۹ اردیبهشت؛ زادروز هارولد یوری شیمیدان برجسته آمریکایی

29 آوریل سال 1893 میلادی، هارولد کلایتون یوری در شهر واکرتون ایالت ایندیانا واقع در ایالت متحده آمریکا متولد شد. پدر او معلم مدرسه و کشیش کلیسا بود. زمانی که هارولد تنها شش سال داشت، پدرش به خاطر بیماری سل جانش را از دست داد که این موضوع تأثیر منفی زیادی در روحیه وی داشت. هارولد سال 1911 از دبیرستان فارغ‌التحصیل شد و برای اینکه بتواند کمک‌خرج خانواده باشد، شروع به تدریس در یک مدرسه کرد. سال 1914، هارولد یوری با هدف ادامه تحصیل وارد دانشگاه مونتانا شد و سال 1917، در رشته جانورشناسی در مقطع کارشناسی فارغ‌التحصیل شد.

در خلال جنگ جهانی اول و زمانی که آمریکا به‌صورت رسمی وارد جنگ شد، هارولد یوری در یک شرکت شیمیایی شروع به کار کرد که وظیفه آن تأمین ماده منفجره TNT برای ارتش بود. بعد از پایان جنگ، هارولد یوری به دانشگاه مونتانا بازگشت و در آنجا، هم تحصیلات خود را ادامه داد و هم به‌عنوان کمک استاد مشغول به تدریس شیمی شد. سال 1923 یوری توانست دکترای خود را در رشته شیمی از دانشگاه مونتانا دریافت کند و به خاطر پایان‌نامه دکترا موفق شد بورسیه تحصیلات تکمیلی در مؤسسه‌ی نیلز بور در کپنهاگ دانمارک دریافت کند و این فرصت را برای وی فراهم کرد تا با دانشمندان بزرگی نظیر ورنر هایزنبرگ، هانس کرامر، ولفگانگ پاولی، جورج فون هوسی و جان اسلتر ملاقات کند و از تجربه‌های علمی آن‌ها استفاده کند. وی دوره‌ای نیز به آلمان سفر کرد و با آلبرت اینشتین و جیمز فرانک ملاقات کرد.

بعد از بازگشت به آمریکا، پیشنهاد همکاری از انجمن تحقیقات ملی آمریکا زیر نظر دانشگاه هاروارد و همچنین پیشنهاد کار به‌عنوان محقق در دانشگاه جانز هاپکینز را پذیرفت. سال 1929، هارولد یوری به‌عنوان استاد شیمی دانشگاه کلمبیا مشغول به کار شد و بیشتر دوران علمی خود را در آنجا سپری کرد. از دستاوردهای علمی وی می‌توان از کشف دوتریوم نام برد که به‌ خاطر آن جایزه نوبل سال 1934 را دریافت کرد. دوتریوم یکی از دو ایزوتوپ پایدار هیدروژن است که علاوه بر پروتون یک نوترون نیز درون هسته آن وجود دارد. اگر مولکول آب توسط دوتریوم تشکیل شود، به آن آب سنگین می‌گویند. در هر لیتر از آب دریا،35 گرم دوتریوم وجود دارد. دوتریوم یکی از پایه‌های لازم برای همجوشی هسته‌‌ای است. در آب به ازای هر 7000 اتم هیدروژن یک اتم دوتریوم موجود است که جدا کردن آن با توجه به نزدیکی خواص آب سنگین و آب سبک، بسیار سخت است. از دیگر دستاوردهای مهم علمی یوری می‌توان به آزمایش مشهور میلر-یوری اشاره کرد که او به همراه استنلی میلر در سال 1952 انجام داد. در این آزمایش آنان نشان دادند که مولکول‌های ساده در شرایطی شبیه به شرایط آغازین کره زمین، ممکن است به مولکول‌های آلی و در نهایت به حیات منجر شوند.

دکتر هارولد یوری عاشق باغداری و پرورش ارکیده بود و سال‌های پایانی عمر خود را به این کار گذراند. او در تاریخ 5 ژانویه سال 1981، در سن 87 سالگی دیده از جهان فروبست.

از دیگر اتفاقات مهم روز 9 اردیبهشت (29 آوریل) می‌توان به مرگ سندی داگلاس،‌ دانشمند انگلیسی علوم کامپیوتر و مخترع بازی ضربدر و دایره یا OXO اشاره کرد.

این مطلب در تاریخ 9 اردیبهشت 1396 به‌روزرسانی شده است.