به گزارش ایسنا، در اجرای قراردادهای عاملیت اعطای تسهیلات ارزی صندوق توسعه ملی، طرحهایی که بانکها تائید و به صندوق ارسال میکنند از نظر انطباق با ضوابط ناظر بر اعطای تسهیلات از منابع صندوق بررسی و در صورت تأیید، اعلام وصول (پذیرش اولیه) میشوند.
پس از اعلام وصول، بانک عامل میتواند قرارداد مشارکت برای اجرای طرح را با متقاضی منعقد و با ارسال مدارک مربوطه نسبت به دریافت مسدودی برای طرح، که به مفهوم تخصیص تسهیلات ارزی از منابع صندوق است، اقدام کند تا از آن محل، گشایش اعتبارات مربوطه انجام شود.
این در حالی است که در صورت عدم ارسال مستندات لازم در مهلت مقرر، اعلام وصول طرح لغو و در صورت ارائه دلایل توجیهی کافی از سوی بانک عامل، این مهلت تمدید میشود.
بررسی عملکرد صندوق توسعه ملی از ابتدا (اول دهه 1390) تا پایان آذرماه سال گذشته نشان میدهد که طرحهای اعلام وصول شده (فعال) با 356 فقره و با مجموع 41 میلیارد دلار بوده است که برای 327 فقره از آنها 38 میلیارد دلار مسدودی صادر شده است. از محل این مسدودیها، مبلغی معادل 28.7 میلیارد دلار گشایش اعتبار فعال بابت 305 طرح انجام گرفته است که برای 285 فقره، حدود 18 میلیارد دلار پرداختی انجام شده است.
بر این اساس در ادامه ترکیب طرحهای اعلام وصول و مسدود شده و همچنین میزان گشایشها و پرداختهای قطعی انجام شده از محل این مسدودیها از ابتدای تأسیس صندوق تا پایان آذرماه سال گذشته در 9 فعالیت مورد بررسی قرار گرفته است.
1- طرحهای بالادستی نفت و گاز
سهم طرحهای بالادستی نفت و گاز از طرحهای اعلام وصول شده 16.8 میلیارد دلار و مربوط به 11 فقره طرح بوده که برای تمام آنها مسدودی صادر شده است. از طرحهای دارای مسدودی، 13 میلیارد دلار موفق به گشایش اعتبار شدهاند، که بابت آنها 8.5 میلیارد دلار پرداخت شده است. از مبلغ مسدود شده در این رشته فعالیت، 6.8 میلیارد دلار بابت چهار فقره طرح مربوط به بخش خصوصی و 9.9 میلیارد دلار بابت هفت فقره طرح مربوط به شرکتهای وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی است.
2- طرحهای پاییندستی نفت و گاز
همچنین سهم طرحهای پاییندستی نفت و گاز از طرحهای اعلام وصول شده 298 میلیون دلار، مربوط به سه فقره طرح است که برای تمام آنها مسدودی صادر شده است. همچنین برای دو فقره از این طرحها، 36 میلیون دلار گشایش اعتبار صورت گرفته است که بابت یک طرح از این دو طرح، 28 میلیون دلار به متقاضی پرداخت شده است. تمام طرحهای مسدود شده در این بخش مربوط به بخش خصوصی است.
3- طرحهای پتروشیمی
اما سهم طرحهای پتروشیمی از طرحهای اعلام وصول شده 4.2 میلیارد دلار برای 16 طرح است که برای 11 فقره از آنها 3.2 میلیارد دلار مسدودی صادر شده است. به جز یک فقره از طرحهای مسدود شده، به مبلغ 289 میلیون دلار، که مربوط به شرکت وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی است، بقیه موارد مربوط به بخش خصوصی است (10 فقره طرح به مبلغ معادل 2.9 میلیارد دلار). از مجموع طرحهای مسدود شده، تمام 11 طرح موفق به گشایش اعتبار، 1.6 میلیارد شدهاند که بابت پنج فقره از آنها 338 میلیون دلار پرداخت شده است.
4- طرح پالایشگاهی
سهم طرحهای پالایشگاهی از طرحهای اعلام وصول شده 4.5 میلیارد دلار برای هفت طرح است که برای شش فقره از آنها حدود 4.3 میلیارد دلار مسدودی صادر شده است. سه فقره از طرحهای مسدود شده به حدود 2.5 میلیارد دلار مربوط به بخش خصوصی و 1.7 میلیارد دلار مربوط به شرکتهای وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی است.
بابت تمام طرحهای مسدود شده در این بخش، 3.9 میلیارد دلار گشایش اعتبار انجام شده که برای پنج فقره از آنها 2.7 میلیارد دلار پرداخت شده است.
5- طرحهای نیروگاهی
همچنین سهم طرحهای نیروگاهی از طرحهای اعلام وصول شده معادل 4.8 میلیارد دلار برای 51 طرح است. از این تعداد برای 46 طرح، 4.5 میلیارد دلار مسدودی صادر شده است که چهار میلیارد دلار برای 41 طرح گشایش اعتبار شده و 2.4 میلیارد دلار نیز برای 37 طرح پرداخت شده است.
از طرحهای مسدود شده، 40 طرح به مبلغی معادل 3.2 میلیارد دلار مربوط به بخشهای خصوصی و تعاونی و شش طرح به مبلغ 1.3 میلیارد دلار نیز مربوط به شرکتهای وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی است.
6- طرحهای حمل و نقل
سهم طرحهای حمل و نقلِ از طرحهای اعلام وصول شده 1.88 میلیون دلار برای 16 طرح است که برای 13 فقره از آنها 1.80 میلیون دلار مسدودی صادر شده است. از طرحهای مسدود شده، سه طرح به مبلغ 299 میلیون دلار مربوط به شرکتهای وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی و 10 طرح به مبلغ 1.503 میلیون دلار مربوط به بخش خصوصی و سایر است.
از مجموع طرحهای مسدود شده در این بخش، هفت طرح موفق به گشایش اعتبار شدهاند که مبلغ آن در مجموع به 375 میلیون دلار میرسد. همچنین از این اعتبارات، چهار طرح به مرحله پرداخت رسیدهاند که حدود 281 میلیون دلار برای آنها پرداخت شده است.
7- طرحهای فولاد
سهم طرحهای فولادی از طرحهای اعلام وصول شده 3.2 میلیارد دلار برای 32 طرح است که برای 30 فقره از آنها 2.8 میلیارد دلار مسدودی صادر شده است. از طرحهای مسدود شده، معادل 553 میلیون دلار مربوط به شرکتهای وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی است. در مجموع، 29 طرح موفق به گشایش اعتبار اسنادی از محل مسدودی خود به مبلغ 1.9 میلیارد دلار شدهاند که 28 مورد از آنها به مرحله پرداخت رسیده و 1.3 میلیارد دلار بابت آن پرداخت شده است.
8- طرحهای سیمان، کاشی، سنگ و صنایع مشابه
اما سهم طرحهای مربوط به سیمان، کاشی، سنگ و صنایع مشابه از سرجمع طرحهای اعلام وصول شده 358 میلیون دلار برای 32 طرح است که برای تمام آنها مسدودی و پوشش ارزی صادر شده است. اعتبارات گشایش یافته از محل این مسدودیها برای 32 طرح معادل 341 میلیون دلار است که 30 فقره از آنها به مرحله پرداخت رسیده و بابت آنها در مجموع 287 میلیون دلار پرداخت شده است.
31 فقره از طرحهای مسدود شده در این بخش، مربوط به بخشهای خصوصی و تعاونی با مجموع مبلغی بالغ بر 343 میلیون دلار است و یک فقره طرح به مبلغ 13.5 میلیون دلار مربوط به شرکتهای وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی است.
9- طرحهای بخش صنعت و معدن و سایر طرحها
سهم طرحهای بخش صنعت و معدن و سایر طرحها (از جمله طرحهای بخشهای آب و کشاورزی، صنایع تبدیلی و تکمیلی، خدمات، گردشگری، بازرگانی و…) از طرحهای اعلام وصول شده پنج میلیارد دلار برای 188 طرح است که برای 175 طرح به مبلغ کل 4.2 میلیارد دلار مسدودی صادر شده است.
از کل طرحهای مسدود شده، معادل 3.37 میلیارد دلار مربوط به 163 طرح بخش خصوصی و تعاونی است و مانده مربوط به شرکتهای وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی است. از مجموع طرحهای مسدود شده نیز 166 طرح موفق به گشایش اعتبار، جمعاً به مبلغ معادل 3.4 میلیارد دلار شدهاند که برای 165 فقره از آنها، 2.3 میلیارد دلار پرداخت قطعی انجام شده است.
مراحل مختلف پیشرفت طرحهای اعلام وصول شده از محل قراردادهای عاملیت (میلیون دلار)