اقتصادآنلاین - فائزه مومنی؛ یکی از بزرگترین اختلاف نظرهای کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران و معاونت حمل و نقل، برسر اولویت دادن به توسعه دوچرخهسواری در تهران و صرف هزینه برای آن است.
معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران معتقد است که برای کاهش آلودگی هوا باید به سمت استفاده از حمل و نقل پاک همچون دوچرخه برویم و ایجاد بستر برای دسترسی راحت‌تر به آن، شهروندان را ترغیب میکند تا به جای ماشین‌سواری، برای عبور و مرور از دوچرخه استفاده کنند. در همین راستا نیز از آذرماه طرح دوچرخه اشتراکی را در تهران اجرا کرد و گفت که روز به روز استفاده مردم از آنها افزایش پیدا میکند.
اما اعضای کمیسیون عمران و حمل و نقل از مخالفان سرسخت این طرح هستند و هزینه برای دوچرخه را بیهوده و عبث می‌دانند. محسن هاشمی، رییس شورای شهر تهران، چندی پیش در گفت‌وگویی به خبرنگار اقتصادآنلاین گفت که به جای چانه زدن بر سر بودجه خرید دوچرخه و یا مسیرسازی، بهتر است مترو تکمیل شود.
محمدعلیخانی، رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران نیز بارها طرح دوچرخه اشتراکی را شکست‌خورده خوانده و می‌گوید 2هزار دوچرخه در پارکینگ دریاچه چیتگر خاک می‌خوردند و این یعنی هدررفت منابع.
محمدعلی کرونی، دبیر کمیسیون عمران و حمل ونقل که از مخالفان بزرگ سیاست‌های معاون حمل ونقل شهرداری است، در گفت‌وگویی با اقتصادآنلاین گفت که؛ وقتی هنوز مشخص نیست بودجه 12میلیارد تومانی شهرداری تهران برای توسعه دوچرخه صرف چه چیزی شده و چه نتیجه‌ای دربردارد، چرا باید سال 98، بودجه آن افزایش پیدا کند.
البته اصرار مخالفان این تفکر در افزایش بودجه این حوزه به جایی نرسید و روز یکشنبه و در جریان بررسی لایحه بودجه 98، به پیشنهاد آرش میلانی، رییس کمیته محیط‌زیست و در شرایطی که محسن هاشمی، رییس شورای شهر تهران آرزو کرد که «ای کاش این پیشنهاد رای نیاورد» بودجه توسعه حمل و نقل دوچرخه‌محور افزایش پیدا کرد.
کارشناسان از مشکلات دوچرخهسواری در تهران می‌گویند
کارشناسان حمل و نقل شهری همواره معتقدند که وجود موانع طبیعی همچون حساسیت در مقابل شیب‌ها و موانع غیرطبیعی مانند محدودیت‌های فرهنگی و اجتماعی، ضعف در شیوه ترکیب مدهای حمل و نقل عمومی، ایمنی و امنیت دوچرخه سواران و همچنین نبود پارکینگ در مکان های عمومی دوچرخهسواری را در تهران با مشکل روبرو خواهد کرد و هرگونه اقدام در این حوزه باید با بررسی‌های بلند مدت و همچنین بازبینی طرح های مشابه اجرا شده در سال‌های گذشته همراه باشد.
آنها به شکست طرح پایلوت دوچرخه سواری در منطقه 8 شهرداری اشاره کرده و می‌گویند طرح مذکور در عمل نتوانست موفقیت چندانی کسب کند و به همراه دیگر طرح های اجرا شده در مناطق شهرداری تهران همچون ایجاد داک های هوشمند و کیوسک‌های نگهداری و خریداری تعداد زیادی دوچرخه که با هدف گسترش دوچرخه سواری انجام بود موجب اتلاف اعتبارات کلان حمل و نقلی شهرداری تهران شد.
به گفته آنها ریشه یابی علل ایجاد این مساله، نشان از نبود برنامه و هدف مشخص و همچنین خلا انجام مطالعات صحیح در راستای اهداف بلند مدت حمل و نقل عمومی شهر تهران، داشت.ویژگی‌های فعلی این مساله در تهران به همراه پیچیدگی‌های خاص معضل ترافیک، ما را به این نتیجه می‌رساند که پیش از اجرای طرح‌های جدید و تخصیص اعتبارات غیر هدفمند در حوزه های مرتبط با حمل و نقل، به بررسی کارشناسی پروژه‌ها پرداخته شود.
کارشناسان می‌گویند؛ بررسی‌های تخصصی در زمینه گسترش دوچرخه سواری نشان دهنده عواملی است که باید قبل از اجرای طرح دوچرخه اشتراکی به آن توجه می‌شده که البته نشده است. شیب طولی راه در راحتی و ایمنی دوچرخه سواران اهمیت بسزایی دارد . اگر شیب طولی مداوم راه از دو درصد بیشتر باشد، دوچرخه سواری در آن راحت نبوده و دوچرخه سواران نمی‌توانند در سربالایی‌های تند، حداقل سرعت لازم برای پایدار ماندن دوچرخه را حفظ کنند.
در سر پایینی های تند نیز دوچرخه سرعت می‌گیرد و تعداد قابل توجهی از دوچرخه سواران مهارت لازم برای راندن دوچرخه در سرعتهای زیاد را ندارند . این مساله از آنجایی اهمیت پیدا میکند که اولا مسیرهای شمالی_جنوبی تهران دارای شیب های تند و گاهی اوقات بسیار شدید هستند که عبور از آنها با دوچرخه میسر نیست.
می‌توان نتیجه گرفت که غالبا شهرهایی قابلیت استفاده گسترده از مزایای دوچرخه را دارند که هموار باشند.
آنها تیر خلاص را به توسعه دوچرخهسواری در تهران می‌زنند و می‌گویند در مجموع استفاده گسترده از دوچرخه با شرایط اقلیمی پایتخت به هیچ وجه همخوانی ندارد . ثانیا متوسط مسافت سفر‌های روزانه در تهران بیش از حد متوسط انجام سفر با دوچرخه است.
کارشناسان برخلاف ادعای ناهید خداکرمی، عضو شورای شهر تهران که می‌گفت دوچرخه سواری در هوای آلوده مشکلی ایجاد نمی‌کند، معتقدند که؛ دوچرخه سوار در هوای آلوده دچار کمبود انرژی و اختلالات تنفسی و خستگی روحی می‌شود و درنهایت تاثیر منفی بر آن می گذارد. بررسی‌های پزشکی نشان می‌دهد که دوچرخه سوارانی که از نزدیکی یک محل پرترافیک عبور می‌کنند ده برابر بیشتر آلودگی را وارد بدن خود می کنند تا افراد پیاده‌ای که در آن محل توقف کرده‌اند. بنابراین در وضعیت نامناسب هوای تهران از نظر آلودگی و وجود ازدحام ترافیکی در گره‌های بیشمار ترافیکی سطح پایتخت، استفاده از دوچرخه به زیان سلامتی شهروندان است.
مسیرهای دوچرخهسواری و هزاران اما و اگر
کارشناسان مسیرهایی که طی سال‌ها اخیر برای حرکت دوچرخه‌سواران در تهران ایجاد شده را نیز مورد نقد قرار داده و می‌گویند؛ بررسی مسیرهای موجود دوچرخه در شهر تهران نشان دهنده تعارض بسیار زیاد آنها با استانداردهای این نوع مسیرها است. به عنوان مثال، ایزوله نبودن مسیر از هر نوع وسیله نقلیه، عبور و مرور بسیار خطرزای موتور سیکلت‌ها و نبود عزمی مبنی بر ساماندهی وضعیت موتورها ، نبود آرامش در محل های لازم، وضعیت نامناسب روسازی راه‌ها و پیاده‌روها در اثر وجود ناهمواری‌های متعدد و خطر آفرین و همچنین نبود سیستم هدایت آب‌های سطحی از معابر که در مجموع نهایتا مسیرهای دوچرخه‌سواران را نا ایمن کرده است.
به گفته آنها نبود وجود شبکه یکپارچه دوچرخهسواری و همچنین نبود زیرساخت‌ها و تجهیزات لازم، از مطلوب بودن سفر با دوچرخه کم خواهد کرد. طبق آماری که از ساکنان مناطق 1، 4، 6، 20 و 22 گرفته شد، دو عامل نداشتن رضایت از زیرساخت‌ها (مسیر ویژه و پارکینگ مخصوص) 26درصد و زمان زیاد سفر با 15در صد بیشترین سهم را در نداشتن تمایل افراد به استفاده از دوچرخه دارند. مساله فرهنگی موجود در این حوزه نیز دوچرخه سواری بانوان است که در عمل موجب بهره‌مند نشدن نیمی از جمعیت کشور در استفاده از دوچرخه شده است.
همه آنچه در بالا گفته شد نشان می‌دهد که با شرایط فعلی پایتخت از نظر تراکم پیچیده ترافیک، وضعیت آلودگی هوا و نبود زیرساخت‌های مناسب و همچنین مشکلات اقتصادی ارگان‌ها، معاونت حمل و نقل باید از خیر دوچرخهسواری بگذارد اما، پیشنهادهای بودجه‌ای شهرداری نشان داد که معاونت حمل ونقل نه تنها توجهی به انتقادات مطرح شده ندارد، بلکه از گذشته نسبت به اجرایی کردن آنچه که «شکست خورده» خوانده می‌شود، مصمم‌تر است.
و در نهایت مسئله‌ای که برای شهروندان تهرانی مهم‌است و شورای پنجمی‌ها باید در جهت تحقق شعار خود یعنی شفافیت قدم بردارند، رصد هزینه‌کرد بودجه در حوزه توسعه دوچرخهسواری آن هم در این وانفسای مشکلات مالی شهرداری و بررسی اثربخشی آن در کاهش آلودگی هوا و همچنین کم شدن تردد با وسایل نقلیه دودزا است.
