ستاره: از جمله اعمال روز عید فطر نماز این روز است. این نماز باید در فضای باز خوانده شود. در شهر‌های مختلف این نماز در محل مصلی خوانده می‌شود. هر چیزی که درباره نماز عید فطر می‌خواهید بدانید در این مقاله آورده شده است.
آیا نماز عید فطر واجب است؟
نماز عید در زمان حضور امام (ع) واجب است و باید با جماعت خوانده شود، ولی در زمانی که امام (ع) غائب است، مستحب بوده و می‌توان آن را با جماعت یا فرادی خواند.
وقت اقامه
وقت این نماز از اول آفتاب روز عید تا زوال (ظهر شرعی) است (یعنی از هنگامی‌که خورشید باندازه سه متر ارتفاع دارد تا زوال خورشید) و اگر وقت آن گذشت قضا ندارد.
اذان و اقامه نماز عید فطر
نماز عید، اذان و اقامه ندارد و مستحب است مؤذن سه مرتبه بگوید: «الصلاة»
روش خواندن نماز عید فطر
نماز عید فطر دو رکعت است.
رکعت اول:
در رکعت اول بعد از خواندن حمد و سوره پنج تکبیر گفته می‌شود.
میان هر دو تکبیر یک قنوت خوانده می‌شود.
بعد از تکبیر پنجم تکبیر دیگری گفته می‌شود و به رکوع رفته و پس از آن و دو سجده بجا آورده و قیام به دنبال آن است.
رکعت دوم:
در رکعت دوّم چهار تکبیر گفته می‌شود.
میان هر دو تکبیر یک قنوت خوانده می‌شود.
بعد از تکبیر چهارم تکبیر دیگری گفته می‌شود و رکوع و دو سجده به دنبال آن است و در انتها بعد از تشهد سلام گفته می‌شود.
ذکر قنوت نماز عید فطر
در قنوت این نماز هر دعا و ذکری گفته شود قبول است، اما بهتر است این دعا بهتر است:
اللهمَّ اَهْلَ الکبْریاءِ وَ العَظَمَةِ
وَ اَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ
وَ اَهْلَ العَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ
وَ اَهْلَ التَّقْوَی وَ المَغْفِرَةِ
اَسْأَلُک بِحَقِّ هذَا الیوْمِ، الَّذِی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِین عِیداً
وَ لِمُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله و سلم ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ کرامَةً وَ مَزِیداً
اَنْ تُصلِّی عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، و آن تُدْخِلَنِی فِی کلِّ خَیرٍ اَدْخَلْتَ فِیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ
و آن تُخْرِجَنِی مِنْ کلِّ سُوءٍ اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُک عَلَیهِ وَ عَلیهِمْ
اللهمَّ اِنِّی اَسْأَلُک خَیرَ ما سَأَلَک بِهِ عِبادُک الصّالِحُونَ
وَ اَعُوذُ بِک مِمَّا اسْتَعَاذَ مِنْهُ عِبَادُک المُخْلَصُونَ
|
خطبه بعد از نماز
در زمان غایب بودن امام (ع) اگر نماز عید به جماعت خوانده شد، احتیاط لازم آن است که بعد از آن دو خطبه خوانده شود؛ و بهتر است که در خطبه عید فطر احکام زکات فطره بازگو گردد. ترک خطبه‌ها در زمان غیبت جایز است
تکبیر‌های روز عید فطر
بعد از نماز مغرب و عشا در شب عید فطر و بعد از نماز صبح و بعد از نماز عید مستحب است این تکبیر‌ها را بگویید:
«الله اَکبَرُ، الله اَکبَرُ، لا اِلهَ اِلاَّ الله وَ الله اَکبَرُ، الله اَکبَرُ وَ لله الحَمْدُ، الله اَکبَرُ عَلی ما هَدانا»
مستحبات نماز عید فطر
بعد از بلند شدن آفتاب در روز عید افطار کنید و زکات فطره را بدهید و بعد نماز بخوانید.
نماز عید فطر سوره مخصوصی ندارد، ولی بهتر است که در رکعت اوّل آن سوره شمس و در رکعت دوّم سوره غاشیه را بخوانند، یا در رکعت اوّل سوره اعلی و در رکعت دوّم سوره شمس را بخوانند.
در نماز عید بر زمین سجده کنید.
در حال گفتن تکبیر‌ها دست‌ها را بلند کنید.
حمد و سوره را بلند بخوانید، چه امام باشد چه منفرد.
پیش از نماز عید غسل کنید و دعا‌هایی که پیش از نماز و بعد از آن در کتاب‌های دعا ذکر شده به امید ثواب بخواند.
مکروهات نماز عید فطر
خواندن نماز عید زیر سقف کراهت دارد.
احکام نماز عید فطر
در نماز عید هم مثل نماز‌های دیگر، مأموم باید غیر از حمد و سوره چیز‌های دیگر نماز را خودش بخواند.
اگر مأموم موقعی برسد که امام مقداری از تکبیر‌ها را گفته، بعد از آن که امام به رکوع رفت، باید آنچه از تکبیر‌ها و قنوت‌ها را که با امام نگفته خودش بگوید و رکوع را درک کند، و اگر در هر قنوت یک‌بار «سبحان الله و الحمد لله» بگوید کافی است، و اگر فرصت نبود فقط تکبیر‌ها را بگوید، و اگر به آن مقدار هم فرصت نبود کافی است متابعت کند و به رکوع برود.
اگر در نماز عید موقعی برسد که امام در رکوع است، می‌تواند نیت کند و تکبیر اوّل نماز را بگوید و به رکوع رود.
اگر در نماز عید یک سجده را فراموش کند، لازم است که بعد از نماز آن را بجا آورد، و همچنین اگر کاری که برای آن در نماز یومیه سجده سهو لازم است پیش آید، لازم است دو سجده سهو بجا آورد.
اگر شخص در تعداد تکبیر‌ها یا قنوت‌ها شک کند و در محل آن باشد، باید بنا را بر کمتر بگذارد.
اگر قرائت یا تکبیرات یا قنوت‌ها را فراموش کند و بجا نیاورد، نمازش صحیح است.
اگر رکوع یا دو سجده یا تکبیرة الاحرام را فراموش کند، نمازش باطل می‌شود.
خواندن نماز عید فطر به جماعت
با توجه به این که نماز عید فطر در زمان غیبت مستحب است آیا می‌توان آن را به جماعت خواند؟
امام خمینی: احتیاط واجب آن است که نماز عید فطر را در زمان غیبت با جماعت نخوانند، ولی به قصد رجاء مانع ندارد و چنانچه، ولی فقیه یا نماینده او اقامه جماعت کند، اشکال ندارد.
آیت الله خامنه ای: نمایندگان، ولی فقیه مجازند نماز عید فطر را به جماعت اقامه کنند. اما دیگران، احتیاط آن است که آن را فرادی بخوانند، یا آن را به قصد رجاء به جماعت اقامه کنند. نماز عید به جماعت برای کسانی که نمایندگی، ولی فقیه ندارند، به قصد ورود درست نیست. در مواردی که مصلحت اقتضا می‌کند، غیر از نمایندگان، ولی فقیه، افراد دیگر مجاز نیستند نماز عید را به جماعت اقامه کنند.
آیات عظام اراکی، گلپایگانی، خوئی، تبریزی، سیستانی و صافی: نماز مستحب را نمی‌شود با جماعت خواند، مگر نماز درخواست باران و نمازی مانند نماز عید فطر و قربان که در زمان حضور امام معصوم واجب بوده و در زمان غیبت امام معصوم، مستحب شده است.
آیت الله صافی:، ولی احتیاط این است که به جماعت آن را رجاءاً بخواند.
آیت الله زنجانی: بنابر احتیاط این است که آن را به جماعت نخوانند.
آیت الله فاضل لنکرانی: نماز عید فطر و قربان را نیز می‌توانند به جماعت بخوانند.
نماز عید فطر در قرآن و روایات
بر اساس روایات، منظور از «تزکی» و «فَصَلَّیٰ» در آیات «قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَکیٰ وَ ذَکرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّیٰ» دادن زکات فطره و خواندن نماز عید فطر است.
به نقل از جابر، پیامبر (ص) روز عید، تمام اعضای خانواده‌اش را همراه خود بیرون می‌بُرد.
پیامبر خدا (ص) فرمود: خداوند متعال در روز عید فطر و عید قربان، به زمین با عنایت می‌نگرد. پس از خانه‌ها بیرون آیید تا رحمت به شما برسد.
امام صادق (ع) فرمود: کسی که برای نماز عید بیرون می‌رود، سزاوار است بهترین جامه‌هایش را بپوشد و خود را با بهترین عطر، خوش‌بو سازد.
به نقل از ابن عمر، پیامبر خدا (ص) برای نماز عید، پیاده بیرون می‌رفت و پیاده بر می‌گشت.
به نقل از ابورافع: پیامبر (ص) به نماز عیدین پیاده می‌رفت، نماز را بدون اذان و اقامه می‌خواند و از راهی غیر از راه آمدن، پیاده بر می‌گشت.
روایت شده است که علی (ع) روز عید بیرون آمد، پیوسته تکبیر گفت تا به محل برگزاری نماز در بیرون شهر (کوفه) رسید.
