دادگاه بدوی چیست؟

به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی خبرگزاری میزان، وقتی اختلاف حقوقی یا شکایتی در مراجع قضایی مطرح می‌شود، تصمیمی که قاضی پس از رسیدگی به اختلاف یا شکایت می‌گیرد، رای نامیده می‌شود. اگر چه تعداد زیادی از افرادی که دانش حقوقی ندارند به راحتی نمی‌توانند محتوای یک رای را درک کنند، اما تمامی این افراد این موضوع که رای همان تصمیم قاضی درباره پرونده مورد رسیدگی است را درک می‌کنند که این تصمیم و رای نهایتاً به صورت دادنامه به آن‌ها ابلاغ خواهد شد.

به دادگاهی که در ابتدا دعوی و شکایت در آنجا مطرح می‌شود و مورد رسیدگی قرار می‌گیرد و نهایتاً رای صادر می‌کند، دادگاه بدوی می‌گویند. به رایی نیز که توسط این دادگاهِ صالح به رسیدگی صادر می‌شود، رای بدوی می‌گویند.

زمانی که پرونده حقوقی یا کیفری در مراجع قضایی رسیدگی می‌شود، این رسیدگی صرفاً با صدور رای در همان دادگاهی که در ابتدا رسیدگی در آن آغاز می‌شود به طور کلی به پایان نمی‌رسد و در اکثر موارد راه برای اعتراض شخصی که رای علیه او صادر شده است، باز است؛ بنابراین در بسیاری از موارد امکان اعتراض، رسیدگی و صدور رای در مراجع دیگر از جمله دادگاه تجدید نظر و دیوان عالی کشور نیز وجود دارد.

تمامی آرایی که صادر می‌شوند قابلیت تجدیدنظرخواهی را دارند و دادگاهی که در رأی صادره تجدیدنظر می‌کند، دادگاه تجدیدنظر نام دارد.

 هنگامی که یک شخص برای طرح شکایت خود به دادگستری مراجعه می‌کند تا از مقامات قضایی درخواست نماید که به شکایت او رسیدگی کنند، طبق قانون این مقامات قضایی وظیفه دارند که تحقیقات لازم را انجام دهند و با توجه به آن‌چه که در پرونده آمده‌است، حکم مناسب و شایسته‌ای را صادر کنند.

قرار گرفتن این وظیفه بر عهده‌ی مقامات قضایی به این معنا است که اگر آن‌ها از انجام این وظیفه خودداری کنند، تخلف کرده‌اند و با مجازاتی که قانون پیش‌بینی کرده‌است، مواجه خواهند شد. 

اظهارنظر و تصمیم‌گیری در خصوص پرونده‌های قضایی در قالب صدور رأی انجام می‌شود. حال پرسش این است که اگر رأیی از جانب قاضی صادر شود، آیا می‌توان به آن اعتراض کرد؟ یا اینکه طرفین باید از رأی صادر شده به هر نحوی که هست اطاعت کنند و آن را انجام دهند پاسخ به این سوال، منفی است و راه‌های مختلفی برای اعتراض به آراء صادره در قوانین پیش‌بینی شده‌است که رایج‌ترین آن‌ها، تجدیدنظرخواهی می‌باشد.

تجدیدنظرخواهی یعنی این‌که شخص معترض به رأی صادره، از دادگاه دیگری بخواهد که رأی صادر شده توسط یک دادگاه را مجدداً مورد بررسی قرار دهد. در واقع تجدیدنظرخواهی یکی از شیوه‌هایی است که برای اعتراض به آراء وجود دارد و قاعده این است که تمامی آرایی که صادر می‌شوند با شرایطی قابلیت تجدیدنظرخواهی را دارند. دادگاهی که در رأی صادره تجدیدنظر می‌کند، دادگاه تجدیدنظر نام دارد.