اثر چالش‌هاى اقتصاد چین بر بازار محصولات شیمیایى

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اتاق بازرگانی، کاهش رشد اقتصادی چین به طور قابل توجهی بازار مواد شیمیایی جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگرچه، تولید ناخالص داخلی پایین‌تر و مقررات سختگیرانه‌تر به طور مستقیم بر مصرف محصولات شیمیایی ثاثیرگذار است، اما کشور چین اخیرا نرخ رشد سالانه 8 درصد تا 10 درصدی را در تولید محصولات شیمیایی تجربه کرده است؛ در نتیجه، پیش بینی می‌شود نرخ رشد تولید محصولات شیمیایی چین بین سال‌های 2017 تا 2022 به 6 درصد کاهش یابد. پس از 30 رشد اقتصادی بالا در چین، اقتصاد این کشور نیاز به اصلاحات دارد.

بین سالهای  2017 تا 2007 تولید ناخالص داخلی واقعی در چین با نرخ متوسط سالانه 8.4 درصد رشد داشته است. با این حال  طبق برآوردها رشد تولید ناخالص داخلی چین در سال 2018 معادل 6.6 درصد بوده و انتظار میرود طی سالهای آتی کندتر شود و و در سال 2019 به 6.3 درصد، در سال 2020 به 6.1 درصد و در سال 2021 به 6 درصد برست.

از جمله چالشهای اقتصاد چین،  بالا بودن حجم داراییهای غیر فعال - از جمله ظرفیت تولید بیش از اندازه و شرکتهای  غیررقابتی و آلودگی زیست محیطی قابل توجه است. صنعت ساخت طی پنج سال اخیر با رقابت بیش از حد، دست و پنجه نرم کرده که این امر عمدتاً به دلیل استراتژیهای قیمت پایین و توسعه ظرفیت در این کشور بوده است.

برای تغییر ساختار طرف عرضه، دولتمردان چینی سیاست کاهش بدهیها و داراییهای غیرفعال بهینه را اجرا کرده‌اند. این تغییرات ظرفیت تولید اضافی را کاهش داده و باعث خارج شدن برخی از شرکتهای غیررقابتی از بازار شده است. در کوتاه مدت، این سیاستها، کاهش رشد اقتصادی را موجب شده‌اند.  

عامل کلیدی دیگری که اقتصاد چین را تحت تاثیر قرار میدهد، تقویت کمپین حمایت از محیط زیست چین پس از اوایل 2017 است.  سختگیریهای حمایت از محیط زیست، هزینه‌های عملیاتی جدیدی را برای کسب و کارها ایجاد کرده و منجر ، به تعطیلی کارخانه‌ها در بخشهای با آلودگی بالا، که متمرکز بر تولید صنعتی بوده‌اند، شده است.

کنفرانس سالانه فعالیت اقتصادی 2017  بر حفاظت از محیط زیست به عنوان یکی از مهمترین سیاستهای دولت طی سه سال آینده تاکید کرده است .این سیاستها عمدتاً شرکتهای خصوصی و کوچک را تحت تاثیر قرار میدهد و منجر به تعطیلی برخی از این کارخانه‌ها میشود.

در مقابل، از آنجایی شرکتهای بزرگ قادر به نصب تجهیزات و ارتقا فناوری برای رسیدن به استانداردهای لازم هستند، میتوانند در بازار بمانند و سودآوری داشته باشند.

 از سال 2017 تاکنون مقررات زیست محیطی سختگیرانه اثر منفی بر تولید صنعتی داشته است.

همانطور که در نمودار شماره1، نشان داده شده است.  رشد تولید صنعتی چین همچنان ضعیف باقی مانده و رشد تولید صنایع سبک هم کاهش یافته است. تحت این شرایط، رشد تولید مواد شیمیایی چین نیز کاهشی بوده است. بعلاوه اختلافات تجاری اخیر بین آمریکا و چین، صادرات چین را کاهش داده است.   

مواد شیمیایی به طور گسترده در بسیاری از بخشهای اقلام مصرفی خانوار، لوازم مورد استفاده در منازل، مانند موادشوینده، ، لوازم آرایشی و مواد غذایی فرآورده شده گرفته تا محصولات با تکنولوژی بالا مانند هواپیما و گوشی تلفن همراهمورد استفاده، قرار میگیرد

چین با سهم 24 درصدی  از مصرف مواد شیمیایی جه‌ان در سال 2017، بزرگترین مصرف کننده این گروه از محصولات در جه‌ان است. بنابراین، کاهش رشد اقتصادی چین به طور قابل توجهی بازار مواد شیمیایی جه‌ان را تحت تاثیر قرار می دهد

اگرچه، تولید ناخالص داخلی پایین تر و مقررات سختگیرانه‌تر به طور مستقیم بر مصرف محصولات شیمیایی تاثیرگذار است،   اما کشور چین اخیرا نرخ رشد سالانه 8 درصد تا 10 درصدی را در تولید محصولات شیمیایی تجربه کرده است؛ در نتیجه پیش بینی می شود نرخ رشد تولید محصولات شیمیایی چین بین سال های 2017 تا 2022 به 6 درصد کاهش یابد(نمودار 2).

نرخهای رشد تولید مواد شیمیایی در چین برحسب برحسب تولیدات صنعتی متفاوت است که از 1.7 درصد برای مواد شیمیایی کاغذی تا 15 درصد برای مواد شیمایی یکپارچه (IC) متغیر است.

به عنوان مثال، مواد شیمیایی مورد استفاده درتولید کاغذ به دلیل دیجیتالی شدن کاهش یافته و منجر به کاهش رشد تولید صنعتی شده است.

هزینه‌های در حال رشد  نیروی کار چین نیز موجب شده صنعت نساجی به آسیای جنوبی انتقال پیدا کند. در مقابل، مقررات زیست محیطی سختگیرانه موجب جایگزین کردن برخی محصولات شیمیایی مضر و ناسازگار با محیط زیست، مانند سفیدکننده‌های حاوی کلراید شده است.

اگرچه نرخ رشد متوسط برای تولید محصولات شیمیایی مورد استفاده در صنعت ساخت کاهش یافته است، اما برخی از بازارهای تولیدی چین همچنان در حال رشد هستند. به عنوان مثال، مواد شیمیایی برای کالاها و خدمات شخصی، از جمله مواد آرایشی، غذا، داروها، طعم‌ها و رایحه‌ها با سرعت بیشتری در حال رشد هستند.

زیرا که نسبت به تغییر تولید ناخالص، داخلی انعطاف‌پذیری کمتری دارند. یکی دیگر از بازارهای با رشد بالا، مواد شیمیایی برای تولید مدارهای یکپارچه است. از آنجایی که اقتصاد چین شدیداً به واردات مدارهای یکپارچه وابسته است، دولت این کشور سیاستی را برای افزایش تولید داخلی این محصولات از 20 درصد کنونی به حداقل 50 درصد طی 5 سال آینده، اتخاذ کرده است.

رشد تولید محصولات شیمیایی الکترونکی نیز با پیشرفت‌های فناوری بالا از جمله هوش مصنوعی و اینترنت اشیا برانگیخته می‌شود.

در نتیجه این تحولات چین در حال سرمایه‌گذاری برای صنایع تولیدی الکتریکی است. کامپیوتری شدن و توسعه وسایل نقلیه الکتریکی به طور قابل توجهی مصرف محصولات شیمیایی مدارهای یکپارچه را تحت تاثیر قرار میدهد.

در سالهای پیش رو، انتظار میرود بازار مواد شیمیایی مدار یکپارچه و نیمه‌هادی با افزایش 15 درصدی همراه باشد و بازار مدار چاپی و مواد شیمیایی بسته‌بندی مدار یکپارچه رشد 8 درصدی را تجربه کند. انتظار میرود تولید ترموپلاستیکهای با کارایی بالا که عمدتاً در خودروها و محصولات الکتریکی مورد استفاده قرار میگیرند نیز با رشد سریعی همراه خواهند بود.

  عامل دیگری که بازار محصولات شیمیایی را دستخوش تغییر قرار میدهد تکامل شیوه زندگی در چین و نگرش مصرف‌کننده است.

اختلافات تجاری بین آمریکا و چین ممکن است به طور غیرمستقیم مصرف برخی مواد شیمیایی را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال، کاهش صادرات پلاستیک به ایالات متحده آمریکا، مصرف مواد افزودنی پلاستیک را در چین کاهش داده است.

از آنجایی که چین بزرگترین تولیدکننده محصولات نهایی الکترونیکی است، افت صادرات این محصولات، مصرف محصولات شیمیایی الکترونیکی را کاهش میدهد. علاوه بر این، صادرات کمتر تاثیر منفی بر اقتصاد چین خواهد داشت و موجب کاهش ،  بیشتر مصرف داخلی محصولات شیمیایی خواهد شد.

بسیاری از کشورهای آسیایی دیگر که حجم بالایی از کالا را به چین صادر میکنند تحت تاثیر اقتصاد این کشور قرار دارند.

به عنوان مثال تایوان و کره جنوبی به ترتیب حدود 30 درصد و 40 درصد از حجم صادرات خود را به چین ارسال میکنند. بنابراین، هر کاهشی در اقتصاد چین تاثیر منفی بر این کشورها نیز خواهد داشت.

سایر کشورهای آسیایی به غیر از چین، 23 درصد بازار محصولات شیمیایی جه‌ان را به خود اختصاص داده‌اند. محصولات شیمیایی مدار یکپارچه بزرگترین بخش این بازار، بخصوص در کشورهای شمال آسیا است.

تایوان، ژاپن، کره جنوبی بزرگترین تولیدکنندگان مدار یکپارچه هستند که بسیاری از آنها به چین نیز صادرات دارند. با توجه به این که طی سال های اخیر صنعت الکترونیک چین رشد داشته، این کشورها صادرات مدار یکپارچه خود را به چین افزایش داده‌اند؛ اگرچه، با توجه به تقاضای چین برای مدارهای یکپارچه الکترونیکی، واردات مدار یکپارچه در حال کاهش است. از نوامبر سال 2018 ،واردات مدار یکپارچه چین از تایوان، کره جنوبی و ژاپن در حال کاهش بوده است. در دسامبر 2018 نسبت به دسامبر 2017 ،واردات مدار یکپارچه چین از تایوان حدود 21 درصد، از کره جنوبی 14 درصد و از ژاپن 9 درصد کاهش داشته است. این روند حداقل تا نیمه اول سال 2019 ادامه خواهد داشت.

آمارهای مرکز تجارت بین المللی نشان می دهد در سال 2018 ،کشور چین حدود 313 میلیارد دلار مدارهای یکپارچه وارد کرده که 31 درصد آن از کشور تایوان، 26 درصد از کره، 14 درصد از مالزی و 8 درصد از ژاپن بوده است. در سال 2018 ، 57 هزار دلار مدار یکپارچه از ایران نیز به چین صادر شده است.

کند شدن رشد اقتصادی چین نه تنها بازار محصولات شیمیایی در چین را تحت تاثیر قرار میدهد، بلکه کشورهای آسیایی که حجم تجارت بالایی با چین دارند، نیز از این موضوع متاثر خواهند شد. این کشورها باید با تحریک مصرف داخلی محصولات شیمیایی، خود را برای رشد اقتصادی پایینتر چین آماده کنند. به‌علاوه، اختلاف تجاری بین آمریکا و چین میتواند وضعیت اقتصاد چین را وخیم‌تر کند، اگرچه هنوز اثر قطعی آن مشخص نیست.