باشگاه خبرنگاران جوان: برنامه این هفته نسل امروز جمعه ١٣ اردیبهشت ماه با نگاهی به آشپزخانه تعطیل (بررسی آشپزی و غذا از بعد فرهنگی در جامعه امروز ایران) با حضور وحید شالچی جامعه‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، سوده نجفی فعال اجتماعی و گفتگو با مرضیه وحیددستجردی وزیر اسبق بهداشت با اجرای امیر ابراهیم رسولی روی آنتن شبکه پنج رفت.
مرضیه وحید دستجردی در پاسخ به این سوال که اهل آشپزی هستید؟ گفت: مگر می‌شود یک خانم آشپزی نکند!
آشپزی کردن جزو ضروریات است
وی در واکنش به اینکه خانمی که وزیر است و سمت دارد آیا زمانی برای آشپزی دارد، افزود: به نظر من آشپزی جزو ضروریات است؛ من به طور معمول به این دلیل که بقیه روز‌های هفته درگیر کار هستم جمعه‌ها برای طول هفته غذا آماده می‌کنم.
وزیر اسبق بهداشت در خصوص اینکه در دنیای امروز گفته می‌شود آشپزی وقت تلف کردن است، اظهار داشت: مادر بنده آشپزی درجه یک بود و الان یکی از افسوس‌های بزرگم این است که چرا آشپزی درجه یک را آن طور که باید یاد نگرفتم.
وی با بیان اینکه در آن زمان به دلیل درس و مطالعه خیلی به آشپزی اهمیت نمی‌دادم، یادآور شد: الان می‌بینم چقدر موضوع غذا در سلامت جسم و روح مهم است؛ اینکه گفته می‌شود آشپزی با عشق یک واقعیت است، حقیقت دارد زیرا مادر وقتی غذا می‌پزد تمام عشق خود را پای آن آشپزی می‌گذارد.
دستجردی در پاسخ به این سوال که اگر آشپزی در خانه تعطیل شود در عشق خانواده هم اثر می‌کند، گفت: بله اثر دارد، آشپزی تاثیر بسیاری در همبستگی خانوادگی و یک‌دلی ایفا می‌کند؛ مادر وقتی دلسوزی می‌کند و برای آشپزی وقت می‌گذارد این روحیه در دیگران هم اثر دارد و آن‌ها هم سعی می‌کنند به نوعی جبران کنند.
پرکاری تضادی با آشپزی کردن خانم‌ها ندارد
وزیر اسبق بهداشت با تاکید بر اینکه پرکار بودن تضادی با آشپزی کردن یک خانم ندارد، ادامه داد: من قبلا این اندازه که امروز به آشپزی اهمیت می‌دهم، اهمیت نمی‌دادم و تصورم این بود که، چون مادرم خانم خانه دار و سنتی است این‌قدر به آشپزی اهمیت می‌دهد، اما امروز بعد از ٥٩ سال می‌فهمم آشپزی بسیار مهم است و تاثیر آشپزی مادر تا نسل‌ها فراموش نمی‌شود.
وی یادآورشد: ممکن است این نسل هم فکر کنند آشپزی کار سنتی است، اما بعد از مدتی متوجه می‌شود که آشپزی اهمیت زیادی دارد.
وحیددستجردی با اشاره به اینکه در گذشته در منزل مادربزرگم جمع می‌شدیم و همه اقوام حضور داشتند، افزود: با اینکه غذا‌های ساده‌ای مثل عدس پلو همراه با کوکو درست می‌شد، اما واقعا لطف بسیاری داشت و هنوز مزه آن میهمانی‌ها را فراموش نکرده ایم.
غذای بیرون فضای عاطفی ندارد
وی تصریح کرد: الان روی تشریفات میهمانی‌ها بسیار کار می‌شود و دردسر خانم خانه و هزینه‌ها زیاد شده اند از این رو آشپزخانه تعطیل و میهمانی در بیرون گرفته می‌شود؛ نباید این تصور وجود داشته باشد که عزت و احترام این است چند نوع غذا درست کنیم.
در بخش دیگری از برنامه شالچی در پاسخ به این سوال که غذای مادر بهتر است یا بیرون، گفت: غذای مادر؛ چون فقط بعد مادی نیست و با انبوهی از خاطرات همراه است و غذای بیرون آن فضای عاطفی را ندارد.
گاهی غذا وسیله‌ای برای نمایش و تظاهر می‌شود
وی در خصوص فرونی فست فودی‌ها و رستوران‌های زیرزمینی یادآور شد: علت‌هایی متفاوت مانند نحوه اشتغال مرد و زن در خانواده دارد و بخشی هم به اقتصاد غذا مربوط است که شبکه‌ای از سود به شمار می‌رود و تبلیغاتی به همراه دارد که ذائقه‌ها را شکل می‌دهد و گاهی نیز غذا وسیله‌ای برای نمایش و تظاهر به کار می‌رود.
این جامعه شناس در پاسخ به این سوال که در خارج از کشور به این مقوله چگونه نگاه می‌شود، افزود: انبوهی از بحث‌ها و گاهی جنبش‌های اجتماعی چه در فضای مجازی و چه واقعی پیرامون غذا در جهان دنبال می‌شود و اگر اندکی به عنوان یک امر زیستی مطرح است بیشتر امری فرهنگی اجتماعی به شمار می‌رود.
شکل‌گیری جنبش غذای آهسته از شمال ایتالیا
وی بر همین اساس به جنبش غذای آهسته اشاره کرد که در مقابل فست فود‌ها شکل گرفت و از طبقه متوسط و روشنفکر شمال ایتالیا آغاز و بعد جهانی شد.
شالچی همچنین به موضوع اخلاق غذایی و عدالت غذایی اشاره کرد و گفت: برای مثال یکی از این مباحث به شرایطی که طیور در آن نگهداری می‌شوند اشاره دارد و گیاه خواری نقدی به این شیوه است؛ همچنین رفاه غذایی در برخی کشورها، فقر غذایی در بخش دیگر دنیا را به همراه دارد؛ در ایران میزان اتلاف غذا در رستوران‌ها بسیار است در حالی که بخشی از جامعه فقر غذایی دارند.
شالچی اظهار داشت: آگاهی خوبی در جامعه ایرانی نسبت به غذا‌های سالم شکل گرفته و در مناطق مختلف کشور غذا‌های محلی مورد اقبال واقع می‌شود.
مقوله غذا امری فرهنگی اجتماعی است
این جامعه شناس با تاکید بر اینکه غذا یک امر فرهنگی اجتماعی است، گفت: تصور این است فرهنگ فقط بحث‌های فلسفی و نظری است، در حالی که فرهنگ در زندگی روزمره است که تولید می‌شود و در این صورت به موضوع غذا هم می‌رسیم.
نجفی در ادامه این برنامه در پاسخ به این سوال که آیا با وجود مشغله کاری و تحصیلی آشپزخانه در خانه شما تعطیل است، گفت: خیر، اگر انسان بتواند مدیریت درستی را در تمام زندگی داشته باشد می‌تواند در همه موارد مدیریت کند.
وی یادآور شد: مباحث تربیتی هم در زمان خوردن غذا کنار یکدیگر بر سر سفره صورت می‌گیرد و همین زمان بهترین موقعیت است.
این فعال اجتماعی در پاسخ به این سوال که آیا آشپزی وقت تلف کردن است، اظهار داشت: متاسفانه نسل امروز به سمتی رفته که می‌خواهد خود را با جامعه مدرنیته امروز مقایسه کند و تصور می‌کند در جا‌های دیگر مثل اروپا اینگونه نیست در حالی که در اروپا هم خانواده بسیار مهم است.
تعطیلی آشپزخانه و سفارش فست فود کلاس ندارد
نجفی گفت: به نظر بنده آشپزی در خانه یک عشق است و کسی که به خانواده اش عشق داشته باشد برای خانواده اش آشپزی می‌کند و این وقت تلف کردن نیست.
وی در ادامه گفت: در جامعه امروز خانم‌ها مدرنیته فکر می‌کنند و تصور می‌کنند آشپزخانه را تعطیل کنند و فست فود بگیرند به کلاسشان اضافه می‌شود در حالی که اصلا اینطور نیست.
