به گزارش خبرنگار مهر، «حقوق قراردادها» کتاب ارزشمندی است که مسایل پیچیده قراردادها را به زبان ساده بیان کرده، بر مباحث عملی و کاربردی تمرکز دارد. دکتر عبدالحسین شیروی استاد تمام دانشگاه تهران در این کتاب با بهرهگیری از مطالعات گسترده و عمیق در حقوق ایران، اسلام و سایر کشورها خصوصاً حقوق کامن لو، مباحث نظری حقوق قراردادها را متناسب با نیازهای امروز جامعه مطرح کرده است. بیش از دو دهه تجربه در تهیه، تنظیم و مذاکره قراردادها به مولف امکان داده است که در تدوین این کتاب ملاحظات و نکات عملی فراوانی را بیان نماید که برای دست اندرکاران مذاکره، تهیه و تنظیم قراردادها بسیار سودمند خواهد بود.
مخاطبان اصلی این کتاب دانشجویان کارشناسی حقوق و رشتههای مرتبطاند که دروسی تحت عنوان «قواعد عمومی قراردادها»، «حقوق قراردادها» و «حقوق تعهدات» دارند یا برای آزمونهای وکالت، قضاوت، سردفتری و امثال آن آماده میشوند. علاوه بر آن، این کتاب میتواند منبع مفیدی برای کلیه مدیران و کارشناسان مالی، بازرگانی، حسابداری و پیمانکاری باشد که به نحوی با مذاکرات، تنظیم، تفسیر و اختلافات قراردادی مرتبطاند.
مبادلات اقتصادی در جامعه بر پایه قرارداد استوار است و کمتر روزی است که ما با قرارداد سروکار نداشته باشیم. این قراردادها از خرید مایحتاج عمومی مثل شیر، ماست، میوه، نان وگوشت شروع میشود تا انعقاد قراردادهای مهمتر و پیچیدهتر مثل ثبت نام در مؤسسه زبان، اجاره منزل، فروش ملک، قرارداد کار، قراردادهای پیمانکاری و قراردادهای سنگین توسعه میادین نفت و گاز. قراردادها همانند یک شبکه بسیار گسترده و درهم تندیده باعث گردش و توزیع ثروت در جامعه میشوند، هرچند که هر قرارداد در ظاهر از قراردادهای دیگر مستقل است ولی همه به نوعی در این شبکه اجتماعی به یکدیگر متصلاند و بروز اشکال در یکی از آنها میتواند روی سایر قراردادها تأثیر بگذارد و تولید و توزیع ثروت را در جامعه مختل نماید. قرارداد به عنوان یک نهاد اجتماعی مورد حمایت قانونی قرار دارد تا افراد جامعه بتوانند آزادانه برای گذران زندگی خود با دیگران قرارداد منعقد و روابط خود با دیگران را تعریف و تنظیم کنند.
کتاب حقوق قراردادها درصدد بیان مسائل حقوقی قراردادها به صورت ساده، دقیق و به روز است. به این جهت مباحث این کتاب در هشت فصل سازماندهی شده است. در فصل اول که جنبه کلیات دارد، ابتدا مفاهیم رایج در حقوق قراردادها از قبیل قرارداد، عقد و معامله و سپس تمایز حقوق قراردادها از حقوق تعهدات بیان میگردد. در نهایت برخی از مهمترین انواع عقود و قراردادها توضیح داده میشود. در فصل دوم تشکیل قرارداد و شرایط اساسی صحت معاملات بررسی میشود و بنابراین لزوم قصد و رضا، عیوب اراده، تبادل ایجاب و قبول، موضوع قرارداد و جهت معامله بررسی میشود. فصل سوم به اطراف قرارداد اختصاص دارد و ابتدا قراردادهای دوطرفه و چندطرفه بیان میشود و سپس اهلیت اطراف قرارداد از جمله بلوغ، عقل و رشد بحث میگردد. در ادامه تعهد به نفع یا ضرر ثالث مورد بررسی قرار میگیرد. در آخر، انتقال دین و طلب و قرارداد بیان میگردد. در فصل چهارم، نمایندگی و فضولی بحث میشود. در این فصل ابتدا انواع نمایندگی، رابطه بین اصیل و نماینده و رابطه بین اصیل و شخص ثالث و رابطه بین نماینده و شخص ثالث بررسی میشود. در بخش فضولی، ابتدا مفهوم آن بیان میشود و سپس وضعیت معامله فضولی قبل از اجازه یا رد، وضعیت معامله فضولی بعد از اجازه یا رد بررسی میگردد.
در فصل پنجم، ابتدا مفاد قرارداد از حیث دلالت لفظی، عرفی و قانونی بررسی میشود و سپس شروط ضمن عقد بحث میگردد و در آخر تفسیر قرارداد و معیارهای آن بیان میگردد. در فصل ششم، لزوم اجرای قرارداد و شرایط ایفای تعهدات بیان و سپس زمان و مکان و مخارج اجرای قرارداد مقرر میگردد. اجرای تعهد توسط ثالث در ادامه این فصل بررسی میشود و نهایتا سایر طرق سقوط تعهدات قراردادی از قبیل ابرا، تبدیل تعهد، تهاتر و مالکیت مافیالذمه بحث میگردد.
در فصل هفتم، ضمان اجراهای مقابله با نقض قرارداد بررسی میگردد. در این فصل ابتدا حق حبس و تعلیق تعهدات متقابل بیان میشود. در ادامه امکان فسخ قرارداد در صورت نقض قرارداد بیان میگردد. در آخر شرایط ایجاد مسئولیت قراردادی و نحوه مطالبه خسارت قراردادی بیان میگردد. در فصل هشتم، طرق انحلال و زوال عقد بحث میشود. به این جهت ابتدا فسخ بررسی و سپس موارد قانونی و قراردادی فسخ و احکام و آثار آن بیان میگردد. در قسمت بعد، انفساخ عقد و تفاوتهای آن با فسخ از جهت احکام و آثار بحث میگردد. در آخر اقاله و احکام و آثار آن مطرح میشود.
دهمین اثر حقوقی دکتر عبدالحسین شیروی، استاد تمام دانشگاه تهران، در یک جلد در 332 صفحه در اردیبهشت سال 1396 با قیمت 150 هزار ریال به بازار عرضه شده و نمایشگاه کتاب تهران اولین عرضه عمومی این کتاب خواهد بود.