سرنوشت حفاظت از جنگل‌های شمال چه می‌شود؟ آمار تخریب، بالا و روایت در مورد میزان این تخریب نیز فراوان است. آبان سال گذشته، مسعود مولانا، عضو شورای هماهنگی شبکه ملی محیط زیست و منابع طبیعی کشور اعلام کرد براساس آمار منابع طبیعی و جنگلداری کشور، جنگل شمال در طول 40 سال گذشته از 3میلیون و 600 به یک میلیون و 800 هزار هکتار رسیده است.
به گزارش به نقل از روزنامه آرمان ،علی‌محمد شاعری، نماینده بهشهر، نکا و گلوگاه و رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در اظهارنظر دیگری از کاهش مساحت جنگل‌های شمال به دومیلیون هکتار خبر داده است. جنگل‌های شمال جزو جنگل‌های هیرکانی به‌حساب می‌آید که بیش از 40میلیون سال قدمت دارند و یکی از ارزشمندترین و منحصربه‌فردترین جنگل‌های جهان به‌شمار می‌آید و از آن به‌عنوان موزه طبیعی یاد می‌شود.
این اکوسیستم ارزشمند نه‌‌تنها در ایران مهم است، بلکه به‌واسطه ارزش اکولوژی که دارد، میراثی جهانی به‌شمار می‌رود، اما عدم‌مدیریت صحیح و بهره‌برداری بیش از اندازه سبب‌شده تا عواملی از جمله تغییرات اقلیمی بیش از پیش نفس جنگل‌ها را تنگ کند؛ به‌طوری که بسیاری از کارشناسان معتقدند با ادامه روند فعلی، تا 30سال آینده خبری از این جنگل‌ها نخواهد بود اما با وجودی که این وضعیت آشفته، اهتمامی همگانی را برای نجات جنگل‌های هیرکانی می‌طلبد، انتشار برخی اخبار، آخرین کورسو‌های امید برای نجات جنگل‌ها را از بین می‌برد؛ از جمله خبری مبنی بر اینکه «سازمان جنگل‌ها اخیرا تصمیم به عدم تمدید قرارداد با نیرو‌های حفاظتی شرکت‌های بهره‌بردار در جنگل‌های شمال کشور گرفته است.»
اگرچه کامران پورمقدم، رئیس شورای عالی جنگل‌ها در گفت‌وگو با خبرگزاری «ایسنا» این نظر را رد می‌کند. وی می‌گوید: سازمان جنگل‌ها به هیچ عنوان قصد تعطیلی طرح‌های حفاظتی را ندارد، بلکه اولویت این سازمان انعقاد قرارداد‌های حفاظتی با شرکت‌هایی است که نیرو‌های توانمندتری دارند و به تعهدات حفاظتی خود پایبند هستند.
به گفته پورمقدم، صحبت‌هایی که در مورد تعطیلی حفاظت از جنگل‌ها با عدم انعقاد قرارداد با نیرو‌های حفاظتی شرکت‌های بهره‌بردار مطرح می‌شود، سوءتفاهم است و سازمان جنگل‌ها تصمیم‌گرفته براساس یک‌سری تشریفات قانونی، شرکت‌هایی که توانایی حفاظت از جنگل را دارند -از جمله شرکت‌هایی که مجریان سابق طرح‌های جنگلداری بودند-
انتخاب کند و با این شرکت‌ها قرارداد ببندد.وی گفته در ارزیابی‌های که صورت‌گرفته، متوجه شدیم طی سال گذشته پرداخت‌هایی که برای حفاظت از جنگل به نیرو‌های حفاظتی شرکت‌ها صورت می‌گرفت متناسب با زحمت این نیرو‌ها نبود و بخشی از پرداخت‌هایی که باید مستقیم به دست نیرو‌های حفاظتی می‌رسید، به‌دلیل هزینه‌های بالای شرکت‌های بهره‌بردار در محل‌های دیگری صرف می‌شد.پورمقدم با بیان اینکه تلاش می‌کنیم اعتبارات دولتی برای حفاظت از جنگل‌ها به دست نیرو‌های حفاظتی و جنگلبانان برسد تأکید می‌کند که سازمان جنگل‌ها تا زمانی‌که طرح تنفس اجرا می‌شود، به هیچ عنوان قرارداد‌های بهره‌برداری نخواهد داشت.
اول تکلیف برنامه تنفس جنگل‌ها را مشخص کنید
اما هادی کیادلیری، رئیس انجمن جنگلبانی ایران و عضو هیأت علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی واحد علوم و تحقیقات به «ایرناپلاس» می‌گوید تا زمانی که رویکرد برنامه حفاظت از جنگل مشخص نباشد، نمی‌توان کیفیت برنامه‌های حفاظتی را مورد قضاوت قرار داد اما آنچه مشخص است، روندی که در سال‌های اخیر در حفاظت از جنگل‌ها پیگیری می‌شود با حد مطلوب و استاندارد فاصله بسیاری دارد و به‌شدت با کمبود نیرو روبه‌رو هستیم.
از همین رو همواره زمانی که اتفاقی در جنگل می‌افتد و تخریب و تعرضی صورت می‌گیرد، مسئولیت آن را به دوش کمبود نیرو، کارشناس و جنگلبان می‌اندازند.وی با بیان اینکه در حال حاضر مشخص نیست چه تصمیمی برای حفاظت از جنگل‌ها گرفته شده است، خاطرنشان کرد: باید مشخص شود آیا سطوح جنگل را مطالعه کرده‌اند و براساس این سطوح می‌خواهند جنگل را حفاظت کنند یا براساس میزان بودجه می‌خواهند حفاظت کنند. تا هدف مشخص نشود نمی‌توان در مورد آن اعلام نظر کرد.
رئیس انجمن جنگلبانی ایران با بیان اینکه ابتدا برنامه حفاظتی جنگل‌ها باید مشخص شود، تصریح کرد: برنامه‌ای تحت‌عنوان تنفس جنگل‌ها باید ارائه می‌شد که هنوز خبری از آن نیست و من آن را ندیده‌ام. تنها براساس آن برنامه و کار‌هایی که می‌خواهند انجام دهند باید نظر داد تا مشخص شود هدف از حفاظت جنگل‌ها چیست.
وی با بیان اینکه تا پیش از این حدود 5070 جنگلبان داشته‌ایم که امکان تعدیل آنها با توجه به شرایط وجود دارد، گفت: اگر جزئیات برنامه تنفس جنگل‌ها اعلام شود، آنگاه تعداد جنگلبان، قرقبان و بودجه‌ای که قرار است به‌کار گرفته شود و منبع تأمین بودجه مشخص خواهد شد و می‌توان در مورد آن اظهارنظر کرد. به گفته کیادلیری، تا پیش از این، براساس شیوه سنتی و به‌غلط، هزینه حفاظت جنگل از محل بهره‌برداری از جنگل تأمین می‌شد که در صورت اجرای طرح تنفس، بهره‌برداری از جنگل متوقف می‌شود. از همین رو، هم برنامه‌های حفاظتی و هم منابع درآمدی دستخوش تغییر خواهد شد.
