دانشمندان علوم اعصاب گروهی از سلولهای مغز را کشف کردهاند که باعث بازگشت ناگهانی خاطرات ترسناک میشود. این یافتهها میتواند به روشهای جدیدی برای درمان اضطراب و ترس و اختلالات استرس پس از زایمان منجر شود.
پس از مطرح شدن «شرطی شدن کلاسیک» توسط ایوان پاولف، دانشمندان متوجه شدهاند خاطراتی که گمان میکردیم پشت سر گذاشتهایم، میتوانند در زمان ناخوشایند دوباره ظاهر شوند. نتیجه آزمایش او این بود که بزاق دهان سگها صرفاً با دیدن شخصی که قبلاً چندبار به آنها غذا دادهاست، ترشح خواهد شد؛ حتی اگر شخص در حال حاضر غذایی به همراه نداشته باشد. به عبارتی در شرطیشدن کلاسیک جانور یادمیگیرد که بین یک محرک بیاثر، با یک پاداش یا تنبیه کردن ارتباط برقرار کند.
مایکل درو، دانشمند ارشد علوم اعصاب دانشگاه تگزاس در آستین میگوید: «اغلب یک جایگزین برای ترس اولیه وجود دارد. ما اطلاعات کمی در مورد این مکانیزم داریم. این نوع مطالعات میتواند به ما در درک علت اصلی اختلالاتی مانند اضطراب و در نتیجه درمان آنها کمک کند.»
هیپوکامپ در مغز
یکی از یافتههای اصلی درو و تیمش این بود که خاطرات ترسناک در هیپوکامپ مغز پنهان میشوند. پیش از این دانشمندان خاطرات ترسناک را به بخش دیگری از مغز یعنی آمیگدال مرتبط میدانستند. حال به نظر میرسد هیپوکامپ که مسئول بخشهای زیادی از حافظه است، نقش مهمی در دسته بندی خاطرات ترسناک دارد؛ مثلا با مرتبط کردن این خاطرات ترسناک با محلی که اتفاق افتاده اند.
این کشف ممکن است توضیح دهد چرا رفتار درمانی به عنوان یکی از راههای اصلی برای درمان اختلالات مبتنی بر ترس، گاهی اوقات جواب نمیدهد. در این روش از جایگزین کردن خاطرات خوب برای از بین بردن خاطرات ترسناک استفاده میشود. برای مثال اگر فردی بعد از گزیده شدن توسط عنکبوت، از این حشره بترسد، ممکن است با قرار دادن یک عنکبوت بدون خطر روی بدنش، تحت درمان قرار بگیرد.
حال درو و دستیارانش به این نتیجه رسیدهاند که چنین روشی حافظه اصلی را پاک نمیکند بلکه حافظه جدیدی را ایجاد خواهد کرد که با خاطره ترس اصلی در رقابت خواهد بود.