سرویس اقتصاد مشرق - آمار بالای تعداد متقاضیان حضور در تحصیلات تکمیلی به عنوان یکی از مولفه‌های مهم " سرمایه انسانی"، نشان‌دهنده تلاش ملی برای افزایش سطح سواد و مهارت جوانان کشور و نوید دهنده آینده روشن پیش‌رو است.
بر همین اساس هرساله جمع زیادی از مردم ایران که عمدتاً از جوانان هستند در ماراتون آزمون ارشد شرکت می‌کنند تا علاوه بر محک زدن سطح دانش خود، زمینه را برای حضور در مقاطع بالاتر تحصیلی فراهم آورند. سازمان سنجش آموزش کشور نیز در این میان وظیفه اصلی برگزاری این مسابقه ملی را عهده‌دار شده تا به دقت پیش‌زمینه‌های این رویداد را برنامه‌ریزی و اجرا نماید.
طبق آمار اعلام شده در سال جاری نیز بیش از 614 هزار نفر برای حضور در این میدان اعلام آمادگی کردند که موید گزاره فوق مبنی بر تلاش برای رسیدن به درجات بالاتر علمی است.
گرچه مواردی که تاکنون مطرح شد همگی نمادی از تلاش ملی است اما در این میان مسایلی نیز به چشم می‌خورد که با اصل موضوع نزدیکی چندانی ندارد. یکی از این مسایل که در این میان به چشم می‌آید، وضعیت نامعلوم هزینه‌هایی است که برای حضور در این آزمون از متقاضیان دریافت میشود.
عاقبت نامعلوم پول دریافتی
یکی از موارد مهم در این رابطه هزینه‌ای است که سازمان سنجش هر ساله هنگام ثبت‌نام در آزمون از متقاضیان بابت ارسال پیامک اطلاع‌رسانی دریافت می‌کند.
طبق آنچه در دفترچه آزمون ارشد سال 98 نوشته شده است، مبلغ 600 تومان از هر داوطلب -به‌صورت اختیاری- علاوه بر هزینه شرکت در آزمون گرفته میشود تا اخبار و اطلاعیه‌های مربوطه در مراحل مختلف فرآیند آزمون از طریق پیامک اطلاع‌رسانی شود.
طبیعی است که حداقل انتظار مخاطبان آزمون این باشد که اتفاقات مهم در این رابطه از طریق پیامک اطلاع رسانی شود اما شواهد نشان‌دهنده این است که نه تاکنون و نه در سال گذشته تعداد پیامک‌هایی که از سازمان سنجش برای مخاطبان ارسال شده به اندازه پولی که گرفته شده نبود.
چقدر پول بابت پیامک دریافت شد؟
باتوجه به عدم شفافیتی که سازمان سنجش نسبت به درآمد و هزینه‌های خود دارد اطلاعات دقیق نمی‌توان در خصوص مبلغ دریافتی بابت ارسال پیامک به متقاضیان ارائه کرد اما می‌توان با توجه به اینکه عمده افراد خواهان اطلاع از وضعیت آزمون هستند و با درنظر گرفتن مبلغ کم پیامک در هزینه آزمون، این برداشت را کرد که عمده داوطلبان چنین مبلغی را هنگام ثبت‌نام پرداخت کرده باشند.
در این رابطه و با این پیش فرض که تمامی ثبت‌نام کنندگان این آزمون مبلغ ذکر شده را پرداخته باشند، داوطلبان آزمون ارشد سال 98 که 614653 نفر هستند رقمی بالغ بر 368 میلیون و790 هزار تومان پرداخت کرده‌اند. اگر دو سال قبل را نیز به این فهرست اضافه کنیم باتوجه به اینکه هزینه پیامک در آن سال‌ها 500 تومان بود این رقم در سال 97 با جامعه آماری 736385 نفری میشود 441 میلیون و 831 هزار تومان و در سال 96 نیز میشود رقمی معادل 439 میلیون و 194 هزار تومان.
به عبارت دیگر سازمان سنجش برای انجام خدمات پیامکی آزمون ارشد در 3 سال اخیر رقمی بالغ بر 12 میلیارد و 498 میلیون ریال از متقاضیان دریافت کرده است.
چند پیامک ارسال شد؟
پاسخ به این سوال نیز همچون سوال قبلی ظرافت خاصی دارد چرا که بین شرکت‌کنندگان اختلافات تعداد پیامک وجود دارد بدین صورت که به عنوان نمونه اگر یک شخص تنها در یک رشته ثبت‌نام کرده باشد هزینه تعداد صفحات پیامک او کمتر از شخصی خواهد بود که در دو رشته ثبت‌نام نموده.
و یا اگر شخصی در تاریخ مشخص نسبت به ویرایش اطلاعات ثبت‌نامی خود اقدام کرده باشد، پیامک برای او ارسال میشود که این اتفاق برای داوطلبی که اطلاعاتش ویرایش نشده باشد نخواهد افتاد و نمونه‌هایی از این دست.
براین اساس می‌توان به طور متوسط 4 صفحه پیامک ارسالی برای هر داوطلب کنکور ارشد سال 98 را تاکنون در نظر گرفت که با توجه به هزینه 106 ریالی هر پیام کوتاه -آن‌هم به صورت تکی- می‌توان گفت از مبلغ دریافتی 600 تومانی تاکنون حدود 43 تومان بابت پیامک ارسالی هزینه شده است.
همچنین با بررسی میزان پیامک‌های ارسال شده درسال گذشته مشخص میشود در مجموع برای یک داوطلب 33 صفحه پیامک ارسال شده که اگر این تعداد را با قیمت فعلی هر پیامک -106 ریال- حساب کنیم سهم هر داوطلب میشود کمتر از 350 تومان. به بیان دیگر وضعیت حداقل 150 تومان از هزینه دریافتی از هر پیامک نامشخص است که در بازه تعداد داوطلبان میزان آن نزدیک به 300 میلیون تومان میشود.
این رقم در کنار مانده 340 میلیونی از دریافتی بابت پیامک میشود قریب به 640 میلیون تومان و به عبارتی 6 میلیارد و 400 میلیون ریال.
سوالاتی که سازمان سنجش باید پاسخ دهد
دریافت هزینه پیامک و نفرستادن آن برای داوطلبان اتفاق جدیدی نیست و در سوابق سازمان سنجش نیز به چشم می‌خورد که برای نمونه می‌توان به اعتراضات بخشی از داوطلبان شرکت در آزمون دکتری سال 96 اشاره کرد که از ارسال نشدن پیامک های اطلاع‌رسانی گلایه مند بودند.
حال اما سوالی که در این میان مهم است مسئولان سازمان سنجش نسبت به آن پاسخ دهند این است که اساساً مبنای دریافت این مبلغ چیست و با چه محاسباتی چنین رقمی برای ارسال پیامک در نظر گرفته شده است؟ چگونه قیمت دریافتی در سال قبل در آزمون امسال 100 تومان گرانتر شده در حالیکه نرخ پیامک تغییری نداشت و قرار است در ازای آنچه تعداد پیامک و در چه زمینه‌هایی برای مخاطبان ارسال شود؟
همچنین گزارشی نیز از تعداد داوطلبانی که در سال‌های اخیر مایل به دریافت این پیامک بودند و همچنین تعداد و هزینه پیامک‌هایی که برای آن‌ها ارسال شد نیز جهت تنویر افکار عمومی منتشر شود.
و در آخر نیز به این سوال پاسخ دهند آیا در روند برگزاری آزمون اتفاقی مهم‌تر از تغییر زمان برگزاری آزمون و تعویق 7 هفته‌ای آن وجود دارد که نسبت به اطلاع رسانی در خصوص آن کوتاهی و سهل‌انگاری شده است؟ آیا این حق داوطلبان نیست که به واسطه پولی که دادند از اتفاقات مهم همچون تغییر زمان آزمون یا آغاز مهلت ویرایش اطلاعات و… آگاه شوند؟
