کمبود قطعات خودرو بعد از آغاز تحریم‌ها یکی از دلایل اصلی کاهش تولید و عرضه خودرو،افزایش قیمت خودرو، بوجود آمدن فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار و افزایش حجم تعهدات معوق خودروسازان بوده است. حدود یک هفته قبل قاضی ناصر سراج رئیس سازمان بازرسی کل کشور در حاشیه نشست ساماندهی سامانه‌های قاچاق کالا و ارز گفت: حدود 10 هزار کانتینر قطعات و لوازم یدکی خودرو در گمرک مناطق آزاد وجود دارد و سعی ما بر این است که این کانتینرها تا قبل از عید ترخیص شوند.
به گزارش
خودروبانک و به نقل از اخبار خودرو، پس از اعلام این خبر بسیاری از فعالان بازار به حل مشکلات کمبود قطعات و لوازم یدکی امیدوار شدند. در این بین مهدی کاظمی سخنگوی اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو تهران اظهار داشت: قطعات و لوازم یدکی که در گمرک در انتظار ترخیص هستند مربوط به خط تولید خودروسازان بوده و قرار نیست به بازار تزریق شود. بعد از بررسی و تحقیق در این مورد معلوم شد که تنها 3 هزار کانتینر از مجموع 10 هزار کانتینر مربوط به خودروسازان است که حدود 6 ماه در گمرک چابهار رسوب کرده و در انتظار ترخیص هستند. از بین این 3 هزار کانتینر، 2 هزار کانتینر مربوط به خودروسازی
سایپا و هزار کانتینر مربوط به شرکت ایران‌خودرو هستند که به دلیل مشکلات اسنادی و ارزی که دلیل اصلی آن کمبود نقدینگی است ترخیص نشده‌اند.
ترس از نگرفتن ارز 4200 دلیل ترخیص نکردن
چند روز بعد از انتشار این خبر، عزیز شمس مدیرکل گمرک چابهار اعلام کرد که به دو شرکت بزرگ خودروسازی کشور 20 روز مهلت داده شده که کانتینرهای خود را ترخیص کنند وگرنه این کانتینرها متروکه اعلام خواهند شد. وی تصریح کرد: خودروسازان باید کد رهگیری بانک را گرفته و ارز 4200 تومانی دریافت کنند. همچنین اگر شرکت‌ها با بانک مشکل دارند، می‌توانند 70 تا 80 درصد کالای خود را ببرند و مابقی را به عنوان وثیقه در بندر بگذارند. وی در پاسخ به این سوال که چرا واردکنندگان از این تسهیلات استفاده نمی‌کنند، گفت: واردکنندگان عقیده دارند که اگر کالای خود را ترخیص کنند بانک‌ها ارز 4200 تومانی را در اختیار آنان قرار نخواهند داد.
مسیر سبز گمرک برای ترخیص مایحتاج خودروسازان
بعد از اعلام مدیرکل گمرک بندر چابهار مبنی بر فرصت 20 روزه برای ترخیص سه هزار کانتینر خودروسازان، وی به تازگی اعلام کرد: در چند روز اخیر ایران‌خودرو خراسان و دیگر نمایندگی‌های خودروسازان اقدامات لازم را برای ترخیص هزار و 800 کانتینر انجام داده‌اند و این کانتینرها برای ترخیص آماه هستند. وی پیش بینی کرد که در فرصت باقی‌مانده مابقی کانتینرها نیز آماده ترخیص شوند.
مهرداد ارونقی معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران درباره دپوی کانتینرهای قطعات یدکی خودرو در گمرک اظهار داشت: مسئولیت گمرک پس از اظهار کالا شروع می‌شود و قطعات و لوازم یدکی اگر توسط خودروسازان ثبت‌سفارش شده باشد در مسیر سبز تعریف و در سریعترین زمان ممکن ترخیص می‌شوند. وی ادامه داد: عمده مشکلات کالاهایی که در گمرک در انتظار ترخیص هستند، مشکل دریافت کد رهگیری بانک و اسناد خرید از فروشنده است و تا زمانی که کالای وارداتی به گمرک اظهار نشود امکان ترخیص وجود ندارد. همچنین یکی از مواردی که ترخیص را طولانی می‌کند نداشتن مجوز قانونی است. گمرک تا زمانی که مجوز را به صورت سیستمی دریافت نکند اجازه ترخیص کالا را نخواهد داد.
آشفتگی بازار نتیجه عملکرد کیست؟
خودروسازان تا یک هفته قبل از دپوی 6 ماهه 10 هزار کانتینر قطعات و لوازم یدکی هیچ حرفی نزدند و این در حالی بود که دپو مدت کمی بعد از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌ها صورت گرفته بود. خودروسازان نیز در این مدت مشکلات تولید و عرضه و کمبود قطعه را بر گردن قطعه‌سازان می‌انداختند و تحریم‌ها را مهمترین دلیل آشفتگی صنعت خودرو معرفی می‌کردند. تاثیر دلالان بازار نیز که مشخص است.
ته‌نشین شدن خودروهای ناقص در کارخانه‌ها به دلیل کمبود قطعه در حالی بوده که خودروسازان 10 هزار کانتینر قطعات و لوازم یدکی خودرو در کمرگ را تا قطعی نشدن دریافت ارز 4200 تومانی ترخیص نکرده‌اند. حال پس از داغ شدن خبر دپوی قطعات در گمرک و الزام خودروسازان برای تحویل خودروهای معوق با قیمت قبل با موعد تحویل تا 30 دی سال جاری، و منتفی شدن دریافت مابه‌التفاوت ارزی، ترخیص کالاها آغاز شده است. بعد از این اتفاقات می‌توان به افزایش تولید و کاهش التهاب بازار در آینده امیدوار بود.
