برای مدتی طولانی Word شرکت مایکروسافت برای ذخیره سازی فایل ها از فرمت DOC استفاده می کرد. اما این رویه در سال 2007 دست خوش تغییر شد و فرمت ذخیره سازی Word جدید از DOC به DOCX تغییر نمود. اما اضافه شدن یک X ساده به انتهای نام این فرمت چیزی بی معنی و ساده نبود. در واقع X اضافه شده نشان از استاندارد Office Open XML بود. اما چه تفاوتی میان این دو فرمت وجود دارد و باید از کدام یک استفاده کرد؟
مروری کوتاه بر تاریخچه فرمت DOC
تقریبا 30 سالی از عمر فرمت DOC می گذرد. مایکروسافت برای اولین بار از این فرمت در نسخه ابتدایی Word - که روی MSDOS عرضه شده بود - استفاده کرد. در آن زمان، Word تنها برنامه ای بود که از این فرمت پشتیبانی می کرد. البته مایکروسافت در سال 2006 این رویه را تغییر داد و مشخصات این فرمت را در اختیار همگان قرار داد.
اگر چه در دهه نود میلادی و خصوصا اوایل سال 2000، واژه پردازهای مختلف بسیاری قادر به شناسایی فایل های DOC بودند، اما تقریبا هیچکدام از آن ها به طور کامل از فرمت عجیب و استثنایی Word پشتیبانی نمی کردند.
همین فرمت خاص و متفاوت مایکروسافت این امکان را در اختیار ردموندی ها گذاشت تا بر بسیاری از محصولات خوب موجود مانند WordPerfect شرکت Corel فائق آید و باعث شد که آن ها سلطنت نرم افزارهای اداری و واژه پردازها را به واسطه آفیس و Word به دست بگیرند.
این روند تا سال 2008 نیز ادامه پیدا کرد و فرمت DOC همچنان به عنوان محبوب ترین فرمت واژه پرداز شناخته می شد. فایل ذخیره شده به صورت فرمت DOC روی ورژن های قدیمی نرم افزار Word نیز قابل شناسایی بودند و این امکان را برای کاربران فراهم می کرد که به راحتی فایل های خود را بدون هیچ نگرانی خاصی در اختیار دیگران قرار دهند.
معرفی Office Open XML
در اوایل سال 2000 و بالا گرفتن رقابت میان دو فرمت متن باز Open Office و Open Document Format، مایکروسافت تصمیم گرفت تا مرزهای سلطنت خود را گسترده تر کند. به همین منظور ردموندی ها در آن دوران از توسعه فایل های DOCX و همراهانش نظیر XLSX و PPTX سخن به میان آوردند.
استانداردهای جدید مایکروسافت نیز «Office Open XML» نام گرفت که برای توسعه آن ها از زبان های سطح بالا به جای فرمت های سطح پایین دو دویی استفاده شده بود. زبان های برنامه نویسی قدرتمندتر مزایای بسیاری در اختیار کاربران قرار می دادند.
فایل های کم حجم تر، شانس خراب شدن کم تر و ظاهر بهتر تصاویر، همگی از مزیت های استانداردهای تازه مایکروسافت بودند. به همین ترتیت در سال 2007، تغییرات گسترده ای هم در برنامه Word ایجاد شدند. فرمت قدیمی DOC از حالت پیش فرض ذخیره سازی Word فاصله گرفت و DOCX جایگزین آن شد.
اما این تغییر رویه ساده و بی دردسر هم نبود. بسیاری از کاربران در آن دوره فکر می کردند که با آمدن فرمت جدید DOCX و ورژن تازه مایکروسافت آفیس، ورژن های قدیمی دیگر به کار هیچ فردی نمی آید. چرا که ورژن های قدیمی دیگر قادر به شناسایی فرمت های جدید XML نبودند.
البته این گمانه زنی ها به طور کامل غلط از آب در آمدند. حتی Word 2003 نیز به توانایی خواندن فایل XML را داشت. پس از آن هم مایکروسافت با انتشار به روز رسانی های مختلفی این امکان را برای ورژن های دیگر نیز فراهم آورد. البته بسیاری از کاربران همچنان ترجیج می دادند که از فرمت DOC به جای DOCX استفاده کنند.
دلیل شان هم این بود که ورژن های قدیمی تر با این فرمت سازگاری بهتری دارند و در همه جا می توان از آن ها استفاده کرد. با این حال چند سال بعد فرمت DOCX دنیای واژه پردازها را در دستان خود گرفت و تبدیل به فرمت استاندارد فایل های متنی شد. البته باید خاطر نشان کرد که DOCX دیگر رقیبان قدرتمندی هم نداشت که بتوانند در مقابلش قد علم کنند و مایکروسافت توانست خیلی راحت آن را به استانداردی جهانی تبدیل بکند.
از کدام فرمت استفاده کنیم؟
در حال حاضر DOCX از هر نظر بهترین فرمت برای ذخیره سازی فایل های WORD است. سبک و کم حجم است و برای انتقال زحمتی روی دوش کاربر نمی گذارد. حتی می توان با ابزارهای آنلاینی مانند Google Docs، آن ها را خواند و اجرا کرد.
فرمت DOC دیگر کارایی خاصی ندارد و تنها در زمانی باید به سراغش بروید که مجبور به استفاده از یک واژه پرداز سطح پایین باشید. ده سالی از پایان دوران DOC می گذرد و تقریبا در همه جا فرمت DOCX قابل شناسایی است و می توان به راحتی از آن استفاده نمود.
در بخش اپلیکیشن های دیجیاتو بخوانید: