جگوارها (Jaguar) با نام علمی Panthera onca جزو بزرگترین نژاد گربه‌سانان در دنیای کنونی به شمار می‌روند. ظاهری بسیار شبیه به پلنگ‌های معمولی دارند ولی جدا از تشابه ظاهری آنها با دیگر گربه‌سانان و پلنگ‌های معمولی، حقایقی درباره آنها وجود دارد که بد نیست بدانید. جگوارها بیشتر در مناطق گرم‌سیر و جنگل‌های بارانی حضور دارند. این گربه‌سانان به شدت عاشق شنا و زندگی منفرد هستند. همچنین به شدت فرصت‌طلب و قاتلی بی‌نهایت خونسرد که بدون حساب و کتاب، تحت هیچ شرایطی برای قربانی خود کمین نمی‌زنند. ویژگی‌های این چنینی باعث شده تا این حیوان درنده‌خو، در بالاترین نقطه زنجیره غذایی حضور داشته باشد. به همین خاطر حضور جگوارها نقش کلیدی در ثبات اکوسیستم منطقه ایفا می‌کند.
از طرفی دیگر حضور جگوارها و دیگر گربه‌سانان وحشی در افسانه‌های آزتک و مایا بیانگر این موضوع است که این حیوانات در دنیای باستان نیز مورد توجه ملت‌های مختلف قرار داشته. در ادامه قصد داریم نگاهی داشته باشیم بر 10 حقیقت جذاب و خواندنی درباره جگوارها، این قاتلین خونسرد که شاید درباره آنها اطلاعی نداشتید.
10- نام جگوار به علت ویژگی بارز این گربه‌سانان انتخاب شد
واژه جگوار (Jaguar) از زبان امریکایی تحت عنوان «yaguar» برگرفته شد که به زبان ساده به معنای «کسی که با یک پرش توانایی کشتن دارد» ترجمه می‌شود. این شکارچی‌های قدرتمند گاهی اوقات با بالا رفتن از درختان، خودشان را برای یک کمین جانانه آماده می‌کنند و از همان بالای درخت، روی سر قربانی خود می‌پرند. علت اینگونه کمین زدن جگوارها در این موضوع است که علی رغم قدرت بالای آنها در از پا در آوردن طعمه، پس از دویدن چند مسافت به سرعت احساس خستگی می‌کنند. به همین خاطر جگوارها در طی تکامل‌شان به صورت غریزی یاد گرفتند باید برای بقای خود، دست به کمین‌های درست و حسابی بزنند تا اینکه مثل پلنگ‌های معمولی چند کیلومتر به دنبال شکار خود بدوند.
9- جگوارها موجوداتی به شدت منزوی هستند
بچه‌های تازه به دنیا آمده‌ی جگوارها به صورت کم‌بینا به دنیا می‌آیند. به همین خاطر برای بقای خود نیاز به کمک دارند. بر اساس این ویژگی، آنها به مدت 2 سال در کنار مادرشان حضور دارند تا مهارت‌های لازم را به منظور محافظت از خود و همچنین فنون شکار کسب کنند. جگوارها در سال سوم زندگی‌شان سعی می‌کنند تا به صورت انفرادی در محیط‌های جنگلی سر کنند. به همین علت موجوداتی به شدت منزوی بار می‌آیند که تنها برای یافتن جفت خود به سمت مراودت با دیگر گربه‌سانان روی می‌آورند. بر اساس جدیدترین پژوهش‌ها، این موضوع نیز مطرح شده که جگوارهای نر و ماده به منظور شکار، با یکدیگر همکاری می‌کنند تا درصد خطا و صد البته فرار طعمه به حداقل برسد.
8- رنگ‌دانه‌های دیگری به جز ملانین در بدن جگوارها وجود دارد
با اینکه جگوارها معمولا با رنگ بدن سیاه خود شناخته می‌شوند، این موجودات درنده‌خو به رنگ قرمز متمایل به قهوه‌ای نیز کمابیش در سرتاسر دنیا رویت می‌شوند. البته تعداد جگوارهای سیاه که در اصطلاح عام، پلنگ سیاه (Black Panther) نیز خطاب می‌شوند، به مراتب بیشتر از جگوارهای رنگی است. چرا که به خاطر ویژگی ظاهری منحصر به فردشان، توانایی استتار بهتری در مکان‌های تاریک دارند. به همین علت جگوارهای سیاه می‌توانند هم شکارچی خوبی باشند و هم از شکار شدن به راحتی در امان باشند. یکی از دلایلی که پوست بدن جگوارهای سیاه در بازار سیاه به شدت گران است دقیقا به همین خاطرست که شکار این دسته از جگوارها کار طاقت‌فرسا و بسیار سختی است.
7- جگوارها نمادی از قدرت الهی در فرهنگ جوامع امریکای مرکزی و جنوبی به شمار می‌روند
در فرهنگ جوامع امریکای مرکزی و جنوبی، از جگوارها به عنوان یک نماد قدرت و کاراکتری والا در مذهب، هنر و افسانه‌ها یاد می‌کنند. قوم آزتک جگوارها را می‌پرستیدند. چرا که از آنها به عنوان محافظین معابد و پرستش‌گاه‌های خود استفاده می‌کردند. این دسته از جگوارها را نیز تحت عنوان «شوالیه» می‌نامیدند که ارزش این حیوانات را در آن دوران کاملا نشان می‌دهد. در فرهنگ مایا، جگوارها به عنوان خدایان دنیای زیرزمین قلمداد می‌شدند که به خورشید کمک می‌کردند تا در هنگام شب، کره زمین را طی کرده تا مجدد از نقطه دیگر طلوع کند. المک‌ها (Olmec) نیز همانند قوم مایا معتقد بودند جگوارها دارای قدرتی الهی بوده و این قابلیت را دارند تا هر آن که اراده کنند، زمین لرزه‌ای ایجاد شود.
6- غرش جگوارها در طول زندگی تفاوت پیدا می‌کند
جگوارها همانند شیرها، ببر و پلنگ‌های معمولی قابلیت غرش کردن را دارند. این ویژگی بارز به آنها کمک کرده تا خودشان را در راس زنجیره غذایی حفظ کنند و دیگر حیوانات درنده‌خو از آنها حساب ببرند. با این حال، جگوارهای جوان صدای غرشی به مراتب پایین‌تر و نحیف‌تر از خود در می‌آورند. هنگامی که هوا از طریق حنجره به ریه‌ها هجوم می‌آورد، دیواره غضروفی حنجره به لرزه میفتد و صدا تولید می‌شود. پس با بیشتر شدن سن، افزایش ضخامت غضروف و تونسیته عضلانی صدای غرش گربه‌سانانی مثل جگوارها تغییر یافته و به بم تمایل پیدا می‌کند.
5- جگوارها عاشق آب تنی هستند!
برخلاف سایر گربه‌سانان، جگوارها از آب فراری نبوده و در حقیقت عاشق آب تنی هستند و به شدت از شنا کردن لذت می‌برند. به همین خاطر جگوارها در نزدیکی رودخانه‌های خروشان و جنگل‌های بارانی برای زندگی مستقر می‌شوند و بیشترین فراوانی جگوارها در جنگل‌های آمازون و برزیل است.
جگوارها شناگران خوبی بوده و علاقه زیادی به خوردن لاک‌پشت و ماهی دارند. همچنین جگوارها برای شکار آناکوندا و تمساح نیز دست به کمین می‌زنند که اغلب در مستندهای تلویزیونی، شاهد نبردی جذاب و غیرقابل پیش‌بینی بین تمساح و جگوار هستیم. یک فرهنگ عامه‌ای نیز وجود دارد که جگوارها در آمازون برای شکار ماهی‌های تامبکی (tambaqui ) که اندازه بسیار بزرگی دارند، ترفندی جالب به کار می‌برند. ماهی تامبکی برای رشد و نمو خود از میوه‌های درختی که به درون آب میفتد استفاده می‌کند. جگوارها برای به دام انداختن این نوع ماهی، با دم خود به گونه‌ای به آب ضربه می‌زنند که صدای سقوط میوه به درون آب برای ماهی تداعی شود. با نزدیک شدن طعمه به جگوار، این حیوان فرصت‌طلب از موقعیت ایجاد شده نهایت استفاده را می‌برد.
4- پلنگ و جگوار با وجود شباهت ظاهری، تفاوت‌های ریز و اساسی نیز در ظاهر با یکدیگر دارند
شاید برای شما نیز این سوال پیش آمده که چگونه پلنگ و جگوار را از لحاظ ظاهری تشخیص بدهیم. چرا که این دو نژاد به شدت از لحاظ ظاهری به یکدیگر شباهت دارند. خال‌های پلنگ معمولا کوچک‌تر از جگوارها بوده و تراکم بیشتری نسبت به جگوارها دارد. از طرفی خال‌های حک شده بر بدن جگوارها معمولا به صورت توپر هستند. عکسِ این ویژگی ظاهری، در پلنگ‌ها دیده می‌شود. جگوارها دارای بدنی سرسخت‌تر و عضلانی‌تر با پا و دمی کوتاه‌تر هستند. در حقیقت کوتاه‌ترین دم بین چهار تیره گربه‌سانان متعلق به جگوارهاست. احتمالا کوتاهی دم جگوارها در طی تکامل، جهت کاهش آلودگی صوتی برای بالا رفتن شانس موفقیت شکار ایجاد شد.
با تمام این تفاسیر، تنها منطقه‌ای که جگوارها سکونت دارند در جنگل‌های بارانی امریکا است. اما پلنگ‌ها اغلب در افریقا و آسیا حضور دارند.
3- قدرت آرواره جگوارها دو برابر بیشتر از سایر گربه‌سانان است
برخلاف سایر گربه‌سانان که قاتلینی آرام هستند و قربانی خود را صرفا خفه می‌کنند، جگوارها به هیچ عنوان رحم و مروتی از خود نشان نمی‌دهند. آنها جمجمه یا گردن طعمه خود را با دندان‌های خود فشار می‌دهند و در عین حال، آنها را تکان می‌دهند. آرواره‌های قدرتمند جگوارها باعث شده تا اندازه و ابعاد طعمه، برای جگوارها چندان اهمیت خاصی نداشته باشد. در حقیقت قدرت گاز گرفتگی جگوار، دو برابر قوی‌تر از شیرهای جنگل است و به راحتی می‌توانند استخوان‌های طعمه خود را له و لورده کنند.
2- چشمان جگوارها: بزرگترین اندازه و ابعاد در میان گوشت‌خواران درنده
جگوارها چشمانی درشت دارند که از لحاظ اندازه نسبت به سایز سر باعث شده جگوارها رتبه یک را در میان گربه‌سانان پیدا کنند. مردمک چشمان جگوارها مدور بوده و رنگ عنبیه آنها بین طیف طلایی تا زرد متمایل به قرمز تغییر پیدا می‌کند. با اینکه چشمان بزرگ آنها برای محیط تاریک عالیست، جگوارها حیواناتی شب‌زیست نیستند و برخلاف آنچه عموم فکر می‌کند، جگوارها صرفا در شب به فعالیت نمی‌پردازند. در جدیدترین تحقیقات ثابت شده جگوارها در طول روز نیز فعال بوده و بخش اعظم حرکات آنها بین غروب تا طلوع آفتاب ثبت شده است.
1- جگوارها به بوی عطر مردانه علاقه نشان می‌دهند!
فاکس‌نیوز، رسانه معتبر خارجی‌زبان در یک مطلب این نکته بحث‌برانگیز را منتشر کرد جگوارها ظاهرا به بوی عطر مردانه، آن هم برند «کالین کلین» تمایل نشان می‌دهند. چرایی این موضوع را در وجود ماده شیمیایی به نام سیوتون (civetone) تعریف کرده‌اند که رایحه فرومونِ گربه‌سانانِ مقیم در آفریقا و آسیا را تداعی می‌کند.
به نظر می‌رسد این ماده شیمیایی همان عاملی است که جگوارها و دیگر حیوانات درنده‌خو برای مشخص کردن منطقه حفاظتی خود، پنجه‌شان را به درختان و صخره‌های محیط می‌مالند. در هر صورت اگر روزی به جنگل‌های آمازون یا برزیل سفر کردید، حواستان باشد شما یا فرد دیگری از گروه‌تان عطر مردانه نزده باشد!
