شیراز به دلایل زیادی در دنیا شهرت دارد. نخست به خاطر تاریخ طولانیاش و نقش مهماش در امپراتوری ایران و پرسپولیس به عنوان پایتخت این امپراتوری؛ و سپس به خاطر پیشینهی افسانهای شعر و شاعری و داشتن شاعران نامدار مثل حافظ و سعدی که با بازدید آرامگاهشان در خواهید یافت که این شاعران چهقدر برای تمام مردم جهان عزیز هستند. شیراز مردمان بسیار خوش مشرب و مهربانی هم دارد که از هر فرصتی برای شادی و سرگرمی استفاده میکنند. جاهای دیدنی شیراز بسیار زیاد است. برای دیدار از شهر شیراز باید 5 الی 7 روز کامل وقت بگذارید؛ به ویژه اگر میخواهید یک روز کامل را برای دیدار از پرسپولیس اختصاص دهید.
جاهای دیدنی شیراز
1. پرسپولیس (تخت جمشید)
این مکان بدون شک جاذبهی اصلی گردشگری و از جاهای دیدنی شیراز به شمار میرود. با این که پرسپولیس 70 کیلومتر با شیراز فاصله دارد، مسلما هر دقیقه از زمانی که برای بازدید این اثر باشکوه باستانی سپری میکنید، بسیار با ارزش است. پرسپولیس یا همان تخت جمشید حسی از شکوه و عظمت را در قلب هر بازدیدکنندهای ایجاد میکند؛ حسی که مشابهی آن را شاید فقط بتوان در شهر رم تجربه کرد؛ حسی از قدرت، برتری، بیوفایی دنیا، و قطعا گذر دائمی زمان. پرسپولیس که به عنوان میراث جهانی در یونسکو به ثبت رسیده است، در دوران داریوش اول ساخته شد و به شکوه و جلال رسید، و بعدها مورد حملهی الکساندر کبیر (اسکندر مقدونی) قرار گرفت.
پرسپولیس پس از یورش نیروهای اسکندر به آتش کشیده شد؛ به باور بسیاری از مورخان، این کار به انتقام آتش زدن آکروپولیس شهر آتن، پس از حملهی نیروهای ایران به یونان، صورت گرفت.
مطلب مرتبط: جاهای دیدنی اصفهان: 25 جاذبه گردشگری اصفهان نصف جهان
2. پاسارگاد
پاسارگاد پایتخت حکومت کوروش کبیر و جانشینان وی بود. مشهورترین اثر تاریخی به جا مانده از این مکان، آرامگاه کوروش و باقیماندههایی از کاخ وی است. برای رفتن از پرسپولیس به پاسارگاد باید حدود 2 ساعت رانندگی کرد، و اگر بخواهید شب را در آنجا سپری کنید، جایی بهتر از اقامتگاه بومگردی آقامیر پیدا نمیکنید.
3. نقش رستم
نقش رستم یکی دیگر از جاهای دیدنی شیراز است که باید از آن بازدید کنید. این مجموعهی باستانی بسیار باشکوه است و تا حدودی به ساختمان خزانه در شهر باستانی پترا در کشور اردن شباهت دارد. مهمترین آثار تاریخی در این مجموعه شامل آرامگاه چهار پادشاه هخامنشی از جمله داریوش بزرگ است که بر سینه کوه تراشیده شدهاند. هر یک از سنگتراشیها دارای ورودیهایی است که به تالارهایی ختم میشوند که در آنها، بدن این پادشاهان در تابوتهای سنگی نهفتهاند. این آرامگاهها در زمان پیروزی اسکندر کبیر بر سپاه ایران، مورد حمله و غارت قرار گرفتند.
مطلب مرتبط: جاهای دیدنی کیش: 25 مهمترین تفریحات و جاذبه گردشگری کیش
4. آرامگاه حافظ
حافظ یکی از محبوبترین شخصیتها در میان ما ایرانیان به شمار میرود. بیشتر اشعار وی مضمونی از عشق و ایمان دارند. “حافظ خوانی” از جمله کارهایی است که ایرانیها، از نوجوانان گرفته تا نسلهای پیشین، مرتبا انجام میدهند. همچنین، از اشعار حافظ بارها و بارها در موسیقی و خوشنویسی سنتی ایران استفاده شده است. اگر آنچنان شناختی از حافظ ندارید یا اشعار وی را با دقت نخواندهاید، توصیه میکنیم پیش از بازدید آرامگاه این شاعر بزرگ، حتما این کار را انجام دهید. این کار قطعا لذت تجربهی بازدید از این مکان دیدنی را چند برابر میکند.
مطلب مرتبط: جاهای دیدنی بلغارستان: 15 بهترین جاذبههای گردشگری بلغارستان
5. آرامگاه سعدی
سعدی یکی دیگر از شاعران مهم ایرانی در قرون وسطی به شمار میرود. وی به خاطر تفکرات عمیق اخلاقیاش در سرتاسر جهان مشهور است. وی مردی فرزانه بود که به دلیل حمله مغولها به ایران دههها به سفر در جهان پرداخت. وی با ظرافت و زیبایی تجربهها، مشاهدهها، و داستانهای ملاقاتاش را با آدمهایی به نگارش درآورد که عمدتا از بازماندگان آن جنگ بودند. نوشتههای وی بازتابی دست اول از تجربههای مردم عادی ایرانی هستند که از تبعیض، آزار، و اذیت تهاجم و گردنکشی مغولان رنج میبردند.
6. شاه چراغ
سومین زیارتگاه مقدس ایران، مکانی است فوقالعاده جذاب و چشمنواز. متاسفانه، عکسبرداری در این مکان ممنوع است، ولی اگر بعد از نماز عشاء به این آرامگاه بیایید، فضایی روحانی را تجربه خواهید کرد. آرامگاه شاه چراغ مجموعهای از آینه کاریها، کاشی کاریها، و اساسا موزهای عظیم از دکوراسیون و معماری سنتی ایرانی است. پوشیدن چادر در این مکان برای بانوان اجباری است، ولی اگر چادر به همراه ندارید، هنگام ورود میتوانید یک چادر دریافت کنید.
مطلب مرتبط: جاهای دیدنی صربستان: 15 بهترین جاذبههای گردشگری صربستان
7. باغ دلگشا
یکی دیگر از جاهای دیدنی شیراز این باغ است. باغ دلگشا باغی مربوط به دوره ساسانیان، صفویه و قاجار است که در شیراز جای گرفتهاست. زندیان باغ دلگشا را به سبک معماری ساسانیان ساختند و در زمان قاجار، باغ در اختیار خانواده قوام الملک بود و کوشکهایی نیز به آن اضافه شد. باغ دلگشا که نخستین کلاه فرنگی ایران هم در آن به ثبت رسیده، آینهکاریهایی به همراه نقاشیهای رنگ روغن با سقفهایی از چوب و گچبریهایی منقش به گل و بته دارد و درختهای نارنج و پرتقال در باغ باصفایش آرمیده اند.
8. مسجد صورتی (مسجد نصیرالملک)
مسجد نصیرالملک یکی دیگر از آثار معماری ایرانی مزین به کاشیهای رنگی و پنجرههای شیشهای رنگارنگ است که عکسهای بسیاری از آن گرفته شده است. صبح زود باید از شبستان زمستانی این بنا دیدن کنید؛ در ساعات اولیهی صبح، تشعشع نور خورشید از پنجرههای شیشهای رنگارنگ، و رقص نور بر روی فرشهای فوقالعاده زیبای ایرانی این مسجد، صحنهای شکوهمند و چشمنواز خلق میکنند.
در این مسجد زیبا میتوانید برجستهترین آثار کاشی کاری دوران زندیه را مشاهده کنید که به خاطر رنگ غالب صورتیاش بسیار شهرت دارد.
9. باغ ارم
همواره از باغهای ایرانی در ادبیات و شعر فارسی به عنوان بهشت زمینی نام برده شده است. سبک سنتی باغ ارم شیراز از طراحی باغهای سراسر جهان، از باغهای الحمرا در اندلس (اسپانیا) گرفته تا بزرگترین نمونهی آن در تاج محل در شهر آگره تاثیر گرفته است. باغ ارم نمایشی خیره کننده از تمام عناصر باغبانی در ایران است، و هر گاه به کمی آرامش خاطر نیاز داشتید، دیدن از این باغ قطعا لحظهای پر از لذت و شور را برایتان به همراه خواهد داشت.
10. باغ موزهی نارنجستان / خانه قوام
ایرانیهای متمول همواره علاقهی خاصی به ساختن ساختمانهایی باشکوه به عنوان مکانی برای زندگیشان داشتهاند. در سرتاسر ایران میتوانید خانههایی زیبا با معماری خیره کننده و تزییناتی باشکوه و گران قیمت بیابید که متعلق به همین خانوادههای ثروتمند بودهاند و هماکنون به موزههای عمومی تبدیل شدهاند. خانهی قوام یکی از بهترین نمونههای این قبیل ساختمانها در شیراز است و بازدید از آن بسیار ارزشمند خواهد بود.
11. دروازه قرآن شیراز
در شمال شرقی شهر شیراز دروازهای قرار دارد که تنها دروازه به جامانده شیراز از زمان قدیم و یکی از جاهای دیدنی شیراز است. این بنای جالب به دروازه قرآن مشهور است و علت این نام، قرآنی است که در محفظهی بالای دروازه به دستور عضدالدوله دیلمی قرار داده شده تا مسافرین و میهمانان شیراز به سلامت گذر کنند.
شیراز در گذشته شش دروازه داشته که امروز تنها همین “دروازه قرآن” باقی مانده؛ این دروازه به دستور عضدالدوله دیلمی در مدخل تنگ الله اکبر ساخته شد. با گذشت زمان این دروازه رو به ویرانی نهاد تا اینکه در دوره کریم خان زند، بازسازی شده و قرآنی نفیس به خط سلطان ابراهیم نوه شاهرخ تیموری در اتاقک بالای دروازه قرار دادند. قرآنی معروف به هفت من که این روزها در موزه پارس شیراز نگه داری میشود. دروازه قرآن شبها و باوجود نورپردازی دیدنیتر است، ضمن اینکه در ده متریاش مقبره خواجوی کرمانی و در 500 متریاش باغ جهان نما قرار گرفته است.
12. ارگ کریم خان
ارگ کریم خان در زمان سلطنت سلسلهی زندیه به عنوان مقر زندگی پادشاه ساخته شد. بعدها، در دوران قاجار ارگ کریم خان به ساختمان فرمانداری تبدیل شد، و پس از سقوط سلسلهی قاجار، در دوران پهلوی، به عنوان زندان به کار رفت. داخل این ساختمان موزهای زیبا وجود دارد که برخی از رویدادهای خاصی را که در این قلعه به وقوع پیوستهاند، به تصویر میکشد. همان طور که در عکسها مشاهده میکنید، آب یکی از جدا نشدنیترین عناصر باغهای ایرانی است، و در هیچ مکان دیگری در ایران، بهتر از شیراز، نمیتوانید بهشت ایرانی را تجربه کنید – به همین خاطر نیز شیراز به عنوان شهر باغهای ایران شهرت دارد.
13. حمام وکیل
پیش از ورود اسلام به ایران، حمامهای عمومی در فرهنگ ایرانی رواج داشتند؛ ولی بعد از اسلام، به دلیل نقش مهم آنها در آموزههای اسلامی مبنی بر اینکه شرط حضور در مراسم مذهبی طهارت و شستشوی بدن است و حمام کردن یکی از الزامات زندگی دینی است، حمامهای عمومی از اهمیت بیشتری برخوردار شدند. بسیاری از این حمامها همچنان در سرتاسر کشور ایران پراکنده هستند. حمام وکیل از جمله نمونههای فوقالعادهای است که به خاطر استفاده از پیشرفتهترین فنون معماری زمان خود، همواره مورد تحسین قرار گرفته است.
14. مسجد وکیل
یکی دیگر از جلوههای شگفتانگیز معماری ایرانی، مسجد وکیل است که کاشی کاریهای خیره کنندهای را به نمایش میگذارد. شبستانهای بزرگ این ساختمان با تعداد زیادی ستون، این مسجد را در مقایسه با سایر مساجد موجود در ایران به شاهکاری هنری و استثنایی تبدیل کردهاند.
15. بازار وکیل
بازارهای بزرگ با معماریهای بسیار زیبا تقریبا در تمام شهرهای اصلی ایران وجود دارند. این بازارها طبیعتا بهترین مکان برای خرید تمام انواع سوغات و صنایع دستی هستند. بازار وکیل یکی از بهترین بازارهای تاریخی ایران است؛ به ویژه اگر به دنبال فرش، عتیقه یا ادویه باشید. در خیابانهای فرعی این بازار بگردید و عتیقه فروشیهای شگفتانگیز و چایخانههای کوچکی را بیابید.
همچنین، فالوده فروشیهای فوقالعادهای در بازار وکیل وجود دارند؛ نباید بدون خوردن یک کاسه فالوده شهر شیراز را ترک کنید.
16. خانه زینت الملوک
یکی دیگر از جاهای دیدنی شیراز خانه زینتالملک یا زینتالملوک است که یکی از آثار به جای مانده از دوره قاجار است که ساخت آن در حدود سال 1290 ه. ق. توسط علی محمد خان قوام الملک دوم آغاز و در سال 1302 ه. ق. به اتمام رسیدهاست و به دلیل سکونت خانم زینتالملک قوامی، دختر قوامالملک چهارم، به این نام معروف است. ابتدا این خانه محل سکونت و زندگی (اندرونی) قوامها و خانواده آنها بوده که از طریق دری در زیرزمین به نارنجستان قوام راه مییابد. خانه زینت الملک بیش از بیست اتاق مزین به گچبری، نقاشی و آیینه کاریهای بسیار نفیس و چشمگیر است.
17. مدرسه خان
مورد بعدی از فهرست جاهای دیدنی شیراز به یک مدرسه تعلق دارد. مدرسه خان مدرسهای تاریخی است که توسط اللهوردی خان گرجی و پسرش امام قلی خان در شهر شیراز و همزمان با حکومت شاه عباس صفوی ساخته شدهاست. اللهوردی خان گرجی با این اقدام خود، دانشگاهی به مفهوم واقعی آن روز بنیان گذاشت، که در آن افزون بر حکمت، فقه، ادب، نجوم، علم حساب، هندسه، زمینشناسی، جانورشناسی، گیاهشناسی و شیمی تدریس میشد.
18. موزه پارس
یکی دیگر از جاهای دیدنی شیراز موزه پارس است. این موزه در سال 1315 خورشیدی بنیاد شدهاست. آرامگاه کریم خان زند که مربوط به دوره زندیه است در این مکان قرار دارد. موزه پارس در شیراز، خیابان زند، باغ نظر، نزدیک ارگ کریمخان واقع شده است. موزه پارس به عنوان قدیمیترین موزه استان فارس آثار ارزشمندی از اشیای فلزی، سفالی، انواع سکهها و مهرها و… از هزاره چهارم پیش از میلاد تا دوره معاصر را در خود جای دادهاست. مجموعه 30 جلد قرآن به خط یحیی الجمالی الصوفی که در قرن 8 هجری قمری در زمان شاه ابواسحاق اینجو و به دستور خاتون نوشته شدهاست همراه با مجموعهای از نقاشیهای آبرنگ لطفعلی صورتگر شیرازی در این موزه قرار دارد. تابلوی معروف (کریم خان در حال کشیدن قلیان) هم در این موزه قرار دارد.
19. باغ موزه هفت تنان
این باغ یکی از قدیمیترین اماکن تاریخی شیراز به شمار میرود. هر چند پیشینه باغ به سدههای پیش از دوران حکومت زندیه بازمیگردد؛ اما عمارت موجود در آن به دوره کریم خان تعلق دارد. علت نامگذاری، وجود هفت قبر از هفت عارف بزرگ در باغ است که کریم خان زند روی هر کدام، سنگ بزرگ بدون کتیبهای گذاشت. از دیدنیهای این عمارت، میتوان به تالاری اشاره کرد که سقف آن بر دو ستون بزرگ یکپارچه استوار شده است و در طاقچههای بالایی آن، پنج مجلس را روی گچ نقاشی کردهاند، نقاشیهایی که از شاهکارهای دوران زندیه محسوب میشوند. حوض بزرگی نیز در وسط عمارت اصلی به چشم میخورد که در گذشته از آب رکنآباد پر میشد.
20. موزه هنر مشکین فام
موزه هنر مشکین فام که به خانه فروغ الملک نیز معروف است مربوط به اواخر دوران قاجار است و در بافت قدیمی شیراز، در محله سنگ سیاه و در پشت امامزاده بیبی دختران واقع شده است. بنای موزه یک خانه قدیمی است و زمانی توسط «اسماعیل قوامی» به آموزش و پرورش شیراز هدیه شده است. اشیاء موجود در موزه شامل صدها قطعه از هنری است که طی بیش از نیم قرن توسط ایشان تهیه و گردآوری شد و شامل دو بخش عمده آثار هنری خانواده مشکین فام و آثار هنرمندان معاصر فارس است که بر حسب نوع اثر هنری یا تکنیک و دوره آفرینش در قالب بخشهایی با آثار حجاری و نقش برجسته، خوشنویسی، نقاشی، عکاسی، هنرهای تجسمی و… تقسیمبندی و به نمایش گذاشته شده است.
21. باغ عفیف آباد
یکی دیگر از جاهای دیدنی شیراز باغ عفیف آباد یا گلشن است که از آثار تاریخی شهر شیراز است. باغ عفیفآباد در دوره صفویه از باغهای مهم و گردشگاه پادشاهان بود. در این دوران این باغ توسط شاهان صفوی مورد استفاده قرار میگرفته است. در اواخر دوران قاجار این باغ به دست عفیفه خانم، خواهرزاده بانی باغ میرسد. وی در این باغ دگرگونی و بهسازی گستردهای پدید آورد و به همین جهت پس از آن این باغ به نام عفیفآباد معروف میشود. این باغ در خیابان عفیف آباد شیراز جای گرفتهاست و هماکنون در اختیار ارتش قرار دارد و یکی از بزرگترین موزههای سلاح خاورمیانه در آن وجود دارد.
22. باغ جهان نما
باغ جهان نما یکی از قدیمیترین باغهای شیراز است که در شمال شرقی شهر شیراز و ضلع شرقی خیابان حافظ (دروازه قرآن) و بالاتر از میدان حافظیه قرار دارد. این باغ در حال حاضر در اختیار صدا و سیمای شهر شیراز است و یکی از جاهای دیدنی شیراز است.
23. گهواره دید
گهواره دید شیراز که به گنبد عضد (گهواره زید) نیز مشهور است در دوره دیلمیان ساخته شدهاست. این بنای تاریخی به جهت دیده بانی و خبررسانی در سمت چپ تنگ الله اکبر واقع شده که در دوره دیلمیان برای فرستادن پیامهای فوری در این بنا از آتش، تابش نور در آینه، بوق و شیپور استفاده میکردند.
24. چاه مرتاض علی
چاه مرتاض علی در نزدیکی گهواره دید و در ورودی شهر شیراز بر بالای تپهای مشرف به دروازه قرآن بنا شده است یکی دیگر از جاهای دیدنی شیراز به شمار میرود. برای رفتن به آنجا باید پلکان گهواره دید (کوهی مشرف به دروازه قرآن) را که از بوستان کوهپایه شروع میشود پیمود و بعد از رسیدن به گهواره دید از طریق راه پیاده رو سنگلاخی که بر بالای کوه از طرف گهواره دید به سمت مشرق کشیده شده پیش رفت و بعد از طی حدود 700 متر خاکی به آنجا رسید.
25. گالری آب
یکی دیگر از جاهای دیدنی شیراز گالری آب است. در این موزه گالری تعداد 29 اثر از آثار هنرمندان نقاش و گرافیست در معرض دید علاقمندان قرار گرفته است. تابلوهای منوچهر معتبر، بهرام دبیری و حسین ماهر هرکدام 3 اثر، از استاد ابراهیم حقیقی 5 تابلو حاوی نقاشی و خط و 12 اثر از مجموعه عکاسیهای این استاد گرافیک و طراحی ایران به نمایش گذاشته شده است. همچنین فضای موزه گاری آب شیراز قابلیت برپائی برنامههایی نظیر نمایشگاههای هنری، کنسرت موسیقی و اجرای تئاتر را دارد.
26. چشمه شش پیر شیراز
چشمه شش پیر که به آن دریاچه شش پیر هم میگویند با افسانههایی همراه است. افسانههایی از پادشاهان که قصد انتقال چشمه را به محل سکونتشان داشته اند و در این بین چه غلامانی که هلاک نشده اند. این چشمه که در 8 کیلومتری شمال روستای برشنه از توابع بخش همایجان در شهرستان سپیدان قرار دارد، از میان شکافهای کوه به طور معجزه آسایی به آرامی بیرون میآید. چند متر پایینتر از سرچشمه رودخانهای خروشان به راه میافتد که جذابیت و زیبایی آن باعث شده که در فصل بهار و تابستان افراد زیادی از روستاها و شهرهای دور و نزدیک برای گشت و گذار به این منطقه میآیند.
27. آرامگاه علی بن حمزه
آرامگاه علی بن حمزه، که در مقایسه با شاه چراغ کوچکتر و دنجتر است، زیارتگاهی خلوت است که آینه کاری و کاشی کاریهایی چشمنواز دارد. محبوبیت این آرامگاه از آرامگاه شاه چراغ بسیار کمتر است، ولی از لحاظ زیبایی چیزی کمتر از شاه چراغ ندارد.