مهرماه روند نزولی قیمت ارز آغاز شد؛ به طوریکه پس از گذشت چند روز قیمت دلار حتی به حدود 10 هزار تومان نیز رسید.

15 مهرماه دلار بار دیگر در کانال 13 هزار تومان قرار گرفت، اما همزمان با جلسه علنی مجلس در مورد لایحه پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم (CFT) و چراغ سبز مجلس برای تحکیم روابط مالی با کشورهای عضو این کنوانسیون، دلار بار دیگر به کانال 1000 تومان بازگشت.

این کاهش قیمت بار دیگر ادامه یافت و در ماه‌های اخیر ثبات نسبی دوباره به بازار ارز بازگشت و قیمت دلار در طول چند ماه بین نرخ‌های 10 تا 11 هزار تومان باقی ماند. حتی بخش دوم تحریم‌های آمریکا در روز 13 آبان نیز نتوانست قیمت دلار را افزایش دهد و بازار را بهم بزند.

اما در هفته‌های اخیر و به عبارت دیگر از نیمه بهمن ماه دلار دوباره صعودی شد و به بیش از 13 هزار تومان رسید.

قیمت فروش دلار در روز سه‌شنبه هفتم اسفند و همزمان با مجمع سالیانه بانک مرکزی در این صرافی‌ها 13 هزار و 300 تومان بود و به این ترتیب قیمت دلار از زمان حضور همتی در بانک مرکزی یعنی از سوم مردادماه که 9500 تومان بوده تا روز مجمع 40 درصد افزایش قیمت داشته است. حال آن‌که رئیس‌کل بانک مرکزی افزایش قیمت دلار در دوره حضور خود در بانک مرکزی را 12 درصد اعلام کرده بود و در این میان نیز قیمت ارز در روزهایی حتی به حدود 20 هزار تومان نیز رسیده است.

از سوی دیگر قیمت دلار از اسفندماه سال گذشته که 4400 تومان بوده تا امروز که قیمت دلار 13 هزار و 450 تومان اعلام شده، بیش از 9000 تومان بیشتر شده و رشد آن نیز بیش از 200 درصد بوده است.

با این حال مهم‌تر از تغییرات قیمتی در سال جاری، وضعیت قیمت ارز در سال آینده خواهد بود که شاید در کوتاه‌مدت تصمیم مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره پالرمو بتواند تأثیر مشخصی بر قیمت‌ها داشته باشد.