دیروز با هیاهویی زیاد، مجلس تصویب کرد که واردات خودروهای تمام برقی و تمام هیبریدی از پرداخت حقوق ورودی معاف هستند. بعد از انتشار این خبر در رسانه‌های رسمی کشور، چنان جولانی ایجاد شد و تیترهایی زده شد که از خواندن بعضی از آن‌ها مات و مبهوت ماندم! لذا یک روزی را صبر کردم تا آب‌ها از آسیاب بیافتند و موج سواری بعضی رسانه‌ها و کانال‌های خبری در شبکه‌های اجتماعی برای گرفتن لایک و فالوورهای بیشتر تمام شود تا صبورانه چند مورد را پیرامون این مصوبه عجیب بیان کنم و حقایقی را از گذشته و همچنین از عملی بودن آن بگویم تا متوجه شویم دقیقاً چه چیزی تصویب شده و چه اتفاقی خواهد افتاد.
مجلس دقیقاً چه چیزی را تصویب کرده است؟همانطورکه در رسانه‌ها خوانده‌اید (از جمله خودمان!)، مجلس گفته که پرداخت حقوق ورودی برای خودروهای تمام هیبریدی و تمام برقی صفر است! اولاً خودروی تمام برقی یا همان EV خودروهای معروف و مدرنی در دنیا هستند و تکلیف آن‌ها مشخص است اما دقیقاً متوجه نشدیم منظور مجلس از "تمام" هیبریدی چیست؟ مخصوصاً زمانیکه این مصوبه برای دولتی است که ما را با واژه هیبریدی‌های "غیرواقعی" بعد از دوره 6 ماهه بسته بودن ثبت سفارش آشنا کرده است! در هر صورت آنچه دیروز منتشر شد مخصوصاً در واژه "تمام" هیبریدی ابهامی بزرگ دارد که اصلاً منظور مجلس دقیقاً خطاب به کدام نوع خودروها است؟ اما در مورد تمام برقی کمی اوضاع بهتر است و منظور از تمام برقی، خودروهایی است که پیشرانه آن‌ها به صورت EV است و تنها با برق کار می‌کنند.
اصلاً امکان واردات خودروهای تمام هیبریدی و برقی وجود دارد؟همانطورکه گفتیم دولت محترم یکبار خودروهایی چون تویوتا پریوس، لکسوس NX هیبریدی و ... را "غیر واقعی" خوانده بود اما حتی اگر هم طرز تفکر دولت تغییر کرده باشد و امکان واردات این خودروها مجدداً وجود داشته باشد، باید گفت که در مورد هیبریدی‌ها، تنها چند مدل خاص آن هم محدود به برندهای تویوتا و هوندا و نیسان می‌شود که همگی یا دارای نمایندگی‌های غیرمستقیم هستند و یا اصلاً نمایندگی ندارند پس عملاً امکان واردات آن‌ها وجود ندارد. مگر به موازات آن مجوز واردات خودرو برای شرکت‌های غیرنماینده نیز صادر شود!
اما در مورد تمام برقی داستان کمی متفاوت است. با یک سرچ ساده متوجه می‌شوید که معروف‌ترین خودروهای تمام برقی دنیا عبارتند از بی ام و i3، تسلا مدل S، نیسان لیف، یک نوع از مرسدس‌بنز کلاس B، فورد فوکوس الکتریکی، دو نوع شورلت و یک مدل میتسوبیشی (بهترین خودروهای الکتریکی سال 2019 بر اساس وبسایت Carmax)! البته خودروهای دیگری نیز از برندهای تویوتا و هوندا و ... نیز وجود دارند. از بین این خودروها، مدل‌های آمریکایی که اصلاً اجازه واردات نخواهند داشت. اما فرض کنیم اگر چند مدل دیگر از دیار چشم بادامی‌ها و سرزمین‌اژدها بتوانند مجوز واردات بگیرند، آیا اصلاً زیر ساختی برای این خودروها وجود دارد؟ باید بدانید که در همین سایت بارها گفته‌ایم که کشورهای پیشرفته دنیا برای تشویق جامعه به استفاده از خودروهای برقی، ایستگاه‌های شارژ سریع زیادی در سطح کشور و جاده‌ها برای شارژ این خودروها در نظر گرفته‌اند. هزینه این ایستگاه‌ها چنان گران است که معمولاً بودجه آن‌ها از طریق دولت‌ها تامین می‌شوند. حال که مجلس دولت را تشویق به اعطای مجوز واردات به خودروهای برقی کرده، آیا فکری هم به حال شارژ این خودروها در وسط بیابان و جاده‌ها و سطح شهرها نیز کرده است؟
آیا با این مصوبه باید منتظر کاهش قیمت خودروها باشیم؟آنچه مجلس گفته، صفر شدن تعرفه حقوقی واردات این خودروها است. اما وقتی یک خودرو وارد کشور می‌شود، فقط حقوق ورودی از آن اخذ می‌شود؟ پاسخ این سوال مهم یک "نه" بزرگ است! وقتی یک خودرو وارد کشور می‌شود، از هزینه اسقاط گرفته تا انواع هزینه‌های رنگارنگ از آن گرفته می‌شود و حقوق ورودی تنها بخشی از این هزینه‌ها است. لذا صفر شدن تعرفه ورودی به معنای صفر شدن تمام هزینه‌هایی نیست که یک خودرو در بدو ورود باید پرداخت کند. همچنین خودروهای برقی که معمولاً خودروهای بسیار گرانی هستند و سقف 40 هزار دلاری را اکثراً رعایت نمی‌کنند و در طرف دیگر هیبریدی‌هایی که بتوانند خود را به کشور برسانند و زیر 40 هزار دلار قیمت داشته باشند، به همین چند مدل
تویوتا پریوس و یا تویوتا یاریس هاچ‌بک هیبریدی محدود می‌شوند. پس متاسفانه نباید خوشحال باشیم و بشکن بزنیم که به زودی لشکری از خودروهای 2019 هیبریدی با قیمت منطقه و بدون هیچ عوارضی وارد کشور خواهد شد!
دقیقاً چه کسی قرار است این خودروها را بیاورد؟یک سوال اصلی در مورد این داستان، حضور جمعی از مدیران واردکننده خودرو در حبس جهت رسیدگی به پرونده واردات خودرو است. طوری این داستان پیچیده شده و چند ماه طول کشیده که دبیر انجمن واردکنندگان گفته که این انجمن دیگر به دنبال واردات خودرو نیست و تنها درخواست آن‌ها آزادسازی خودروهایی است که در گمرک مانده‌اند. پس دقیقاً چه کسی قرار است این خودروها را بیاورد؟ و آیا شرکت‌های جدید توان طی کردن بروکراسی اداری وزارت صمت جهت اخذ مجوز رسمی از شرکت مادر و خدمات پس از فروش گسترده و اعطای گارانتی و وارانتی را دارند؟ اگر هستند چنین شرکت‌هایی، پس تا الان کجا بوده‌اند؟
پس مشکلات قبلی چه شد؟و سوال آخر اینکه، بارها توسط مسئولین کشور اعلام شده که واردات خودرو در سال جاری با توجه به شرایط اقتصادی، شرایط ارزی و فشارها و اولویت‌های دولت برای تخصیص ارز، منتفی است. پس چطور شد که یک روز تمامی این مشکلات حل شده و دیگر خبری از فشار اقتصادی و مشکلات ارزی نیست؟ و فقط مشکل ما شده واردات خودروهای هیبریدی و برقی؟
پس...به نظر می‌رسد که این مصوبه دارای ابهامات بسیاری است و در عمل یا اصلاً به مرحله اجرا نرسد و یا اگر هم برسد اتفاق خاصی در بازار نیافتد. اما امیدواریم هر آنچه شود، مشکلات ارزی و دیگر مشکلات بر سر واردات خودرو حل شود و نه تنها خودروهای هیبریدی و برقی، بلکه خودروهای روز دنیا آن هم بدون هیچ تعرفه و عوارضی وارد کشور شوند تا شاید بعد از دهه‌ها مردم بتوانند با قیمت‌هایی منطقی، سوار چهارچرخ‌هایی شوند که در اکثر کشورهای دنیا حق طبیعی و روزمره مردم است.
