برای حفظ 46 گونه جانوری در معرض خطر انقراض، 400 میلیارد تومان نیاز داریم و تنها 5 درصد اعتبارات تامین شده است. این را معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌گوید.
به گزارش به نقل از روزنامه تعادل ،او با بیان اینکه 1300 گونه مهره‌دار در کشور شناسایی شده است، گفت: برای تهیه و اجرای برنامه عمل 46 گونه جانوری در معرض خطر تهدید و انقراض کشور به اعتباری بالغ بر 400 میلیارد تومان نیاز است که تاکنون کمتر از 5 درصد اعتبارات مورد نیاز محقق شده است.
حمید ظهرابی درباره مقابله با تهدیدهای زیست‌محیطی کنونی در کشور از قبیل تخریب جنگل‌ها و مراتع، بیابان‌زایی، آلودگی آب، فرسایش خاک، ریزگردها و خشک شدن تالاب‌ها گفت: این موضوع کلی است که دامنه آن علاوه بر آنکه به بخش‌ها و معاونت‌های مختلف سازمان حفاظت محیط زیست مرتبط است، با ماموریت دستگاه‌های دیگر مانند وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی نیز مرتبط است.
بخش مهمی از تخریب به اشکال مختلف در پی اقدامات توسعه‌ای رخ می‌دهد که مهم‌ترین ابزار سازمان حفاظت محیط زیست در انجام ماموریت‌هایش برای مقابله با این تخریب‌ها، قوانین مختلفی از جمله «حفاظت و بهسازی محیط زیست» است.
او با اشاره به التزام به انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست‌محیطی در پروژه‌های بزرگ مانند احداث جاده‌های مواصلاتی، استقرار صنایع و... ادامه داد: این موارد از جمله تکالیف دستگاه‌های توسعه‌ای است که سازمان حفاظت محیط‌زیست وظیفه بررسی این مطالعات و نظارت بر اجرای تعهدات دستگاه‌های توسعه‌ای درباره ملاحظات محیط‌زیستی در اجرای پروژه‌ها را دارد.
معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست با بیان اینکه حفاظت از عرصه‌های حفاظت شده و مدیریت حیات‌وحش جزو وظایف معاونت محیط طبیعی است، تصریح کرد: ما معتقدیم این وظایف جز با مشارکت مردم حاشیه‌نشین زیستگاه‌ها و ذی‌نفعان اصلی قابل انجام نیست. از همین رو این معاونت در دوره فعلی، «همراستا کردن» امر حفاظت را با منافع مردم محلی در دستور کار خود دارد. به این معنا که باید به جامعه، به خصوص ذی‌نفعان اصلی این موضوع را عملا نشان دهیم که بهره‌برداری پایدار از منابع بدون آسیب به آنها منجر به سود اقتصادی پایدار خواهد شد.
ظهرابی اظهار کرد: خوشبختانه در مواردی که به عنوان پایلوت آغاز کردیم، همچون حفاظت مشارکتی پارک ملی گلستان یا قرق‌های اختصاصی شاهد موفقیت‌هایی بودیم. با این حال موفقیت جدی در این زمینه به سرعت و سادگی قابل حصول نیست، تغییر فرهنگ حفاظت، پایدارسازی حفاظت و بهره‌برداری فرآیندی طولانی مدت و تدریجی است.هنر ما پایه‌گذاری چارچوب‌های اصولی برای این مهم است که به سرعت در حال انجام است.
در دو سال اخیر دستورالعمل سرمایه‌گذاری در مناطق تحت مدیریت، دستورالعمل احداث و بهره‌برداری از اقامتگاه بوم‌گردی در مناطق، دستورالعمل شکار پایدار، دستورالعمل ایجاد قرق‌های اختصاصی و چندین مورد دیگر با این هدف تهیه و ابلاغ شده و ادارات کل استان‌ها در حال حرکت به سوی این رویکرد جدید هستند.
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به گونه‌های گیاهی و جانوری در کشور گفت: در ایران تاکنون بیش از 1300 گونه مهره‌دار شناسایی شده و آنطور که همکاران ما در وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده‌اند، تعداد گونه‌های گیاهی شناسایی شده، بیش از 8000 گونه است. بر اساس فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN)، از میان مهره‌داران ایران، 87 گونه در رده‌های مختلف منقرض‌شده، بحرانی، درمعرض خطر و آسیب‌پذیر قرار دارند.
تنها دو زیرگونه «ببر هیرکانی» و «شیر ایرانی» تاکنون در طبیعت ایران منقرض شده‌اند که انقراض آنها مربوط به بیش از شش دهه قبل است. معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست اظهار کرد: درنای سیبری نیز که از چند دهه قبل با کاهش شدید جمعیت روبرو بوده، در حال حاضر تنها یک نر از آن باقی مانده است.
گوزن زرد ایرانی در طبیعت منقرض شده، اما از سال‌های پیش از انقلاب تاکنون جمعیت نسبتا مناسبی از آن در شرایط اسارت تکثیر شده‌اند، ولی هنوز برنامه معرفی مجدد آن به طبیعت غیر از جزیره اشک اجرا نشده است که دلیل اصلی آن نبود زیستگاه مناسب و امن برای آن در زیستگاه طبیعی است.
ظهرابی تاکید کرد: در همین رابطه تاکنون برنامه عمل 10 گونه جانوری شامل پلنگ، گوزن زرد، خرس سیاه، خرس قهوه‌ای، تمساح پوزه کوتاه، غاز پیشانی سفید کوچک، میش مرغ، سمندر کوهستانی لرستان، سمندر آتشین و لاک پشت فراقی با استفاده از ظرفیت‌های کارشناسی درون سازمان و مشارکت دانشگاه‌ها، اساتید و سمن‌های زیست‌محیطی ذی‌ربط تهیه شده و برای اجرایی شدن به استان‌های هدف ابلاغ شده است.
او با بیان اینکه در سال 97 نیز طی انعقاد قرارداد با پژوهشکده محیط‌زیست و توسعه پایدار، تهیه و تدوین برنامه عمل 10 گونه جانوری نیز در دست انجام است، به ایلنا گفت: اینگونهها شامل شوکا، گورخر، آهو، قوچ و میش، هوبره، بالابان، اردک سرسفید، ماهی قزل آلای خال قرمز، سمندر غازری و افعی لطیفی هستند که پس از تهیه و تدوین برنامه‌های عمل مذکور، جهت اجرایی شدن به استان‌های هدف ابلاغ خواهند شد.
البته برای تهیه و اجرای برنامه عمل 46 گونه جانوری در معرض خطر تهدید و انقراض کشور به اعتباری بالغ بر 400 میلیارد تومان نیاز است که تاکنون و با وجود پیگیری‌های به عمل آمده، طی سنوات گذشته کمتر از 5 درصد اعتبارات مورد نیاز محقق شده است.
معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست درباره نرخ انقراض گونه‌های جانوری در کشور گفت: در حال حاضر با توجه به افزایش آگاهی و حساسیت عمومی نسبت به حیات‌وحش و از طرفی اقدامات حفاظتی سازمان حفاظت محیط زیست، به غیر از درنای سیبری و یوزپلنگ آسیایی که کاهش جمعیت آنها از دهه‌های قبل آغاز شده نگرانی ویژه‌ای نسبت به کاهش شدید جمعیت گونه‌ای نداریم.
با این وجود، مدیریت حیات‌وحش امری بسیار پیچیده و چند وجهی است که تابع عوامل متعددی است. کمتر از هفت درصد مهره‌داران در فهرست سرخ قرار گرفته‌اند که شامل 15 گونه بحرانی است. تلاش مجموعه معاونت طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، کاهش تهدیدهای اینگونهها و تغییر وضعیت آنها از شرایط بحرانی به وضعیت پایدارتر است.
