تقریبا از میانه های دهه 80 شمسی بود که پای خودروسازان عمدتا نوپای چینی به خیابان های کشور باز شد. در ابتدای ورود، مشتریان ایرانی روی چندان خوشی به این خودروسازان نشان نمی دادند، طوری که قبل از شروع دهه 90 شمسی، اتومبیل های چینی تنها 1 درصد از سهم بازار را به خود اختصاص داده بودند.
اما در سال های آغازین دهه 90، شرایط سیاسی و اقتصادی به گونه ای پیش رفت که زمینه های حضور پر رنگ تر شرکت های چینی در ایران فراهم شد. طبق آمار تا همین چند ماه پیش و قبل از دور جدید تحریم ها شاهد فعالیت نزدیک به 15 برند چینی و تصاحب سهمی 15درصدی از بازار توسط این برندها بودیم.
هایما یکی از این برندها است که مدت زمان زیادی از ورود آن به ایران نمی گذرد. این برند جوان در سال 1992 با سرمایه گذاری مشترک مقامات دولتی استان هاینان و شرکت مزدا متولد شد. هدف از تاسیس این برند که نام آن از ترکیب بخش های آغازین هاینان و مزدا بوجود آمده، تولید محصولات کمپانی ژاپنی برای بازار داخلی چین بود.
مزدا 929، یکی از مدل های قدیمی که توسط هایما تولید می شد
پس از 14 سال همکاری مشترک، در سال 2006 شرکت FAW با خرید سهم مزدا، این شرکت را کنار زد؛ هر چند هنوز هم اکثر ساخته های هایما از پلتفرم و تکنولوژی مزدا بهره می برند.
در حال حاضر هایما با همکاری ایران خودرو دو شاسی بلند S7 و S5 را در کشور ما تولید می کند. البته در این بین گاها زمزمه هایی مبنی بر عرضه دو سدان M5 و M8 توسط این برند به گوش رسیده، ولی تاکنون در عمل این اتفاق رخ نداده است.
اخیرا گزارشی در پایگاه خبری رویترز منتشر شده که نشان می دهد هایما در سرزمین مادری خود به لحاظ مالی اصلا حال و روز خوشی نداشته و در نظر دارد بیش از 400 واحد از دارایی های مسکونی خود را به فروش برساند. ارزش این دارایی ها 28.27 میلیون یوان (معادل 4.09 میلیون دلار) برآورد شده است.
این اقدام غیر معمول هایما منعکس کننده یکی از آثاری است که کوچک تر شدن بازار خودرویی چین بر خودروسازان داخلی این کشور می گذارد.
آمارهای موجود حکایت از آن دارند که در چهار ماهه نخست امسال، فروش محصولات هایما در سرزمین مادری به میزان چشمگیر 72 درصد افت کرده است. بد نیست اشاره کنیم در سال 2018 نیز درآمد هایما با افت 48 درصدی همراه بود و این کمپانی با فروش 89.280 خودرو و کسب سهم 0.4 درصدی از بازار در رده چهل و یکمین برند پرفروش چین قرار گرفت.
اگر چه طی ماه های گذشته فروش کلی وسایل نقلیه در چین که بزرگ ترین بازار خودرویی جهان محسوب می شود، روندی نزولی پیدا کرده، اما در این بین برندهایی مثل تویوتا، نیسان، مرسدس بنز و ب ام و شاهد افزایش تقاضا برای محصولات خود بوده اند.
به غیر از هایما، اکثر برندهای چینی نظیر جیلی، چانگان، بائوجون، دانگ فنگ، وولینگ، چری، جک و سایک موتور (SAIC Motor) نیز در ماه های ابتدایی 2019 با کاهش فروش روبرو شده اند. برندهای بین المللی مطرحی مثل فولکس واگن، آئودی، هوندا، بیوک، شورولت، هیوندای، کادیلاک و فورد نیز وضعیت مشابهی دارند.
ناگفته نماند وجود تحریم ها از یک سو و نامساعد شدن شرایط مالی خودروسازان چینی از سوی دیگر ممکن است آنها را نسبت به ادامه فعالیت در ایران بی میل نموده و مشتریان این برندها در نهایت متضرر شوند. در هر حال باید منتظر ماند و دید که سرنوشت هایما و دیگر برندهای چینی در ایران بالاخره چگونه رقم خواهد خورد.
