دکتر سید ضیاءالدین مظهری؛ متخصص تغذیه
دستیابی به هر هدفی انگیزهای قوی میطلبد، به منظور رسیدن به تغذیه متعادل، متنوع و متناسب باید بینش افراد نسبت به خوردن و آشامیدن و انجام ورزشهای سبک به طور بنیادی تغییر کند.
به طور طبیعی در صورتی هر دو این موارد تحقق پیدا میکند که انگیزه قوی و دلیل قانعکنندهای برای افراد وجود داشته تا توان لازم برای چشمپوشی از لذتهای آنی را به دست آورند و به حسرت دائمی دچار نگردند.
راستی شما که در حال مطالعه این مقاله میباشید و احتمالا به دلایلی تصمیم به کنترل وزن گرفتهاید، کدام یک از موارد زیر انگیزه شما محسوب میشود؟
1- جلب توجه و تحسین دیگران
2- حفظ یا رسیدن به سلامتی پایدار
3- جلب نظر مثبت افراد خانواده و به خصوص همسر
4- امید به کسب موفقیت بیشتر در عرصههای زندگی و کار
5- یافتن دوستان بیشتر
6- داشتن اندام موزون و برازنده برای پوشیدن لباسهایی که در حال حاضر نمیتوانید بپوشید.
7- شرکت در عروسی یا مهمانی خاص در آینده و ...
انگیزههای بلندمدت و کوتاهمدت
به قول معروف، سنگ بزرگ علامت نزدن میباشد. معمولا دستیابی به هر یک از اهداف فوق و یا دلایل شما برای تناسب اندام (که یک انگیزه قوی تلقی میشود) نیازمند زمان طولانی میباشد.
بعید است که خواست فعلی شما به همین شدت تا ماهها و حتی سالهای دیگر حفظ شود.
رفته رفته خواستهها کمرنگتر و در ادامه راه اراده ضعیفتر میگردد و حس لذتخواهی و لذتجویی بر عافیت طلبی غلبه خواهد نمود.
لذا برای جلوگیری از این موضوع بهتر است اهداف گسترده و بلندمدت خود را به انگیزههای کوتاهمدت و دستیافتنی تقسیم کنید و برای هر یک از این مقاطع، دلایل خاص خودتان را مرقوم دارید.
به عنوان مثال تصمیم گرفتهاید برای رسیدن به سلامتی همزمان با تعدیل و کنترل غذای خود 2-1 ساعت پیادهروی یا ورزش را آغاز نمایید.
بهتر است در اولین قدم با 15 دقیقه (یک روز در هفته) آغاز و سپس آن را به نیمساعت در روز افزایش دهید.
بعد به دو روز در هفته و به همین ترتیب به تمام روزهای هفته و به مدت طولانیتر افزایش دهید. و برای کاهش مقدار غذایی که در حال حاضر میل مینمایید، هر روز 2-1 قاشق غذاخوری کمتر از روز قبل بخورید.
برای اینکه انگیزه ایجاد شده فروکش ننماید، دلایل خود را برای هر یک از اقدامها (تعدیل مقدار غذا یا حذف تنقلات و آغاز فعالیت بدنی)، یادداشت کرده و آنها را جلوی آینه روی در کمد لباس یا یخچال بچسبانید.
بدین ترتیب شما با دیدن این دلایل و یادآوری اهمیت تصمیمگیری خود از لذت آنی و راحتطلبی زودگذر و یا عادتهای نادرستی مثل پرخوری، شتاب و عجله در غذا خوردن چشمپوشی خواهید نمود و در اثر مداومت و ممارست روش زندگی شما در طول زمان تغییر میکند و نهادینه میشود.
نقش اراده در دستیابی به اهداف تغذیهای
در مقوله اجرا یا عدم اجرای برنامههای کاهش وزن و رژیمهای درمانی مسأله اراده مطرح میگردد.
اغلب به افراد چاق گفته میشود که این عزیزان فاقد اراده لازم جهت کنترل بیشخوری و بدخوری خود میباشند.
در اینجا لازم است گفته شود که در مقوله اجرا یا عدم اجرای یک برنامه تعدیل تغذیهای و افزایش فعالیت بدنی، نیروی اراده نقش تعیینکنندهای ندارد.
آنچه در این راستا مهم و تأثیرگذار است داشتن هدف و یک راهکار درست به منظور دستیابی به اهداف موردنظر میباشد.