به گزارش خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، پیاده راه‌ها، پل‌های عابر پیاده، متروها، اتوبوس‌ها و دیگر وسایل و فضا‌های شهری علاوه بر اینکه عبورومرور را برای عده‌ای از شهروندان سهل کرده است، اما مشکلات و موانعی هم در شبکه دسترسی پیاده شهری به وجود آورده و منجر به عدم تداوم حرکت راحت شهروندان در مسیر‌های پیاده شهری شده است.
افراد سالخورده، مادرانی که کودکان خود را در کالسکه حمل می‌کنند، معلولانی که با وسایل کمکی یا صندلی چرخدار حرکت می‌کنند، جانبازان و عابران پیاده از موانع مختلف و نامناسب بودن مسیرها، گذرگاه‌ها و کفپوش‌های خیابان‌ها رنج می‌برند.
برای مثال پیرمرد سالخورده‌ای که در هنگام عبور از پیاده راه‌ها باید از پله‌هایی که با ارتفاع بلند شروع می‌شوند، حرکت کند، این در حالی است که اگر بخواهد در مسیر عبورش از مترو استفاده کند و حال پله برقی‌های مترو خراب باشند، نمی‌تواند به مقصد خود برسد.
یا اینکه مادری که فرزند خود را سوار کالسکه کرده است، علاوه بر هم سطح نبودن معابر و وجود پله در پیاده راه‌ها، معضل دیگری دارد، چراکه پیاده‌راه‌ها، مسیر عبورومرور موتورسیکلت‌ها شده‌اند و آن‌ها مجبورند برای حمل کالسکه کودک خود وارد خیابان شوند، اما مسیر شیب داری در پیاده‌راه‌ها وجود ندارد که بتوانند به تنهایی این کار را انجام دهند.
حال اگر معلولی که بر روی صندلی ویلچر است و بخواهد از حدفاصل میدان آزادی تا خیابان شادمان که حدود 2 کیلومتر است عبور کند، این کار امکان‌پذیر نیست، چراکه همه پل‌های این خیابان‌ها فاقد آسانسور هستند و یا با وجود گلایه‌های فراوان این قشر از افراد جامعه، جایگاهی برای آنان تعبیه نشده است.
این معضل تنها محدود به این قشر از جامعه نمی‌شود، بلکه مادران باردار هم از معضلات هم سطح نبودن و وجود پله در پیاده‌راه‌ها و نبودن پله برقی در برخی از پل‌ها و متروها و یا خراب بودن این پله برقی‌ها رنج می‌برند.
سالهاست که خیابان‌ها، متروها، اتوبوس‌ها و ... برای رفت و آمد این قشر از جامعه تجهیز ومناسب سازی نشده‌اند. حال یکی از وظایف مهم مدیران شهری تعویض پل‌های قدیمی عابر پیاده و رفع موانع موجود در شبکه دسترسی پیاده شهری و ... است.
قرار بود پایتخت برای همیشه با پل‌های قدیمی وداع کند و پل‌های جدید از امکاناتی نظیر پله برقی و آسانسور برخوردار شوند، اما این وعده عمر چندانی نداشت و رشد پل‌های قدیمی و گاه صعب‌العبور این نکته را به اثبات رساند که اراده‌ای برای مدرنیزه شدن پل‌ها وجود ندارد و بخشی از شهروندان باید با محرومیت ناشی از این خلف وعده بسوزند و بسازند.
پیاده‌راه‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که آرامش تمامی شهروندان را تأمین کنند و در این میان توجه ویژه به تردد جانبازان و معلولان و نوزادان کالسکه سوار در سطح شهر یک ضرورت است، چرا که حتی موتور‌سیکلت‌سواران به آسانی می‌توانند از پل‌های عابر پیاده استفاده کنند و منجر به سلب آسایش عابران پیاده شوند.
در طول سال‌های گذشته مناسب‌سازی معابر شهری در سطح کشور مورد توجه قرار گرفت، چراکه وجود معلولان و جانبازان بسیار در کشور و نامناسب بودن معابر شهری برای تردد این افراد، مسئولان را در مسیر مناسب سازی معابر قرار داد.
ساختمان‌های اداری، مراکز عمومی و درمانی، هتل‌ها و ... از جمله مکان‌هایی هستند که لازم است مناسب سازی شوند تا معلولان در این مکان‌ها با مشکل مواجه نشوند.
محمد سالاری رئیس کمیسیون شورای شهر تهران در گفتگو با خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص ضرورت مناسب سازی فضا‌های شهری جهت رفاه حال افراد معلول، جانباز و مادرانی که کودکان خود را در کالسکه حمل می‌کنند، گفت: یکی از اولویت‌های جدید کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران در اصل موضوع مناسب سازی معابر، میادین و فضا‌های عمومی شهر و حتی نحوه رفت وآمد در ساختمان‌های خصوصی شهر تهران است.
وی افزود: براساس ماده 4 قانون حمایت از معلولان که مصوب سال 97 است، شهرداری‌های کل کشور موظف هستند که صدور پروانه احداث باسازی و پایان کار برای تمامی ساختمان‌ها و اماکن پرکاربری عمومی از جمله مجتمع‌های مسکونی، تجاری و اداری با رعایت استانداراد‌های مصوب شورای عالی شهرسازی-معماری و با اولویت دسترسی پذیری افراد معلول در اصل داشته باشند.
محمد سالاری تصریح کرد: در همین راستا شورای اسلامی شهر تهران در سال 84 مصوبه‌ای تحت عنوان مناسب سازی فضا‌های شهری برای جانبازان و معلولان جسمی و حرکتی داشته است و به این منظور ستادی تحت عنوان ستاد مناسب سازی فضا‌های شهری در شهرداری تهران به موجب مصوبه شورا تشکیل شده است که در این ستاد معاون فنی عمرانی شهرداری تهران، معاون شهرسازی و معماری، معاون خدمات شهری، معاون حمل و نقل و ترافیک، معاون فرهنگی و اجتماعی، مدیرعامل سازمان زیباسازی و یک نماینده از شورای اسلامی شهر تهران نمایندگان تام الاختیار آن‌ها حضور دارند که این ستاد هم در شهرداری و هم در مناطق 22 گانه شهر تهران تشکیل شده‌اند تا در فرآیند تصمیم گیری‌ها برای نحوه ایجاد شبکه معابر و پیاده‌راه‌ها و همچنین اماکن عمومی در اصل موضوع مناسب سازی سرلوحه کار شهرداری تهران قرار گیرد.
وی افزود: در شورای اسلامی دوره پنجم شهر تهران در برنامه سوم توسعه شهر تهران ماده‌ای تحت عنوان ماده 47 اضافه شده است و حکمی را تصویب کرده‌ایم که شهرداری موظف است به منظور مناسب سازی و فراهم آوردن امکان حضور اقشار خاص (توان یابان جسمی و حرکتی، سالمندان، کودکان و سایر گروه‌های آسیب پذیر) با مشارکت انجمن‌های مرتبط و استفاده از ظرفیت‌های قانونی از جمله مناسب سازی شهری نسبت به انجام اولویت‌هایی اقدام کنند که از جمله این اولویت‌ها تهیه برنامه جامع عملیاتی مناسب سازی اماکن، معابر، فضا‌های عمومی و ایستگاه‌های حمل و نقل درون شهری تا پایان سال اول این برنامه است.
رئیس کمیسیون شورای شهر تهران گفت: از دیگر اولویت‌های این طرح، تدوین، سازوکار اجرای قوانین و رعایت ضوابط مناسب سازی و دسترسی پذیری برای افراد دارای معلولیت و توان یاب در فرآیند صدور پروانه‌های واحد‌های ساختمانی و نظارت بر امر مناسب سازی در ساخت و ساز شهری در فضا‌های عمومی و زیرساخت‌های حمل و نقل شهری تا پایان سال دوم این برنامه است.
وی گفت: تدوین ساز و کار‌های کنترل بر نظارت کیفی بر امر مناسب سازی ساختمان‌های جدیدالاحداث فضا‌های شهری و پیگیری تحقق این امر برای ساختمان‌های موجود شهرداری و دستگاه‌ها و نهاد‌های عمومی با همکاری آن‌ها و همچنین تهیه نقشه راهنمای مکان‌های مناسب سازی شده و بروزرسانی سالانه و انتشار جهت بهره مندی عموم شهروندان تا پایان سال دوم برنامه از دیگر اولویت‌های این طرح است.
محمد سالاری با اشاره به اینکه این موضوع یکی از اولویت‌های جدی شورای پنجم کمیسیون شهرسازی و معماری است، اظهار کرد: مشکلی که در حال حاضر وجود دارد این است که متاسفانه در فضای شهری، موضوع مناسب سازی آنچنان که باید به دغدغه عموم جامعه و به یک مطالبه گری جدی از مدیریت شهری و سایر دستگاه‌های زیر مجموعه آن تحقق یابد، تبدیل نشده است و با بررسی‌هایی که تا به حال انجام و گزارش‌هایی که ارائه شده است، متوجه شدیم که وضعیت فضای پیاده راه‌های شهری بسیار بحرانی است و اساسا نه تنها فضای این پیاده راه‌ها برای معلولان و توان یابان مطلوب نیست، بلکه برای افراد عادی جامعه هم مناسب نیست.
وی ادامه داد: این طرح نیاز دارد که هم شهرداری و هم سازمان نظام مهندسی که نمایندگان آن‌ها به عنوان مهندسان ناظر و مجری در فرآیند ساخت و ساز حضور دارند سعی کنند در کف سازی پیاده راه‌ها، به لحاظ نوع مصالح و هم به لحاظ کد‌های ارتفاعی که هم سطح با جداول موجود در خیابان‌ها است را رعایت کنند و هم باید خود شهروندان هم با رویکرد نظارت همگانی وقتی می‌بینند در همسایگی آن‌ها پیاده راه‌های پله کانی ایجاد می‌شود، از طریق سامانه‌های اطلاع رسانی 1888 و یا 137 شهرداری تهران را در جریان قرار دهند و هم خود شهروندان مطالبه گری کنند.
رئیس کمیسیون شورای شهر تهران گفت: عدم مطالبه گری جدی باعث شده تا وضعیت معابر شهر تهران نامناسب شود، اما در این میان ایجاد فضا‌های عمومی مثل پارک‌ها، میدان گاه‌های شهری تاحد زیادی به دلیل اینکه این تصمیم گیری‌ها در اختیار نهاد شهرداری تهران و ستاد مناسب سازی بود، باعث شد که این مشکل حل شود و رو به بهبود باشد، اما در فضا‌های عمومی معابر و میادین که در اصل مردم هم در فرآیند ایجاد پیاده راه مشارکت دارند، آنجا وضعیت نابهنجاری حاکم است که از دیگر اولویت‌های این کمیسیون، نظارت جدی بر حوزه اجرای پروانه ساختمانی و اعطای پایان کار و ... منوط بر رعایت الزامات مناسب سازی است.
وی اظهار کرد: این رویکرد تاحدی در حوزه فضای عمومی که شهرداری تهران مسئول طراحی و اجرای آن است، اصلاح شده و رعایت می‌شود. هرچند که در نوع مصالح نیز اختلاف نظر‌هایی وجود دارد، اما اعتقاد شهرداری تهران بر اصلاح است که در این حالت وضعیت خوبی داریم، اما در حوزه پیاده راه‌ها که بیشتر مردم و متولیان ساخت وساز مجری و مسئول هستند، وضعیت خوبی نداریم.
سالاری با بیان اینکه هم شهرداری‌های نواحی و هم سازمان نظام مهندسی و نمایندگان آن‌ها به وظایف خود به خوبی عمل نمی‌کنند، گفت: باید خود مردم با کمک رسانه‌ها بتوانند در این باره مطالبه گری عمومی کنند تا یک نظارت همگانی شکل گیرد که از این طریق مواردی همچون پیاده‌راه‌های پلکانی و ... در فضای مجازی و رسانه‌ها منعکس شود.
وی افزود: شهر تهران و سایر شهر‌های کشور انسان محور نیستند و بیشتر برای خودرو‌ها مناسب سازی شده‌اند و همین رویکرد باعث شد که پیاده‌راه‌ها که محل عبور انسان‌ها هستند وضعیت مناسبی نداشته باشند و حال ما و رسانه‌ها در حال پیگیری آن هستیم که با مشارکت دستگاه‌های زیرمجموعه این امر را پیش ببریم.
امید است اقدامات مناسبی در راستای طراحی و مناسب سازی فضا‌های ورودی شهر‌ها و سرویس‌های بهداشتی و فضا‌های عمومی برای افزایش سطح خدمات در محیط‌های اداری و عمومی و به ویژه محیط‌هایی که بیشتر مردم در آنجا تردد دارند مانند مراکز درمانی، بیمارستان‌ها، شهرداری‌ها و ... صورت گیرد و شهرداری‌ها تمهیدات لازم را برای حرکت روان و سریع ویلچر در فضا‌های شهری از جمله پیاده‌راه‌ها، پارک‌ها و ...
طراحی و مناسب سازی فضا‌های ورودی شهر و سرویس‌های بهداشتی و ورودی دستگاه‌های عمومی جهت بهبود و افزایش سطح خدمات در محیط‌های اداری و عمومی و به ویژه ساختمان‌ها و محیط‌هایی که بیشتر مورد استفاده مردم قرار دارند مثل مراکز درمانی، بیمارستان‌ها و شهرداری‌ها و ... صورت گیرد و شهرداری‌ها تمهیدات لازم را برای حرکت روان و سریع ویلچر در فضا‌های شهری شامل معابر پیاده، پارک‌ها و ... بیاندیشند.