سرویس فرهنگ و هنر مشرق - قسمت هفتم برنامه «جهانآرا» شب گذشته (9 دی) روی آنتن شبکه افق سیما رفت.
به گزارش مشرق ، شب گذشته قسمت هفتم «جهانآرا» با دو بخش روی آنتن شبکه افق رفت. بخش اول آن مربوط به ادامه موضوع «کارتنخوابی» و حواشی انتشار تصاویر مربوط به «گورخوابی» عدهای در شهرستان شهریار بود و در بخش دوم و اصلی آن به موضوع سالروز حماسه 9 دی پرداخته شد.
گفتوگو با عوامل رسانهای کردن موضوع «گورخوابی» در شهریار، گفتوگو با دانشجویان بسیجی عدالتخواه کارتنخواب در سال 83 گزارشی از ساخت منزل برای فقرا در یکی از مناطق اسلامشهر از جمله قسمتهای موضوع اول این برنامه بود.
اما بخش اصلی این قسمت از برنامه جهانآرا مربوط میشد به بزرگداشت حماسه 9 دی که حجتالاسلام والمسلمین پناهیان بهعنوان کارشناس و وحید یامینپور بهعنوان مجری- کارشناس به ارائه نظرات خود پرداختند.
در بخشی از این برنامه حجتالاسلام پناهیان با بیان این مطلب که بار تمدنسازی و مدیریت صرفاً برعهده رهبری جامعه نیست و این بار را مردم با هدایت عمومی رهبر باید بر دوش بکشند ادامه داد: اساساً ابهامی که رسول خدا و اولیای الهی در کلامشان قرار میدهند امکان سوءاستفاده را به منافقین میدهند و در برخی از مواقع حساس با اشاره کار را جلو میبرند. مردم اگر گرفتند که هیچ، اگر اشاره را نگرفتند خودشان ضربه میخورند. جشن بصیرت که 9 دی گرفته میشود به این دلیل است که مردم فهمیدند چکار کنند.
در ادامه متن کامل این قسمت از برنامه جهانآرا را از نظر میگذرانید:
یامینپور: موضوع اصلی برنامه امشب بهمناسبت یومالله 9 دی بررسی موضوعهای مربوط به فتنه 88 و رخداد باشکوه 9 دی است. لذا امشب تقریباً نوعی جشن نسبت به ماجرای 9 دی داریم. هرچند ممکن است برنامه امشب با موضوع تلخی شروع شود. جالب است این چند شبی که برنامه جهانآرا به موضوع اشرافیت پرداخت، عوامل برنامه در خیابان با تعدادی کارتنخواب مصاحبه کردند و بعد به موضوع شفافیت مالی مسئولان پرداختیم، حوالی همین اتفاقات واقعهای همهگیر و توجهات را به خود معطوف کرد که در نوع خود عجیب بود. یک تلخکامی ایجاد کرد و نسبت به این واقعه واکنشهای مثبت و منفی بهوجود آمد. این پدیده که در یکی از گورستانهای اطراف شهریار -در اطراف شهر تهران- رخ داد این بود که تعدادی از هموطنان ما در گورستان پناهنده شدند و برای رهایی از سرمای زمستان به گورها پناه بردند.
واقعه خیلی عجیبی بود. هرچند گفته میشود که تعدادی زیادی نبودند، ولی پذیرفتن حتی یکنفر هم برای ما خیلی سخت خواهد بود. در باره سرآغاز رسانهای شدن این موضوع خیلی تحقیق کردیم. اینکه اولین کسانی که این موضوع را رسانهای کردند چه کسانی بودند و چه اهدافی داشتند و این موضوع سرانجام به کجا رسید. بعد از جستجو گروهی را پیدا کردیم که ظاهراً این گروه بودند که این پدیده را کشف و رسانهای کردند و ظاهراً به ساماندهی آن پرداختند. برای این گروه دعا میکنیم که در کنار این همه ژست تبلیغاتی و رسانهای برای برداشتن بار بر زمین ماندهای اقدام کردند و سعی کردند در حد وسع خودشان عدالت را اجرا کنند و فکری به حال هموطنانی که تصاویر آنها اینچنین جانکاه است، چه برسد به وضع واقعی زندگی آنها کنند. مصاحبههایی که از سوی مسئولین و غیره منتشر شده، بیشتر حاوی نیش و کنایه و شدیدتر کردن تلخکامیها بود. مثلاً دیدم یکی از مسئولین شهر گفته بود که اینها معتادان متجاهر هستند. خب باشند! آیا معنی این حرف این است که آنها باید در آن گورها بخوابند و بمیرند. آیا معنای حرف این است؟ باز به غیرت این بچههای مسجدی که این بار بر زمین مانده را برداشتند. نگویید سیاهنمایی است، این غیرتمندی و احساس مسئولیت است، اسم این کار سیاهنمایی نیست. همان کاری است که چند شب گزارشی از آن را پخش کردیم که از سال 82 دانشجویان بسیجی در تهران شبهایی را در کنار کارتنخوابها گذراندند تا چرت بعضی از مسئولین که باید به این موضوع فکر کنند پاره شود و به آن توجه کنند.
به برج عاجنشینها و کاخنشینها و لندننشینها نمیآید از کارتنخوابها و گورخوابها حمایت کنند/ کسانی که از شیخنشینان قطری برای ساخت فیلم پول گرفتند چگونه میتوانند مدعی حمایت از کارتنخوابها شوند/ لااقل برای پوسترهای خودمان با فقرا عکس نگیریم
بعضیها ممکن است این را بگویند که پخش این تصاویر در 9 دی چه معنایی میدهد و یا بعضیها ممکن است با غرض و مرض برای تحتالشعاع قراردادن این موضوع پرداخته باشند، ممکن است بعضی از رسانهها و اشخاص بخواهند روی این موج، سواری کنند. وظیفه خود دانستیم که اصل این ماجرا را خدمت شما بگوییم که الحمدلله آنچنان که بهدست آمد بچه مسجدیها و بچه هیئتیهای شهریار کار را آغاز کردند و همچنان خودشان مدیریت میکنند. انشاءالله بتوانند فضای شهریار را طوری مدیریت کنند که این تصاویر دیگر نه در شهریار که در هیچ جای ایران دیده نشود. کسانی هم که موجسواری میکنند، بلد هستند. البته خیلی به قیافه اینها نمیآید اهل حمایت از فقرا باشند. به برج عاجنشینها و کاخنشینها و لندننشینها نمیآید از اینها حمایت کنند. آنهایی که خودشان با حمایت نهضتهای سرمایهداری، فقر را تولید چگونه میتوانند مدعی فقرا باشند یا عدهای که با پول شیخنشینان امثال قطر کار هنری میسازند چگونه میتوانند مدعی حمایت از کارتنخوابها باشند. این هم طنز روزگار ماست. ولی به نظر میرسد دستکم برای پوسترهای تبلیغاتی خودمان از فقرا عکس نگیریم. این را بهعنوان زخم بگیریم و برطرف کنیم.
علاقمندم آقای پناهیان راجع به این موضوع مطلبی بفرمایند و بعد سراغ موضوع اصلی برنامه یعنی حماسه 9 دی برویم.
تلقی سیاستمداران از اداره جامعه است که موجب فقر میشود/ اگر سیاستمداران ما غربزده بودند اینهمه فقیر و کارتنخواب نداشتیم/ غربزدگی ریشه همه فسادهاست
پناهیان: شب 9 دی را که مانند چنین شبی مردمانی از این سرزمین عزمی در دل خود یافتند تا قیامی دو باره علیه استعلا کنند، همچنان که همیشه علیه استکبار و استبداد قیام کرده بودند تبریک عرض میکنم. در باره موضوع گورخوابی با موضوع آسیبهای اجتماعی، موضوع فقر و موضوع بیعدالتی، اولاً باید یک موضوع سیاسی ببینیم و بعد باید موضوعی اقتصادی یا یک موضوع اجتماعی- معیشتی و یا حتی فرهنگی ببینیم. این نگاه سیاستمداران جامعه است که موجب فقر میشود. این تلقی آنها از نحوه اداره جامعه است که موجب تولید فقر و فقیر و کارتنخوابی میشود. حوادثی مثل 9 دی مطالبه مردم فقط برای پاکسازی خیابانها از شورشهای کور ضدانقلابی نیست؛ مطالبهای مثل 9 دی یک مطالبه فراگیر نسبت به سیاستمداران است که راه درستی را برای خدمت به مردم انتخاب و عقلانیت را اتخاذ کنند. اگر سیاستمداران و مدیران جامعه ما هیچکدام در طول مدت این انقلاب غربزده نبودند الان کارتنخواب نداشتیم، نه اینکه کارتنخواب نداشتیم، بلکه عموم مردم به یک رفاه نسبی رسیده بودند. غربزدگی ریشه همه فسادهاست. موضوعی که بعضاً در دانشگاههای ما به آن پرداخته و تدریس میشود. بعضاً در دانشگاههای ما اجازه نقد به آن داده نمیشود. موضوعی که بعضاً در حوزههای علمیه نسبت به آن بیتفاوت هستند، یعنی حوزه و دانشگاه باید بیشتر از این جلوی ریشههای تفکر غربزدگی را میگرفتند. حوزهای که به غربزدگی کاری نداشته باشد، دانشگاهی که نسبت به نگاه غربزده حساسیت نداشته باشد یک عرصه سیاسی با افرادی در سطوح مختلف درست میشود. غربزدگی در بعضی افراد بهصورت خیلی آشکار و در بعضی بهصورت پنهان وجود دارد و این سیاستمداران نمیتوانند جامعه را از کارتنخواب خالی کنند، بلکه کارتنخواب تولید میکنند، یعنی من دوست دارم 9 دی روی موضوعهای مثل فقر و بیعدالتی و کارتنخوابی اثرگذار باشد.
یامینپور: بهتر از این نمیشد با موضوع دوم برنامه ارتباط برقرار کرد! یکبار دیگر تا دیر نشده عرض کنم که این برنامه در ادامه بهمناسبت یومالله 9 دی تقدیم شما میشود. بعضی ممکن است از دیدن این برنامه حرص بخورند، هیچ اشکالی ندارد. حرص بخورند و عصبانی باشند! بالاخره ممکن است باقیمانده کسانی که با رودخانه 9دی شسته شدند و به جویها ریخته شدند مخاطب برنامه ما باشند، بخصوص از آنها دعوت میکنیم تا آخر ما را همراهی کنند.
فتنه ابتلای جامعه دینی است/ جامعه دینی از فتن برکنار نخواهد بود
آقای پناهیان! آنچنان که از تعالیم دینی بر میآید، فتنه ابتلای جامعه دینی است، یعنی ظاهراً جامعه دینی از فتن برکنار نخواهد بود و عافیتی بهوجود نمیآید که دورهای بگذرد و بگوییم الحمدلله فتنهها تمام شد، بلکه از فتنهای به فتنه دیگر و بلکه شدیدتر منتقل خواهیم شد. این را از آیات قرآن و نهجالبلاغه و بیانات بزرگان دینی میشود فهمید. فتنه 88 یک هشدار جدی بود که رهبر معظم انقلاب تعبیری از آن بهکار بردند تحت عنوان «بیماری فرهنگی». گفتند این نتیجه یک بیماری فرهنگی است. بله، میشود فتنه 88 را امنیتی دید، بگوییم در سیستم جاسوس وجود داشته، فلانی از سفارت انگلستان پول گرفته است، فلانی کارمند سیا بوده است، فلانجای وزارت اطلاعات نفوذی وجود داشته است. این حرفهایی است که امنیتیها میزنند و برای آن اسنادی دارند. انکار هم نمیکنیم، آنها هم برای خود اسنادی دارند، ولی بهنظر میرسد آن روی سکه یک پدیده امنیتی و سیاسی یک زمینه و بستر فرهنگی باید وجود داشته باشد که عدهای به خیابان بیایند و رأی حاشیهنشینها را نپذیرند و به قانون تمکین نکنند و علیه انتخابات شورش کنند. در باره خود این بیماری فرهنگی تحلیلی داشته باشید و سئوال مهمتر اینکه آیا با گذشت این هفت سال از ماجرا این بیماری درمان شد؟ آثار بهبود در آن میبینید یا آثار بدخیمی یا شدت؟ ممکن است روزی بهحالت بدخیم خودش عود کند و دو باره فتنه شدیدتری دامنگیر ما شود؟
ما از فتنه استقبال میکنیم/ طبق آموزههای دینی ما فتنه، منافقین را رسوا میکند
پناهیان: در باره اصل فتنه، یکی دو روایت بخوانم و بعد وارد بحث بیماری فرهنگی شویم. اولاً پیامبر گرامی اسلامی میفرماید: «لا تَکرِهُوا الفِتنَهَ فِی آخِرالزَّمانِ فَاِنَّها تُبیرُ المُنافِقِین»، در آخرالزمان از فتنه بدتان نیاید، فتنه منافقین را نابود میکند. این روایت را بهمناسبت جشن 9 دی به دوستداران انقلاب و میهنپرستان واقعی هدیه میدهم. امام صادق(ع) میفرماید: «تَمَنَّوُا الفِتنَةَ؛ ففیها هَلاکُ الجَبابِرَةِ، و طَهارَةُ الأرضِ مِن الفَسَقَةِ»، اصلاً فتنه را تمنا کنید، فتنه چیز بدی نیست، در فتنه جباران و متکبرین نابود میشوند و زمین از اهل فسق پاک خواهد شد. این نشان میدهد نگاه ما به فتنه یک نگاه از سر ترس و دلهره نیست و ما از فتنه استقبال میکنیم. نمیشود برای ظهور دعا کنید و ضمن آن برای فتنههای آخرالزمان دعا نکرده باشید. هرکسی برای ظهور دعا میکند در واقع دعا میکند که خدایا فتنههای آخرالزمان را برسان که ما اهلش هستیم و از پس آن برمیآییم...
یامینپور: که در واقع ادعاست...
تا 20 سال پیش غربزدکی برای بعضی سیاسیون ما افتخار محسوب میشد/ الان شرم میکنند در جلسات خصوصی خود هم از این افتخار سخن بگویند/ فتنه عامل «رشد» جامعه دینی است
پناهیان: ولی در آخرالزمان شرایطی بهوجود میآید که نشان میدهد این ادعاها صادقانه است، چون امکانات برای از بین بردن فتنه فراهم است و زیاد هم به بصیرت ما ربطی ندارد. امکاناتی که برای از بین بردن فتنهها فراهم است و مثل صدر اسلام نمیشود که ضربه بزند و هر فتنهای زود تمام میشود، یکی آن است که دوران کفر به پایان خود نزدیک شده است و واقعیتهای جهان هستی اجازه نمیدهد که فریبخوردن آدمها زیاد طول بکشد. در همین مملکت حدود 20 سال قبل، غربزدگی در زبان برخی از سیاسیون ما یک افتخار بود. در سطوح بالای ممکلت به آمریکا میرفتند و به خبرنگاران آنجا میگفتند ما داریم سعی میکنیم به شما برسیم. فکر نکنم همانها در خلوت هم وقتی با ضد انقلابها جلسه داشته باشند این را بگویند، اینقدر آمریکا مفتضح است. سطح سیاسی آمریکا اینقدر پایین و مبتذل است که کاندیداهای ریاستجمهوری آنجا میگوید اگر نتیجه انتخابات به نفع من نشود این انتخابات را قبول ندارم و تقلب شده است، اینقدر شعور سیاسی پایینی دارند. در حالیکه در کشور ما در انتخابات قبلی تمام کاندیداها میگفتند ما هر نتیجهای که رقم بخورد را قبول میکنیم.
ملت ایران به آن کاندیدا و فضای سیاسی و به آن مملکتی که کاندیدای آن اینقدر احمقانه سخن میگوید میخندد -که البته آن کاندیدا الان رئیسجمهور هم شده است- این سطح شعور پایین سیاسی آنها را میرساند. 20 سال پیش جرئت نداشتید این را بگویید که سطح شعور سیاسی آمریکاییها پایینتر از ایرانیها است و به بعضیها خیلی بر میخورد.
پس فتنه ما را رشد میدهد. برای عبور از فتنه امکاناتی هم وجود دارد و آن امکانات واقعیتهای موجود جهان است. دیگر آن زمان نیست که کسی آمریکا را با آن افتضاحات موجود در آنجا مدینه فاضله جهان بداند و رشد تکنولوژی دیر اینقدر فریبنده نیست. این برای اصل فتنه بود. من دعا میکنم در شب 9 دی که انشاءالله فتنههای جدید زودتر بیایند که زودتر منافقین نابود شوند و بلکه صورتهای دیگری از 9 دی ظهور پیدا کند. حالا حتماً نباید این صورتها با تظاهرات باشد. 9 دی بهراستی فقط یک تظاهرات نبود، انتخابات مجلس بعد از 9 دی، خودش 9 دی دیگری بود که مردم اعتماد خود را به صندوق رأی نشان دادند. 9 دی بعدی ما انتخابات ریاست جمهوری اخیر بود. تمام رسانههایی که در جریان فتنه بیاعتباری این انتخابات را اعلام میکرد در این انتخابات ریاستجمهوری و مجلس مردم را به صندوقهای رأی دعوت میکردند. شما وقتی این دو را پیش همدیگر بگذارید مردم تفریح میکنند و شما باید برای آن هم برنامه بسازید. اشاره به بعضی از موارد طنز کردید، اینها جای تفریح دارد و ما باید با این مطالب تفریح کنند. اتفاقاً انقلابیون بیشتر باید تفریح کنند که سختی مبارزه و تلاش دائمی آنها را خسته نکند.
در انتخابات اخیر مجلس تمام رسانههایی که به بیاعتباری انتخابات در جریان فتنه تأکید داشتند، از مردم دعوت میکردند که به پای صندوقهای رأی بیایند. همانهایی که میگفتند آن انتخابات باید باطل شود تکرار کردند که مردم پای صندوقهای رأی بیایند. اینها 9 دیهای مستمری است که اتفاق میافتد.
بیماری فرهنگی فتنه 88، «غربزدگی» بود
اما به سراغ آن بیماری فرهنگی برویم. بیماریای که ریشه فتنه 88 بود، میتوان از ان تحت عنوان غربزدگی یاد کرد. یکی از اساتید دانشگاه میگفت روشنفکران آدمهای محتاطی هستند، این حرکت روشنفکری نیست، چون روشنفکران بیگدار به آب نمیزنند. ایشان که این حرف را به من میزد بازنشسته سازمان ملل بود. میگفت اینها با یک پشتوانه عظیم خارجی این حرکت را میکنند. این پشتوانه از نظر عملیاتی ممکن است بحث جاسوسی باشد، ولی از نظر روانی پشتوانه فتنه اتکا به تمدن غرب و غربزدگی بود. در سطوح مختلف این غربزدگی قابل تفسیر است. اجازه بدهید خاطرهای بگویم و بعد کلامی از امام برای شما قرائت کنم و پیشنهاد میدهم برای این جمله حضرت امام برنامهسازی کنید و از همه سئوال کنید.
کسی که اعتقاد داشته باشد تمدن آمریکا رو به فروپاشی نیست آدم خطرناکی است
بنده شاهد مناظره آن دو نامزد انتخابات در 88 بودم که خیلی بحثبرانگیز شد که یکی از طرفین جزو سران فتنه بود و یکی هم رئیسجمهوری بود که برای دور دوم نامزد شده بود. این مناظره را در جمع دانشجویان هنر نگاه میکردم. قبل از آن جلسهای داشتیم، آن جلسه را زود تمام کردیم و با هم نشستیم آن مناظره را ببینیم. طبیعتاً آرای مختلفی هم در جلسه وجود داشت و هرکسی هم ابراز میکرد. یک قسمت از آن مناظره توجه من را جلب کرد. تا آن زمان خیلی روی آقای موسوی که چگونه فکر میکنند مطالعه دقیقی نداشتم. ایشان در آن مناظره گفت چهارسال است گفته میشود تمدن آمریکا و غرب رو به فروپاشی و شکست است و برنامهریزیهای شما بر این اساس که غلط است پیش میرود. همانجا ناخودآگاه در جمع رفقا گفتم این آدم خطرناکی است. بعدها خیلی روی این حس خودم کار کردم که این حس از کجا نشئت گرفته است. هر چه جلوتر رفتیم درست بودن که این حس خود که متعلق به آموزههای انقلاب است بیشتر به چشم میآمد. کسی که اعتقاد داشته باشد تمدن آمریکا رو به فروپاشی نیست آدم خطرناکی است. چرا خطرناک است؟ برای اینکه یک پشتوانه روانی قوی حس میکند و با آن پشتوانه روانی قوی اولاً برای محاسبات واقعیتها عقلش از کار میافتد و ثانیاً اقدامات خیلی غلطی انجام میدهد که هیچکس نمیتواند غلط بودن آن را برای او اثبات کند. یعنی همانطور که شما اگر اعتقاد به خدا داشته باشید، در جهت اطاعت فرمان خدا با قدرت عمل میکنید، کسی هم به تمدن غرب اعتقاد داشته باشد با قدرت در خدمت منافع غرب و علیه منافع ملی اشتباهات بزرگ میکند.
انگار مدام منتظر است که از آسمان از طرف تمدن غرب ملائکه و امدادهای غیبی بیایند و بهنفع او کار کنند. کسی که در عرصه سیاسی کشور به تمدن غرب اعتقاد داشته باشد، عنصر خطرناکی است.
یامینپور: این اعتقاد هم همراه رعب است که ظاهراً حیات و ممات دست آنطرف است.
پناهیان: بله، حالا به بعد رعب آن کاری ندارم که طیف کمتری را در برمیگیرد، ولی بعضیها واقعاً معتقدند. این اعتقاد اجازه تفکر خلاق و نقادانه به آنها نمیدهد.
یامینپور: بالاخره مورد داشتیم که بعضی گفتند آمریکا اگر اراده کند با یک بمب یا یک کلید کل سیستم دفاعی ایران را از کار میاندازد و این رعب را علنی کردند.
پناهیان: ولی از آن بزرگترها کسانی را داریم که طمع دوستی با آمریکا دارند. این طمع دوستی برای چه چیزی پدید میآید؟ چون فکر میکند آمریکا قدرت است و آن تمدن دوام دارد، تمایل به دوستی او هم ابراز میکند.
یامینپور: جمله امام فراموش نشود.
پناهیان: پس تحلیل بنده بهعنوان آن بیماری روانی که منشأ فتنه است به یک تعبیر غربزدگی است. تعبیر بنده هم این بود کسانیکه در سطوح و لایههای مختلف غربزدگی دارند برای کشور خطرناک هستند.
حضرت امام میفرمایند: «باید کشور از این مغزهای پوسیده که عاشق آمریکا هستند تصفیه شود»؛ اولاً «مغز پوسیده»، چون مغزی که پوسیده نباشد عاشق آمریکا نمیشود، این از نظر مغزی آدم پوسیدهای است. فکر نکنم همانهایی که گفتند فروپاشی تمدن غرب را قبول نداریم امروز حاضر باشند آن حرف را بزنند، چون مغز پوسیده دو روز بعد از خود را نمیتواند پیشبینی کند، چه برسد به اینکه بخواهد هفت سال بعد از خود را پیشبینیکند. امام میفرماید کشور باید از اینها تصفیه شود. شما این برنامه را درست کنید که چگونه میشود کشور را از اینها تصفیه کرد. گول شعارهای آزادیخواهانه و برخورد لیبرالمسلکی در رسانهها را که نمونه آن داعشیها هستند نخورید. پای آن بایستید و از همه بپرسید که برنامه شما برای رهایی مملکت از مغزهای پوسیده عاشق آمریکا چیست؟ هیچوقت از اینها خلاصی نداریم. امام یک جمله دیگر دارند که انقلاب کردیم و از شر طاغوت خلاص شدیم، ولی از شر غربزدهها به این راحتی خلاص نمیشویم.
یامینپور: ایشان میفرمایند استقلال فقط سیاسی نیست، ما بعد از انقلاب افکار زیادی داریم که مستقل نیستند و وابسته به آمریکا هستند. ما تا از این فکر بیرون نیاییم استقلال واقعی را تجربه نخواهیم کرد.
درگیری کنونی بین دینداری و بیدینی نیست؛ بر سر عقلانیت است
پناهیان: یک پیشنهاد به همه دوستان مذهبی دارم. الان درگیری ما بین دینداری و بیدینی نیست. درگیری ما سر عقلانیت است. انقلابی یعنی عقلانی و غیرانقلابی یعنی رفتار و محاسبه غیرعقلانی دارد.
یامینپور: خطای محاسباتی دارد.
پناهیان: مسئله را بر سر منافع کشور ببریم. ما الان با این ادبیات میتوانیم صحبت کنیم، چون آرمانهای ما مثل یک واقعیت جلوی چشمان ما قابل تحقق هستند. پلیدیهای دشمنهای ما جلوی چشمان ما هستند. بیایید یک درگیری واقعبینانه داشته باشیم.
یامینپور: از این مهمتر بهنظر میرسد برای آن عقلانیت مدعی هم فرصتی برای تجربه فراهم شده، یعنی آن هم تجربه خود را پس داده و الان مردم باید ببینند و انتخاب کنند.
حمایتکنندهها از فتنه همان حمایتکنندهها از داعش هستند
پناهیان: با یک ادبیات عقلانی و واقعبینانه به نبرد آنچه که مطابق منافع ملتها نیست برویم. ببینیم که حمایتکنندهها از فتنه همان حمایتکنندهها از داعش هستند. با این مسائل خیلی واقعبینانه پیش برویم. بهعنوان یک مسیحی یا زرتشتی و ارمنی و مسلمان از ادبیات عقلانی از انقلاب دفاع کنیم و دیگران را محاکمه کنیم و مردم را رشد دهیم. امیرالمؤمنین علی(ع) به نماینده مذاکرهکننده خودش که ابوموسی اشعری بود و مردم به حضرت تحمیل کرده بودند در حین مذاکره نامه نوشتند. به او ایمان و توکل به خدا و عزت مسلمین و ولایتمداری را یادآوری نکردند، این را فرمودند که هرکسی عقل و تجربه را زیر پا بگذارد شقی است، عقل و تجربه را نگه دار. الان عقل و تجربه میتواند به جنگ با بیماری غربزدگی در بیاید. ما نمیتوانیم طرفداران داعش و افراد حمایتکننده داعش را در عرصه سیاسی نگه داریم. این 9 دی امروز ماست. اگر به شعارهای 9 دی هم نگاه کنیم -که بسیاری از آن در تلویزیون سانسور شد و البته نمیشد پخش شود- این موضوع در آن دیده میشود.
یامینپور: امیدوارم اینقدر عرضه داشته باشیم که مردم را متقاعد کنیم این شب به اندازه شب یلدا مهم است. پدرها و مادرها شب و روز 9 دی شیرینی بگیرند و به فرزندان خود یادآوری کنند که 9 دی از شب یلدا مهمتر است. اتفاقی بوده که سالها در خاطر ما خواهند ماند. کسی تصور نمیکرد این امکان و قوه و استعداد در حنجره و انگیزه و قلب و روح ایرانیها باشد که یکروزه و ظرف چند ساعت سالها طرح و توطئه انگلیسیها و آمریکاییها و اسرائیلیها را نقش بر آب کنند و انقلاب را در 30 سالگی جوان کنند.
همزمان با 9 شب 9 دی یک اتفاق میمون و مبارکی تحت عنوان جشنواره عمار برگزار میشود که جزو افتخارات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی است و واقعهای که سرآغاز این رویش فرهنگی و هنری شد همین ماجرای 9 دی 88 بود. الان در حال برگزاری افتتاحیه جشنواره است. ارتباطی با یکی از مسئولین برگزاری این جشنواره برقرار شده است.
رحیمی: مراسم افتتاحیه جشنواره عمار خیلی پرحرارت و با شور و حال برگزار شد. این مراسم با قرائت قرآن فرزند شهید محمد آژن از شهدای مدافع حرم آغاز شد. برنامههای ویژهای هم، مثل پذیراییهای «خیرالنساء» بانوی جهادگر سبزواری داشتیم. اما اتفاق ویژهای که در برنامه امشب افتاد، درخواستی بود که مادر شهیدان خالقیپور از مسئولین و مردم داشتند و بهجا این خواسته را مطرح کردند، یعنی میطلبید که در این فضا مطرح شود. کسانی در این برنامه حضور داشتند که صحبت ایشان را پذیرا بودند. ایشان از کسانی که از در این برنامه کرده بودند از مردم درخواست کرده بودند در بحث کارتنخوابها و متأسفانه اتفاقاتی که اخیراً افتاده، مشارکت کنند و این قضیه به همت مردم رفع و رجوع شود و از مردم دعوت کردند. بهدنبال این پیشنهاد هرکس میخواهد در این برنامه شرکت کند و در شهرهایی که این مشکل وجود دارد، یک گرمخانه برپا شود، کلمه «عماریار» را به صورت فارسی به سامانه 30004550 ارسال کند. مطرح شدن این قضیه توسط مادر شهیدان خالقیپور بیانگر این قضیه است که همیشه مردم و خانواده شهدا جلودار این قضایا بودند و اتفاقاً فیلمسازان جشنواره عمار هم ثابت کردند همیشه در مسائل اجتماعی جلوتر بودند و این مسائل را مطرح کردند و امیدواریم این مسئله به همت مردم برطرف شود.
یامینپور: برای دوستان جشنواره عمار آرزوی توفیق داریم و امیدواریم این جشنواره بیش از قبل بدرخشد و منشأ اثر باشد.
جملهای از رهبر معظم انقلاب بخوانم و یک سئوالی بپرسم که کلیشهای است، ولی پاسخ آن باید در هر زمانی یادآوری شود. ایشان فرمودند همانطور که در ابتدای انقلاب محرم به کمک این مردم آمد و امام خمینی(ره) فرمود خون بر شمشیر پیروز است، در قضایای 9 دی هم عاشورا به کمک ملت آمد و حماسه بزرگ و ماندگاری را خلق کرد. به نظر شما درخشانترین وجه 9 دی چه هست؟
رهبران جوامع دینی کمتر از جزئیات با مردم سخن میگویند تا مردم خودشان بفهمند/ تلاش برای فهمیدن مسائل یک جامعه باعث رشد آن خواهد شد/ مردم باید خودشان منافق را تشخیص دهند
پناهیان: یکی از نکات بسیار مهم در باره ارزش بصیرت مردم که باید آن را جشن گرفت این است که در سنت دینی ما رهبران جامعه که امامت جامعه را برعهده دارند مانند پیامبر اکرم و امیرالمؤمنین(علیهمالسلام) زیاد با مردم در جزئیات سخن نمیگویند و اجازه میدهند مردم خودشان بفهمند. این در سنت دینی ماست. رفتار امامت و نبوت در جامعه همیشه با مقدار ابهام همراه است. مثلاً امیرالمؤمنین(ع) میفرمایند پای رکاب من منافقینی هستند که آنها را بشناسید، ولی نام نمیبردند. منافقینی در شهر مدینه سکونت داشتند، ولی پیامبر اکرم(ص) از آنها نام نمیبردند و اجازه میدادند مردم آنها را بشناسند.
حتی در خطبه غدیر فرمودند من میتوانم آنها را نشان دهم، همینجا هستند، ولی این کار را نکردند. امام حسین(ع) در شب عاشورا بیعت را برداشتند و فرمودند اگر میخواهید بروید و گذاشتند خودشان تصمیم بگیرند. بعضی وقتها مردم این ابهامی را که از سوی امام در جامعه است درک نکردند و به بصیرت نرسیدند و خودشان را نابود کردند. بصیرت جامعه چرا ارزش دارد؟ چون جزئیات دستورها از ناحیه امام جامعه صادر نمیشود. رهبری نفرمودند مردم 9 دی بیرون بیایید. همینطور در صحنههای مختلف انقلاب این داستان وجود داشته است. خیلی وقتها حرکت خودجوش و مردمی بوده و بصیرت مردمی را نشان داده است. ارزش این بصیرت به این است که مردم اشارهها را دریافتند، تحلیل درست کردند و اقدام کردند. 9 دی یک تظاهراتی نبود که حاکمیت آن را تدارک دیده باشد. آقا اخیراً فرمودند دست هیچکس در کار نبود. حضرت امام در باره اصل پیروزی انقلاب میفرمودند دلهای مردم و بصیرت آنها بود که انقلاب به پیروزی رسید و با تعابیر مختلف آن را بیان میکردند. روایتی از امام صادق(ع) داریم که میفرمایند «إنَّ اللّه َ بَعَثَ نَبیَّهُ بإیّاکَ أعنی و اسمَعی یا جارَة»، روش بعثت انبیاء ما اینگونه است که به در میگوییم دیوار گوش دهد! رهبری پیغمبر اینگونه بود. همین الان بزرگان جامعه اینگونه رفتار میکنند. مردم باید خودشان منافق را تشخیص دهند.
بار تمدنسازی و مدیریت در یک جامعه دینی صرفاً برعهده رهبری جامعه نیست
یامین پور: در واقع بار تمدنسازی و مدیریت صرفاً برعهده رهبری جامعه نیست، این بار را مردم باید بکشند با هدایت عمومی رهبر.
پناهیان: با اشاره و هدایت عمومی. مردم باید اشارهگیر باشند. در جامعه ما ثابت شده است مردم اشارهها را دریافت میکنند.
یامینپور: لذا همیشه جای سوءاستفاده و بدفهمی هم وجود دارد.
مردم باید اشاره رهبران جوامع دینی را بگیرند، وگرنه خودشان ضربه میخورند/ بعضی وقتها رحمه للعالمین بودن پیامبر اکرم(ص) بد تفسیر شده است
پناهیان: اساساً ابهامی که رسول خدا در کلامشان قرار میدهند امکان سوءاستفاده را به منافقین میدهند. امیرالمؤمنین در سخنی که در احتجاج طبرسی آمده میفرمایند: «بعثه بالتعریض لا بالتصریح»، خداوند پیامبر را به اشاره مبعوث کرد و نه به تصریح. در برخی از مواقع حساس با اشاره کار را جلو بردند. مردم اگر گرفتند که هیچ، اگر اشاره را نگرفتند خودشان ضربه خوردند. جشن بصیرت که 9 دی گرفته میشود به این دلیل است که مردم فهمیدند چکار کنند.
بعضی وقتها پیامبر خیلی صریح میفرمایند دو رکعت نماز صبح با این جزئیات بخوانید، ولی در امور اجتماعی- سیاسی حتی منافقین را افشا نمیکنند. خب یا رسولالله، افشا کن تا کار مردم ساده شود! اصلاً قرار نیست همه بار را امامت جامعه برعهده بگیرد. مثلاً همان اول امام میتوانست بنیصدر را عزل کند، ولی باید بماند تا سطح بصیرت مردم افزایش پیدا کند. مردم باید از این مرحله گذر کنند. یک عده میخواستند این القا را به مردم داشته باشند که کشور ما فقط با ارتباط با قدرتهای استکباری آباد میشود، رهبری اجازه دادند ضمن هدایتهای کلی این رشد بهوجود بیاید. از اول هم فرمودند این یک تجربه خواهد شد. البته میشود همیشه از خواصی که این بصیرت را نداشتند سئوال کرد، ولی ما در 9 دی داریم جشن مردم را میگیریم، مردم در این روز این بصیرت را نشان دادند و زیبایی 9 دی این است. بنده در بعضی از محیطهای ضد انقلابی در غرب از این ویژگی رهبران دینی سخن گفتم و سر خود را بالا گرفتم و لیبرالها تعجب کردند که شما چه میگویید. خیلی از اوقات رحمه للعالمین بودن پیامبر بد تفسیر شده است. معنای این عبارت صرفاً مهربانیهای پیامبر نیست، بلکه امیرالمؤمنین علی(ع) میفرمایند میدانید چرا او برای همه اهل عالم حتی برای کافران رحمت است، چون او با اشاره سخن میگوید و به کافران مهلت میدهد.
یامینپور: حضرت آقا دیروز فرمودند 9 دی تجلی اقتدار و قدرت بود، منشأ قدرت هم بود. بهنظر میرسد اینجا قدرت را بهمعنای تجلی بصیرت فرمودند، چون بزرگترین قدرت بصیرت عمومی است.
پناهیان: همینطور است. جامعه بصیر جامعه پرقدرتی است.
یامینپور: بخش بعدی عرایض و سئوالات اختصاص دارد به اینکه مقداری جلوتر از 9 دی بیاییم و بگوییم خواسته مهم مردم در روز 9 دی وقتی بیرون آمدند چه بود؟ مردم با یک ارتکاز و اشتراکات قلبی و روحی بیرون آمدند بدون اینکه از قبل بدانند دقیقاً بناست چه شعاری دهند.
کسانی که از فتنهگران کتک خوردند در سوریه هم از داعشیها کتک خوردند
پناهیان: سئوال خود را نگه دارید! توقفی برای من پیش آمده و یاد شهدای فتنه افتادم. میخواهم یادی از این عزیزان بکنم و بعد به سئوال شما بپردازم. من تعدادی از اینها را میشناسم، اگر رسانه دنبال اینها برود میتواند تعداد بیشتری از اینها را پیدا کند. کسانیکه بهعنوان بسیجی نه با اسلحه، با سلاح سرد و نهایتاً باتوم که از خودشان دفاع کنند و مقابل این شورشیها و منافقین که قاطی اصحاب فتنه شده بودند ایستادند و کتک خوردند بقیه کتکهای خود را از داعشیها در سوریه خوردند. آنهایی که وقتی منافقین و اهالی فتنه نتوانستند بکشند داعشیها آنها را کشتند. یاد آنها را باید گرامی داشت که جای آنها در پاسداشت 9 دی خالی است. چه بصیرتی داشتند که جبهه خود را تشخیص داده بودند و با فتنهگر در اینجا و سوریه مبارزه کردند.
یامینپور: کدام صحنه جهاد سختتر است؟
اگر مردم به صحنه نیامده بودند الان داعشیها در خیابانهای تهران زنان را به بردگی میگرفتند
پناهیان: اینجا سختتر بود. آنجا کمی مرزها شفافتر است، ولی داعش به کمک آشکارکردن فتنهگران ایران آمد و اگر همین بچه بسیجیها و مردم به صحنه نیامده بودند، الان داعشیها را در خیابانهای تهران در حالیکه زنها را به بردگی میگرفتند و سرها میبریدند میدیدیم. باید یادی از شهدای فتنه کرد. نمیدانم چه وقت قرار است یاد این عزیزان گرامی داشته شود. باید ببینیم چه روزی از فتنه بیشترین شهید را دادیم [و آن روز را گرامی بداریم]، آنزمان بهخاطر آرامش یادی از آنها نشد.
یامینپور: دو نکته در باره صحبتهای شما دارم. اولاً اینکه تشکر میکنم از ذکر و یاد شما که برنامه ما را نورانی کرد و مدیون نماندیم. شب 9 دی از شهدا یاد کردید. امروز اتفاقاً بزرگداشت یکی از شهدایی بود که هم در فتنه مجاهدت کرد و هم در مبارزه با تکفیریها و نهایتاً در سامرا به شهادت رسید؛ شهید مهدی نوروزی که در دو جبهه جنگیدند. بسیاری از اینها در دو جبهه جنگیدند. تأسف میخوریم از اینکه بعد از شهادت بعضی از این مجاهدین بعضیها در کشور هلهله کردند. فراموش نمیکنیم شبی را که خبر شهادت شهید حسین همدانی آمد و عدهای از همین اعضای جنبش سبز اموی هلهله کردند.
پناهیان: این نمکش است. برای حضرت زینب(س) هم وقتی که داغ برادر دیده بود هلهله کردند. اینها همیشه هست. این بعد ماجرا همیشه تکرار میشود، ولی شکوه بصیرت شهدای فتنه خیلی ستودنی است.
یامینپور: همانطور که رؤیاهای آمریکا و انگلیس و اسرائیل در فتنه 88 زیر پای مجاهدین سال 88 دفن شد، انشاءالله همه رؤیاهای تکفیریها و داعشیها و عربستان و قطر و اسرائیل زیر چکمههای مدافعان حرم و حاج قاسم سلیمانی دفن خواهد شد. آقای پناهیان! مهمترین خواسته مردم در 9 چه بود؟
مهمترین خواسته مردم در 9 دی اعدام سران فتنه بود/ سران فتنه طبق حکم امام مفسد فیالارض و مجازات آنها اعدام است
پناهیان: مردم 9 دی اعدام سران فتنه را میخواستند. حتی اعدام کسانیکه به سران فتنه نزدیک بودند. بهطور مشخص سران فتنه دو نفر بودند که بعداً در حصر قرار گرفتند. سراسر این راهپیمایی این شعار بود. مردم در کاغذهایی خودجوش نوشته بودند و تقاضای رسمی آنها این بود. البته تلویزیون پاکسازی میکرد و کمی تعدیلشده شعارها را نشان میداد و مردم هم این حرف را روی حساب احساسات نمیزدند، بلکه بهخاطر اینکه مقلد حضرت امام بودند این حرف را میزدند. حضرت امام در کلامی میفرمایند کسی که در مقابل شورای نگهبان بهعنوان نقطه نهایی بایستد، همچون آدمی تحت تعقیب مفسد فیالارض باید قرار بگیرد.
یامینپور: مجازات مفسد فیالارض هم اعدام است.
پناهیان: بله، یکی از حقوقدانان محترم در دانشگاه تهران به من گفت من مخالف این تظاهرات هستم، ولی چرا شما مجازات سران فتنه را اعدام میدانید؟ گفتم بهخاطر حرف امام، چون امام اینها را مفسد فیالارض میدانند. گفت واقعاً امام حکم ایستادن در مقابل شورای نگهبان را مفسد فیالارض و اعدام میداند؟ بعد جمله صحیفه امام را آوردیم، گفت خیلی عجیب است، امام نگاه خیلی بلندی داشتند. مردم هم همین را میخواستند.
یامینپور: الان که 7 سال گذشته است چه کنیم؟ این نگرانی چیست؟ من الان با منطق اعدام و غیراعدام فعلاً کاری ندارم. ما سال 88 را تجربه کردیم و حقایق و واقعیتها را دیدم، من به 20 یا 30 سال بعد فکر میکنم که نسلی میآیند که ندیدند و متولد نشده بودند و فرض کنید سران فتنه هم به مرگ طبیعی بدون محاکمه و بیان واقعیت و اعتراف به خطایی که رکدند از دنیا رفتند؛ ما وقتی اعدام نکنیم چه پاسخی به تاریخ داریم و با این وجود چگونه مدعی افساد فیالارض اینها باشیم؟ کار سخت میشود.
سران فتنه بارها توسط مردم اعدام شدهاند/ اعدام فکر غلط سران فتنه مهمتر از اعدام فیزیکی آنهاست
پناهیان: درست است. ولی من فکر میکنم سران فتنه تا حالا دو سه بار اعدام شدند. دیدید میگویند حکم بعضی از مجرمین چندبار اعدام است، یکی آنوقتی که همین رئیسجمهور محترم که الان هستند با چندهزار اختلاف رأی رئیسجمهور شدند، این خودش یک اعدام است. یکی حضور پرشور مردم در انتخابات این مجلس و مجلس قبلی، همه اعدامهایی هستند که انجام شده است. این اعدامها خیلی مهمتر از اعدام فیزیکی است. اگر غربزدگی را ابراز میکردند و از آن تمدن پیروی میکردند، این وضع امروز غرب اعدام دیگری برای آنهاست، داعشیها که مورد حمایت آمریکا هستند اعدام دیگری است. حمایت صریح آمریکاییها از اینها اعدام دیگری است. شما مطمئن باشید این اعدامها ادامه پیدا خواهد کرد. اتفاقاً این درایت جمهوری اسلامی بود که اینها را نگه داشت که چندبار اعدام فکری شوند. اگر اینها تا الان اعدام شده بودند شاید بعضیها از اینها بت میساختند و آنها را بهعنوان اسطوره معرفی میکردند. حالا توضیح بدهید که اینطوری نبوده و ماجرا چیز دیگری بوده است.
یامینپور: نمیدانم چقدر میشود تشابه ایجاد کرد، چند ماه پیش کودتایی علیه حکومت مستقر رخ داد. ما دل خوشی از اردوغان نداریم، ولی علیه حکومت مستقر که با رأی مردم سر کار آمده بود کودتا شد. دیدیم که دولت ترکیه با مخالفان خود چه کرد. چند 10هزار نفر را از کار برکنار کرد و در زندانها انداخت و هنوز که هنوز است کارهای عجیبی میکنند که تعجب دوستان خودشان هم برانگیخته است. ما چه کردیم؟ به نظر شما خیلی تعاطف نیست؟ من نگران تاریخ هستم، چون باید برای مردم طوری تاریخ نوشته شود که قابل توجیه باشد.
پناهیان: شما مطمئن باشید این روش جمهوری اسلامی بسیار مقتدرانهتر است. من این را از خارجیها میشنوم که شما با چه اطمینان و آرامشی اصحاب فتنه را آزاد می گذارید و به بعضی از اینها بعد از چند وقت پست میدهید؟
یامینپور: آن هم با یک توبه زبانی.
پناهیان: حتی بعضی از اینها توبه زبانی هم نکردند. نمیخواهم اسم بیاورم. کسانی هستند که با اینها در باره 9 دی مصاحبه کردند و گفته من اصلاً 9 دی یادم نمیآید. چنین آدمی الان پست دارد. ما چرا الان او را نگه داشتیم؟ این برای ما مهمتر است که تفکر این افراد با بودنش نابود شود. این هم یک نوع اعدام است. جمهوری اسلامی دست به اعدام فکر غلط میزند. بود و نبود افرادی که این فکر غلط را دارند چه فرقی میکند؟ اصلاً کسی حاضر نیست برای اینها و فکر اینها خودش را هزینه کند. شما مطمئن باشید سعه صدر و سماحت جمهوری اسلامی در مقابل اصحاب فتنه که اگر آنها را محاکمه میکرد اصلاً روند محاکمه طولانی نبود، چون کسی نمیتواند برخلاف سخن امام در دادگاه جمهوری اسلامی که مبنای فقهی بسیار روشنی دارد نظر دهد. هیچ قاضیای نمیتواند.
تفکر غلط در جمهوری اسلامی محکوم به اعدام است/ تفکر مذاکره با آمریکا هم پای چوبه دار رفته است/ اعدام نکردن فتنهگران شبیه اعدام نکردن همه تروریستهایی است که در حلب اسیر شده بودند، ولی اجازه دادند که فرار کنند
یکبار در عاشورای قبل از 9 دی دردمندانه گفتم پس قوه قضائیه و مجلس شورای اسلامی کجا هستند. دوستان قوه قضائیه گفتند که ما آمادهایم، نظام اینها را تحمل میکند. گفتم من هم میدانم، من هم بهعنوان یک حرف مردمی این را زدم، یعنی شما به آنها بگویید که مطالبات مردم از ما این است. من نمیخواستم به قوه قضائیه اعتراض کنم، میخواستم این را بگویم که سطح مطالبات مردم این است، کمااینکه در 9 دی نشان دادند. اگر هفت سال پیش امکانات شبکههای اجتماعی مثل امروز بود، شما صحنههای بسیار جذابتری را میتوانستید ببینید. حتی میشد داعشیها را در خیابانهای تهران دید. جنس این داعشیها از همانهایی است که الان در سوریه و عراق سر میبرند. اینجا هم همین کار را میکردند. مگر بسیجی را در خیابانهای تهران آتش نزدند؟ الان هم مدل خیلی صریحتر از آن را در سوریه انجام میدهند. فکر میکنم سران فتنه تا حالا چندبار اعدام فکری شدند و معلوم شده که این تفکر، تفکر غلطی است که آدم نظم جامعه خود را با اتکا با یک تفکر غربی بههم بزند و اصالتهای جامعه خودش را در نظر نگیرد. هر تفکر غلطی در آخرالزمان ممکن است فتنهای بهپا کند، ولی آن تفکر غلط به سرعت اعدام میشود. مثلاً تفکر مذاکره با آمریکا را ببینید که الان پای چوبه دار رفته است. بیشتر برای مردم تثبیت شد که نمیشود به آمریکا اعتماد کرد. مسئله این است که ما بتوانیم فکر را رشد دهیم. اصلاً فلسفه جمهوری اسلامی همین است. افزایش بصیرت -نه فقط بصیرت مردم ایران، بلکه جهان- تا جایی که مردم جهان با اتکای به بصیرت و فهم از فتنهها عبور کنند. چیزیکه غربیها شعار آن را میدهند، ولی در عمل فقط اغواگری میکنند. شهید همدانی چکار کرد؟ یک کشور را با مردمش نجات داد. به آقای بشار اسد و نظامیان سوریه گفت به مردم اسلحه بدهید تا خودشان دفاع کنند، ما الگوی بسیج داریم. سردار همدانی تکنولوژی نرم بسیج را صادرکرد و انجا مردم از خودشان دفاع کردند. ما در کنار 9 دی پیروزی حلب را هم جشن میگیریم، دیگر چه برخوردی بهتر از این در مقام اعدام فتنهگران. من اعدام نکردن فتنهگران را شبیه اعدام نکردن همه تروریستهایی میدانم که در حلب اسیر شده بودند، ولی اجازه دادند که فرار کنند.
یامینپور: تلقی من این است که یومالله 9 دی مانند کشتیای است که حتی سرنشینان شورشی خود را هم نجات داد، یعنی عدهای در کشتی بودند که میخواستند آن را سوراخ کنند و نمیدانستند چه میکنند. با 9 دی آنها هم نجات پیدا کردند. چه بسا اینکه سران فتنه ناخن میجوند که چه خوب شد ما به اهداف خود نرسیدیم، چه بسا چیزی از جمهوری اسلامی باقی نمانده بود و درگیر جنگ داخلی و رژه رفتن داعش در خیابانهای تهران بودیم.
پناهیان: مجدد این بصیرت را تبریک عرض میکنم و انشاءالله این بصیرت در فتنههای بعدی که احتمالاً پیچیدهتر خواهد بود بیشتر شود و مردم باتجربه ما همینگونه 9 دیوار عمل کنند.