محمد جواد ساکت کارشناس انرژی هم با حضور در این برنامه گفت: بر اساس گزارش اخیر سازمان برنامه و بودجه، از 900 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان، حدود 125 هزار میلیارد تومان یارانه بنزین است و این رقم را اگر با دلار نرخ 14 هزار تومان حساب کنیم در سال حدود 170 هزار میلیارد تومان است. وی با اشاره به اینکه این یارانه بنزین فقط بدست صاحبان خودرو میرسد، ادامه داد: در کشورمان فقط نصف خانوادهها خودرو دارند که جمعیتی حدود 30 درصد را شامل میشود که از این یارانه بهره چندانی نمیبرند بنابراین باید در این موضوع، بازنگری شود.
ساکت افزود: وضعیت ایده آل در شرایط یک اقتصاد پویا و در تراز بین المللی، آزاد سازی کامل قیمت هاست، اما این یارانه بطور عادلانه به دست همه مردم نمیرسد. وی گفت: آمار مصرف بنزین در سال 1385 به 73 میلیون لیتر در روز رسید که این رقم پس از اجرای قانون هدفمندی یارانهها و اصلاح قیمتها کاهش یافت سپس پس از 10 سال در سال 1395 دوباره به 73 میلیون لیتر رسید و از سال 1395 به بعد هر سال 10 درصد به مصرف بنزین افزوده میشود. این کارشناس انرژی ادامه داد: در دراز مدت اگر همین روند مصرف بنزین ادامه یابد دوباره مجبوریم بنزین وارد کنیم.
ساکت گفت: آمار کارت سوختها نشان میدهد اگر به هر خودرو 60 لیتر در ماه سهمیه داده شود مصرف 6 دهک را پوشش میدهد و 4 دهک بالا بیشتر از این مصرف دارند.
وی ادامه داد: با کارت سوخت میزان مصرف بنزین را میتوان به دست آورد و این موضوع به سیاستگذاری کمک میکند.
ساکت با بیان اینکه پارسال به طور متوسط 88 میلیون لیتر بنزین مصرف شد، گفت: اگر با کارت سوخت و سهمیه بندی بنزین، 10 میلیون لیتر از این مقدار آزاد شود، یک و نیم میلیارد تا 2 و نیم میلیارد دلار برای کشور عایدی دارد. وی افزود: این درآمد باید صرف افزایش درآمد مردم، توسعه حمل و نقل عمومی رایگان و افزایش بهره وری شود.
تا زمانی که تورم باشد نمیتوانید یارانه بنزین را حذف کنید
تیمور رحمانی اقتصاددان و استاد دانشگاه تهران هم در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: به نظر میرسد نوعی اجماع وجود دارد که یارانهها باید حذف شود، اما اقدامی نمیشود. بسیاری از اقتصاد دانان هم تصور میکنند اگر یارانه برداشته شود تورم ایجاد میکند که این موضوع صحیح نیست. وی ادامه داد: در کشورمان بین نظام قیمت گذاری و نظام رفاهی، خلط ایجاد کردیم یعنی برای ایجاد رفاه و حمایت از اقشار آسیب پذیر سعی میکنیم با دستکاری در نظام قیمت گذاری، این حمایت را انجام دهیم در صورتی که همه جهان پذیرفته اند که این روش صحیح نیست و به روشهای دیگر از اقشار کم درآمد حمایت میکنند.
رحمانی افزود: بسیاری از ماها و افراد معمولی جامعه هم متوجه نیستند که وقتی دستکاری مصنوعی در قیمت انجام میشود در جایی دیگر تاوان آن را پرداخت میکنند. وی ادامه داد: معنی عمومی یارانهها از جمله یارانه بنزین این است که نوعی ناترازی و کسری در اقتصاد ایجاد میکند و این کسری در جای دیگر خود را نشان میدهد. در طول 50 سال رشدهای بالای نقدینگی را داریم و این نقدینگی به تورم منتقل میشود. این اقتصاددان و استاد دانشگاه تهران گفت: تا زمانی که تورم، وجود و تداوم داشته باشد امکان ندارد بتوانید یارانه بنزین را حذف کنید، زیرا فشار وارد میشود.
رحمانی افزود: بر اساس محاسبات انجام شده مراکز تحقیقاتی، میزان افزایش تورم بر اثر افزایش قیمت بنزین، عدد قابل توجهی نیست، اما در شرایط کنونی انتظارات تورمی، موضوع مهمی است که ممکن است این عدد را تغییر دهد. منشاء ماندگاری تورم در ایران، قیمت بنزین نیست بلکه منشاء پولی دارد.