مرکز نوآوری و فناوری دیجی‌کالا به نام «دیجی‌کالا نکست» عصر روز گذشته (8 خرداد) رسماً افتتاح و اعلام شد که این مرکز در سال 98 تمرکز ویژه‌ای بر استارت‌آپ‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی خواهد داشت. اما آنچه مهم‌تر است اینکه افتتاح این مرکز، یک تغییر بزرگ در ماهیت دیجی‌کالا برای دگردیسی از یک شرکت تجارت الکترونیکی به یک شرکت تکنولوژیک است.
هوش مصنوعی و کمپ استارت‌آپی
«روح‌الله رحمانی» رییس هیات مدیره دیجی‌کالا نکست و معاون نوآوری دیجی‌کالا در این رویداد اعلام کرد که دیجی‌کالا نکست به دنبال استارت‌آپ‌های فعال در زمینه اینترنت اشیا، رایانش ابری، تجارت الکترونیکی و لجستیک با پس زمینه هوش مصنوعی است:
«امسال تمرکز 100 درصد ما روی سرمایه‌گذاری در زمینه هوش مصنوعی است. چهار حوزه وجود دارد که به شکل مشخص به آنها نیاز داریم. در سبک سرمایه‌گذاری اصراری نداریم که تنها سرمایه‌گذار باشیم. نوآوری باز به معنای سرمایه‌گذاری باز هم هست.»
«امیر صالحی»، مدیرعامل دیجی‌کالا نکست هم به برگزاری یک کمپ استارت‌آپی در زمینه هوش مصنوعی اشاره کرد که تیم‌های استارت‌آپی می‌توانند -در سایت دیجی‌کالا نکست- از حالا تا اول تیرماه در آن ثبت نام کنند؛ دوره‌ای که 15 تیر تا 15 مهر خواهد بود.
Open API
«سهیل مقدم»، معاون فناوری دیجی‌کالا نیز آمارهای مهمی ارائه داد و گفت که در سال گذشته بیشتر از یک و نیم میلیون خط کد نوشته شده که در نهایت باعث یک تغییر کلی در پلتفرم دیجی‌کالا شده است. او همچنین از باز شدن داده‌های دیجی‌کالا در سال 99 با استفاده از Open API خبر داد و گفت:
«قصد داریم تا پایان سال 1399، تمام پلتفرم دیجی‌کالا را به صورت Open API در اختیار تمام دنیا قرار دهیم. در این صورت اگر کسی بخواهد روی پلتفرم دیجی‌کالا کار کند یا با دیجی‌کالا کار کند، به راحتی می‌تواند. تصور کنید به تازگی محصولات سوپرمارکتی دیجی‌کالا عرضه شده‌اند. شاید لازم باشد یک اپ جداگانه برای این کار وجود داشته باشد. در صورت وجود Open API، دیگر فقط ما نیستیم که می‌توانیم چنین اپلیکیشنی را توسعه دهیم و این کاری است که شرکت‌های بزرگ جهان مانند فیسبوک هم انجام می‌دهند.»
دیجی‌کالا به سمت Open API حرکت می‌کند
از سوی دیگر «فواد نصرتی»، از مدیران ارشد فنی دیجی‌کالا نیز از راه‌کارهای باز شدن داده‌ها در دیجی‌کالا گفت: «یک سلوشن، مربوط به داده‌های پابلیک مثل محصولات، قیمت‌ها، کامنت‌ها و موارد اینچنینی. سلوشن دیگر برای داده‌های پرایوت است؛ می‌توان اپلیکیشن‌های مختلفی برای سوپرمارکت یا مارکت‌پلیس دیجی‌کالا توسعه داد یا اساساً دیجی‌کالا را در یک زبان جدید نوشت.»
حل مشکل دیجی‌کالا؛ حل مشکل کشور
حمید و سعید محمدی در این رویداد چرایی وجود ماهیتی به نام دیجی‌کالا نکست را شرح دادند. حمید محمدی، مدیرعامل دیجی‌کالا گفت که وقتی به تجربه سایر کشورهای پیشرفته در فضای اینترنت نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که در بیشتر این کشورها پلتفرم‌های خرده فروشی آنلاین آنقدر توسعه پیدا کرده‌اند که پا را از خرده فروشی آنلاین فراتر گذاشته و تبدیل به کمپانی‌های فناوری محور شده‌اند که در ترندهای تکنولوژی کشور تاثیر می‌گذارند و نیازهای تکنولوژی کشور را نیز تامین می‌کنند:
«این اتفاق در ایران هم در حال رخ دادن است. امروز استارت‌آپ‌های ایرانی بزرگ‌شده‌اند و پا را از یک محصول فراتر گذاشته و تبدیل به پلتفرم‌هایی شده‌اند که پیچیدگی‌های زیادشان باعث شده تا نیازهای فناوری بالایی هم داشته باشند.»
محمدی گفت که دیجی‌کالا در مسیر توسعه‌اش به تکنولوژی‌های جدید نیاز پیدا کرده است و همین باعث شده تا به یک پلتفرم تبدیل شود: «همین اتفاق برای آمازون هم افتاد؛ آنقدر بزرگ شد که نیاز به زیرساخت دیتاسنتر خودش را داشت. با پاسخ دادن به نیاز خودش، وارد فضای ارائه سرویس‌های ابری شد و محصول AWS تولید شد. دیجی‌کالا هم به جز مارکت پلیس، در حوزه مرکز پردازش به فناوری‌های رباتیک و در حوزه لجستیک به فناوری‌های بهینه‌سازی مسیر نیاز دارد.»
او همچنین اشاره کرد که در حوزه خدمات ابری، دیجی‌کالا علاقه دارد تا محصولی را ارائه دهد، چراکه خودش یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌هایش خواهد بود و سپس می‌تواند آن را در اختیار سایر کسب‌وکارها و استارت‌آپ‌ها قرار دهد: «همه این اتفاقات در صورتی می‌توانست رخ دهد که ما از ظرفیت نوآوری در خارج از دیجی‌کالا استفاده کنیم. دیجی‌کالا ظرفیت، تخصص و نیروی انسانی لازم برای پرداختن به تمام حوزه‌های تکنولوژی را ندارد. به همین دلیل دیجی‌کالا نکست، یکی از مصداق‌های رویکرد جدید ما در دیجی‌کالا است.»
محمدی: هوش مصنوعی در پیشرفت تاثیر عمیق دارد
اما دقیقاً چه تیم‌ها یا استارت‌آپ‌هایی می‌توانند به دیجی‌کالا نکست بیایند؟ حمید محمدی، مدیرعامل دیجی‌کالا در گفتگو با دیجیاتو و در پاسخ به همین سوال می‌گوید: «هوش مصنوعی، رباتیک، رایانش ابری و لجستیک اولویت‌های ما هستند. تلاش‌مان این است که در ایده‌های زیاد، با نگاه به فرصتی که امکان خلق دارد بررسی‌ها را انجام دهیم؛ اینکه یک ایده چقدر می‌تواند به ما کمک کند، چقدر وسعت پذیر است و چقدر از یک مسئله واقعی رفع نیاز می‌کند.»
او در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر اینکه آیا می‌توان دیجی‌کالا نکست را یک فضای اشتراکی هم نامید، گفت: ما فضای کار اشتراکی هم داریم، اما نوعی نیاز به پذیرش در اینجا وجود دارد چراکه در فضای کار اشتراکی عادی، شخص نیاز به پذیرش شدن ندارد؛ پول یک فضا را می‌دهد و استفاده می‌کند. تفاوت در اینجاست و این مرکز برای هر کسی که بخواهد در هر حوزه‌ای کار کند، نیست. در حوزه‌های تعریف شده افراد می‌توانند مشغول شوند.»
خدمات ابری دیجی‌کالا به زودی در اختیار استارت‌آپ‌ها کسب‌وکارها قرار می‌گیرد
اما اساساً چرا دیجی‌کالا که یک فروشگاه آنلاین است تا این حد باید به هوش مصنوعی علاقه پیدا کند و دلیل اصلی تمرکز دیجی‌کالا نکست در سال اول فعالیتش بر هوش مصنوعی چه بوده است؟ حمید محمدی در پاسخ به این سوال نیز به دیجیاتو می‌گوید که علت اصلی، شکاف عمیق ایران و سایر کشورها در زمینه پیشرفت هوش مصنوعی است:
«در این شرایط فرصت زیادی برای انجام کارهای جدید وجود دارد. از سوی دیگر هوش مصنوعی، یک تکنولوژی است که در آن تاثیرات شگرف، عمیق و غیرقابل تصور را خلق می‌کند؛ گاهی با هوش مصنوعی یک بازی به شکل کامل عوض می‌شود. از طرفی افراد با استعداد در حوزه هوش مصنوعی محدود هستند و این افراد را کمتر می‌توان با روش‌های استخدامی جذب کرد. در این برنامه، تصور می‌کنیم شانس بیشتری برای مشارکت با همین افراد داریم.»
محمدی همچنین در گفتگو با دیجیاتو جزییات بیشتری ارائه خدمات ابری به سایر استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای بزرگ بیان کرد و گفت: «ما در این زمینه کار کرده‌ایم. امروز هم تقریباً برای عرضه آماده هستیم. نمی‌توانیم تخمین بزنیم که دقیقاً چه زمان عرضه خواهد شد اما تصور می‌کنیم که در یک الی دو ماه آینده، سرویس‌های گروه دیجی‌کالا را در خدمات ابری خودمان قرار دهیم. زمانی که به یک محصول قابل قبول برسیم آن را به بیرون عرضه می‌کنیم. این اتفاق خیلی زود می‌افتد و در بازه زمانی که سرویس‌های گروه خودمان را در آن قرار می‌دهیم برای تست و آزمایش آن استفاده خواهیم کرد.»
