پلاک تاریخی در پیچ خواستن یا نخواستن

جوان خودرو: خودروهای کلاسیک، خودروهای آنتیک، موتورسیکلت‌های کلاسیک، خودروهای تاریخی، خودروها و موتورسیکلت‌های کلکسیونی، شناسنامه تاریخی و حالا پلاک تاریخی ! این کلمات همه و همه عناوینی است که به خودروها و موتورسیکلت‌های بی‌زبان و بی‌گناهی داده می شود که هر کدام کوله باری از خاطرات و تاریخ را به دوش می‌کشند. اما این روزها با تصویب قوانین مختلف ناشی از آلودگی محیط زیست و هوا گرفته تا کاهش مصرف سوخت و …هر سال عرصه بر این ماشین‌های خاطرات تنگ و تنگ تر می‌شود. حالا کار به جایی رسیده که مالکین این خودروها نمی‌توانند آینده روشنی برای آنها ترسیم کنند. در چند دو هفته گذشته اطلاعات ضد و نقیض بسیاری در این حوزه منتشر شده است که نگرانی هایی را نیز به وجود آورده.
بگذارید کمی عقب‌تر برویم به سرچشمه برسیم. وضع قوانین جدید زیست محیطی، راهنمایی و رانندگی و آلودگی هوا باعث شده همیشه انگشت اتهامات به سوی این خودروها و موتورسیکلت‌ها اشاره کند. البته موتورسیکلت‌های کلاسیک روضه‌ای سوزناک‌تر دارند زیرا هنوز هم کسی نمی‌داند چرا تردد موتورسیکلت‌های با حجم بالا ( موتورسیکلت‌های کلاسیک عمدتا حجم موتوری بیش از 250 سی سی دارند) سال‌هاست که ممنوع شده است. اما خودروهای کلاسیک شرایط متفاوتی دارند. با وضع استاندارد آلایندگی یورو 2 در سال 1382، عملا خودروهای کلاسیک دیگر نمی‌توانستند معاینه فنی دریافت کنند. زیرا کاربراتورها تکنولوژی پایینی داشتند. با این حال دولت به دلیل این که بسیاری از خودروهای در حال تردد در کشور در آن دوران کاربراتوری بودند، منعی برای تردد این خودروها ایجاد نکرد.

اما در سال 1385 با اجرایی شدن تبصره 13 قانون بودجه، نوسازی خودروهای فرسوده سرعت گرفت. هر چند تا قبل از این سال هم همیشه زمزمه‌های این طرح وجود داشت و اقداماتی هم شده بود اما، در سال 85 و 86 بسیاری از خودروهای فرسوده در این طرح شرکت کردند. همچون بسیاری از طرح‌ها و قوانینی که در کشور وجود دارد، در این طرح هم همه جوانب کار به طور کامل دیده نشده بود. در نتیجه هیچ تعریفی از خودروهای کلاسیک و آنتیک در این طرح وجود نداشت. به این ترتیب تعداد زیادی از خودروهای ارزشمند کلاسیک که مالکینشان ارزش معنوی این خودرو را درک نکرده بودند، آنها را به تیغ تیز اسقاط سپردند.

شاید باورش سخت باشد اما شنیده می‌شود در بین خودروهای اسقاط شده آن سالها، حتی می‌توانید فورد ماستنگ شلبی GT350 را پیدا کنید. خودرویی که در شرایط ایدالش دست کم 200 هزار دلار ارزش دارد. این همه ماجرا نبود زیرا در سال 1388 مجلس شورای اسلامی طبق مصوبه‌ای سن فرسودگی را به 35 رساند. به این ترتیب دوباره موج دیگری از طرح اجرا شد و خودروهای کلاسیک زیادی دوباره راهی مراکز اسقاط شدند. از سال 85 تا 88 حدود 615 هزار خودروی فرسوده از رده خارج شدند.
طی این دوران همواره مسئولین کانون جهانگردی و اتومبیلرانی و کمیته کلاسیک فدراسیون موتورسواری و اتومبیلرانی در تلاش بودند تا برای خودروهای کلاسیک تعریف جدیدی بنویسند و از نابودی این خودروها جلوگیری کنند. سرانجام اعتراضات در خصوص این طرح به دولت رسید و بعد از 3 سال هیئت دولت قوانینی را تصویب کرد که محدودیت‌های بسیاری برای این خودروها در آن تدوین شده بود. اما آنها را از جرگه فرسوده‌ها تفکیک می‌کرد. جلسات بسیار با پلیس راهور، برگزاری همایش ها و نمایشگاه‌ها و… همه و همه باعث شد کم کم خودروهایی که زمانی فرسوده نامیده می‌شدند کلاسیک خوانده شوند.

گره تنگ‌تر می‌شود
در سال‌های اخیر که شدت آلودگی هوای کلان شهرها بیشتر شده است، فشارهای بسیاری برای از رده خارج کردن خودروهای باسن و سال بالا به وجود آمده که باز هم کمترین توجه به خودروهای کلاسیک شد. حتی پلیس بعضی از خودروهای کلاسیک را به بهانه آلاینده بودن راهی پارکینگ‌ها کرد. اجرایی شدن قوانین تصویب شده در سال 89 هم تا اواسط سال 95 به دلیل مشکلات اعضای کارگروه و نواقص بسیار مسکوت ماند. سرانجام در اواسط سال گذشته بحث این خودرو‌ها دوباره در هیئت دولت مطرح شد و طی مصوبه‌ای مقرر شد این خودروها با پلاک تاریخی از دیگر خودروها تفکیک شوند. این تصمیم هم با توجه قوانین سخت گیرانه‌اش مورد اعتراض فدراسیون و کمیته کلاسیک قرار گرفت و مقرر شد تدوین آئینامه اجرای آن در یک کارگروه متشکل از نمایندگان سازمان محیط زیست، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان میراث فرهنگی، کانون جهانگردی و اتومبیلرانی، پلیس راهور و فدراسیون موتورسواری و اتومبیلرانی تدوین شود. دقیقا از همین جا بود که مشکلات آغاز شد. زیرا به گفته رامین صالح‌خو رئیس کمیته کلاسیک فدراسیون، نماینده این کمیته به اولین جلسه کارگروه دعوت نشد. در اولین جلسه کارگروه سازمان میراث فرهنگی و کانون جهانگردی و اتومبیلرانی آئینامه‌ای را در اختیار کارگروه قرار دادند که کش مکش روی آن هنوز هم ادامه دارد.

مسئولین چه می‌گویند؟
دکتر رامین صالح‌خو رئیس کمیته کلاسیک فدراسیون در این خصوص می‌گوید: جلسات بسیاری از سال قبل برگزار شده است که همواره در راستای اصلاح این قوانین بوده و این جلسات ادامه دارد. وی ادامه داد: آئینامه‌ای که به صورت غیر قانونی به دست علاقه‌مندان رسیده است، قطعی و تصویب شده نیستند و هنوز در حال مذاکره و تصحیح آنها با کارگروه هستیم. اما علاقه‌مندان عقیده دارند این قوانین آنقدر مشکل ساز است که به جای تصحیح آن باید به کل تغییر کند.
یکی از نمایندگان معترضین به پلاک تاریخی در این خصوص می‌گوید: متاسفانه تصویب این قوانین بزرگ‌ترین خیانت به جامعه کلاسیک ایران است. بندهایی که در این قوانین وجود دارد حتی مالکیت خودروها را هم تحت شعاع قرار می‌دهد. کلاسیک سواران سال‌های سال است که با سختی و هزینه چند برابری قطعات مورد نیازشان را از خارج و یا داخل کشور تهیه می‌کنند و این خودروها را با چنگ و دندان نگه داری کرده‌اند. حالا چگونه می‌شود که یک کارگروه در مورد خودروهای مردم تصمیم بگیرد در حالی که مالکین خودروها و موتورسیکلت‌های کلاسیک هیچ اطلاعی از آن ندارند؟ تا به حال کوچک‌ترین کمکی از طرف مسئولین در بحث بیمه، تردد، تهیه قطعات و … این خودروها به مالکین نشده است، حالا چگونه به خود اجازه داده‌اند این خودروها را میراث فرهنگی تاریخی کشور بدانند؟ اصلا در تدوین این قوانین با کلاسیک سواران مشورت نشده است. وی ادامه می‌دهد: انواع و اقسام محدودیت‌ها در این قوانین وجود دارد از میزان حرکت و بازسازی گرفته تا برگزاری برنامه‌های مختلف کلاسیک و … که حتی تا قبل از این هم همواره با مجوز بوده است.

مخالفین با این طرح سوالی اساسی را مطرح می کنند، آنها می گویند اصلا سوال اینجاست که چرا باید برای تصحیح قوانین نادرست زمان صرف کرد و به جای آن با یک پیشنهاد، یک برنامه جدید و رایزنی‌های دیگر طرح و قوانین درست را جایگزین آن نکرد؟ از طرفی اصلا چرا باید پلاکی متفاوت به این خودروها داد؟ این که می‌خواهند این خودروها را از فرسوده‌ها جدا کنند بسیار ارزشمند است اما با سازو کار مناسب. ایجاد محدودیت‌های بی شمار با توجه به این آئینامه عملا آنها را بی ارزش می‌کند.

رئیس کمیته کلاسیک فدراسیون در پاسخ به این سوالات می‌گوید: این قوانین هنوز تصویب نشده‌اند و اشکالات آنها رفع خواهد شد. اما بحث پلاک تاریخی بحثی است که از قدیم مطرح شده و به تایید هیئت دولت رسیده است. وی ادامه می‌دهد: فعلا تنها راه تفکیک خودروهای کلاسیک نسبت به فرسوده‌ها همین راه است. این امر تنها با پلاک تاریخی محقق می‌شود. هر چند ما پیشنهاد‌های دیگری مثل برچسب کلاسیک و غیره را ارائه کردیم اما پلاک تاریخی تصویب شده بود. از طرفی طبق قوانین کارگروه نمی‌توانستیم اطلاعات جلسات را به بیرون انتقال بدهیم و به همین دلیل در بحث اطلاع رسانی پیرامون جلسات دستمان طبق قانون کارگروه بسته بود. اما متاسفانه بعضی از اعضای کارگروه خلف وعده کردند و آئینامه اجرای را قبل از تصحیح کامل و تصویب، منتشر کرده‌اند که همین باعث شده علاقه‌مندان اعتراض کنند. ضمن این که پلاک کلاسیک به خودی خود چیز بدی نیست و در کشورهایی مثل آلمان و هلند هم وجود دارد. حتی خودروهای کلاسیک و آنتیک پلاک‌های متفاوتی دارند و با همین پلاک‌ها خرید و فروش می‌شوند. جالب است بدانید که ارزش مادی این خودروها با پلاک کلاسیک حتی بیشتر از خودروهای کلاسیک با پلاک معمولی است.

نه به پلاک تاریخی
این در شرایطی است که نمایندگان کلاسیک سواران معتقدند با توجه به اطلاعاتی که کسب کرده‌اند این آئینامه تصویب شده است. نکته حائض اهمیت دیگر این که به گفته مسئولین دریافت پلاک تاریخی اجباری نیست اما با توجه به روند قانون گذاری و فشارهای محیط زیستی، به نظر می‌رسد خودروهای کلاسیک در صورت عدم دریافت این پلاک، در آینده دچار مشکلات فراوانی خواهند شد. زیرا خودروهای تاریخی طبق مفاد مندرج در آئینامه منتشر شده، نیازی به دریافت معاینه فنی ندارند و ضمن بخشش جریمه‌های بیمه، می‌توانند حتی به صورت روزانه خودروهای خود را بیمه کنند. اما این همه ماجرا نیست زیرا به خودروهای تاریخی اجازه داده می‌شود تا 5 هزار کیلومتر در سال تردد کنند و البته این تردد قابل تمدید است. اما هر گونه بازسازی و ایجاد تغییر در این خودروها به باید با اجازه کارگروهی باشد که در این خصوص تشکیل خواهد شد.
هر چند مسئولین کمیته کلاسیک اطمینان می‌دهند که آیینامه فعلی در حال تصحیح است و اشکالات آن رفع خواهد شد اما، علاقه‌مندان حوزه کلاسیک عقیده دارند با دریافت پلاک تاریخی باید با محدودیت‌های زیادی دست و پنجه نرم کنند. به همین دلیل در روزهای گذشته کمپینی به نام (( نه به پلاک تاریخی )) در صفحات مجازی به راه افتاد که دامنه‌اش تا پارکینگ شماره 3 پیست آزادی هم کشیده شد. به هر حال در روزهای گذشته جلسه‌ای با حضور اعضای کمیته کلاسیک فدراسیون و نمایندگان معترضین به پلاک تاریخی برگزار شد که شاید تصمیمات این جلسه بتواند روزهای روشنی را برای حوزه کلاسیک در ایران رقم بزند. باید منتظر ماند و دید آیا مسئولین بعد از سال‌ها بالاخره پی به ارزش خودروها و موتورسیکلت‌های کلاسیک خواهند برد و یا این جواهرات زیبا فدای تصمیمات غیر کارشناسی می‌شوند.