اجرای مطلوب اقتصاد مقاومتی نیازمند اهتمام همه دستگاه ها است/ فقدان نظارت در دستگاه های اجرایی سبب ساز وقوع جرم های بزرگ است

رئیس قوه قضاییه ادامه داد: در بحث تصرف در منابع طبیعی در وهله نخست دستگاه های ذی‌ربط از جمله سازمان حفاظت از محیط زیست موظف است تا موضوع را پیگیری کند؛ اما در برخی موارد که تصرفات عدوانی صورت می گیرد، حتی موضوع به دادسرا هم اعلام نمی شود.

آیت الله آملی لاریجانی با اشاره به بحث معوقات بانکی گفت: بانک‌های ما از ناحیه معوقات ضربه‌پذیر شده‌اند و این مسأله‌ای است که هم دولت و هم قوای مقننه و قضاییه باید با همکاری هم آن را حل کنند؛ این که سراغ فردی برویم که دارای معوقات بانکی است و با او به لحاظ قضایی برخورد کنیم معلوم نیست که تنها کار صحیح ممکن باشد، چرا که بسیاری از افرادی که دارای معوقات بانکی هستند انسان‌های شریف و متدینی هستند، اما در اثر تلاطمات اقتصادی در کشور خصوصاً در مقطعی که ارزش ارز 3 برابر شده بود دچار مشکلات زیادی شدند.

وی تصریح کرد: البته افرادی نیز هستند که در این رابطه سوء استفاده کردند بدین معنا که مبالغ کلانی را از بانک‌ها اخذ کردند، اما در مصارف غیرضرور و یا حتی در خارج از کشور این مبالغ را مصرف کردند که در این رابطه قطعاً قوه قضاییه با جدیت برخورد می‌کند.

آیت الله آملی لاریجانی با اشاره به ضرورت اتخاذ نظارت‌های مطلوب در سیستم بانکی و بانک مرکزی در رابطه با پرداخت وام‌ها و توجه به امر پیشگیری در بحث معوقات بانکی گفت: در بحث معوقات بانکی نیازمند نگاهی علمی و دقیق هستیم و در این رابطه باید این نکته مورد توجه قرار گیرد که در مسیر تولید کشور خللی ایجاد نشود و افراطی صورت نگیرد که موجبات تعطیلی واحدهای تولیدی را فراهم آورد.

رئیس قوه قضاییه در ادامه با اشاره به بحث ورشکستگی و نوع مواجه‌ای که به لحاظ قضایی باید با این پدیده صورت گیرد، گفت: گاهی در بحث ورشکستگی سوء استفاده صورت می‌گیرد؛ امروز برخی از بانک‌ها شکایت دارند که بسیاری از شرکت‌ها برای فرار از پرداخت دیون خود اعلام ورشکستگی می‌کنند، در حالی که ورشکسته نشده‌اند؛ لذا این امر از لحاظ فنی بسیار ظریف و دقیق است.

وی ادامه داد: در این رابطه بعضاً شاهد تاسیس شرکت‌های صوری هستیم؛ در پرونده امیر منصور آریا چهل شرکت صوری تشکیل شده بود که همه آن‌ها در اختیار یک شخص بود و هیچگونه اقدامی انجام نمی‌داد و صرفاً تحت عنوان شرکت از بانک‌ها اسناد اعتباری دریافت می‌کرد و به خرید و فروش آن‌ها مبادرت می‌ورزید.

آیت‌الله آملی لاریجانی در ادامه با اشاره به تسهیلات، مجوز‌ها و استعلام هایی که از ناحیه قوه قضاییه پیرامون فعالیت‌های اقتصادی صورت می‌گیرد و در امر تامین امنیت اقتصادی موثر است،تصریح کرد: قوه قضاییه به هر میزان که در ارایه مجوز‌ها و استعلام‌ها در رابطه با ثبت شرکت‌ها و فعالیت‌های اقتصادی سریع‌تر عمل کند می‌تواند در بحث تسهیل فضای کسب و کار و ایجاد امنیت اقتصادی موثرتر باشد.

رئیس قوه قضاییه در ادامه با بیان اینکه مستقل بودن قوه قضاییه نص صریح قانون است، خاطر نشان کرد: استقلال قوه قضاییه منافاتی با همکاری این قوه با سایر قوا ندارد و ما به هر میزان که بتوانیم با قوای دیگر به ویژه در امر شناخت گلوگاه‌های فساد اقتصادی همکاری داشته باشیم، در بهبود شاخصه‌های اقتصادی و پیشبرد اهداف اقتصاد مقاومتی و همچنین تامین امنیت اقتصادی تاثیرگذارتر عمل کرده‌ایم.

وی تصریح کرد: سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی باید نسبت به حفظ سرمایه خود و عدم تعرض به آن اطمینان داشته باشند و احساس کنند که اگر یک دستگاه اجرایی در صدور مجوز‌ها به دنبال اخذ رشوه و یا انجام سایر تخلفات است با برخورد قاطع و جدی دستگاه قضایی مواجه می‌شود.

آیت‌الله آملی لاریجانی افزود: بدون حمایت تمام عیار دستگاه قضا از سرمایه‌گذاری در کشور مسلماً اقتصاد مقاومتی پا نمی‌گیرد لذا مقام معظم رهبری نیز در سخنان ابتدای سال خود نیز همین مسأله را به دستگاه قضایی گوشزد کردند و ما باید این موضوع را خصوصاً در دادسرا‌ها که خط مقدم مبارزه با مفاسد اقتصادی هستند جدی بگیریم.

رئیس قوه قضاییه در ادامه با اشاره به مبحث پیشگیری از وقوع جرم که بند 5 اصل 156 قانون اساسی در زمره وظایف قوه قضاییه است، گفت: بحث پیشگیری از وقوع جرم یک بحث فراقوه‌ای است؛ ما نسبت به تصویب این بحث در مجلس و مجمع تشخیص اقدامات زیادی را انجام دادیم و یک مصوبه پدید آمده که طبق آن یک شورای عالی در قوه تشکیل می‌شود که این موضوع در جای خود مورد بحث قرار می‌گیرد.

وی تصریح کرد: بحث پیشگیری در رابطه با مفاسد اقتصادی و رفع موانع تولید یک موضوع ویژه است که امیدوارم در دادسرا‌ها و دادگاه‌ها نسبت به آن عنایت خاصی صورت گیرد.

آیت الله آملی لاریجانی در ادامه با بیان این که مبارزه با قاچاق کالا یک موضوع فوق‌العاده سرنوشت‌ساز برای کشور است گفت: امروز قاچاق کالا ضربه بزرگی را به اقتصاد و تولید کشور وارد آورده است و تا زمانی که همه دستگاه‌ها در این رابطه با هم همکاری نکنند این موضوع به صورت ریشه‌ای حل نخواهد شد؛ همچنین تا زمانی که بانک مرکزی اقدامات لازم را در یکسان سازی ارزش ارز انجام ندهد سایر اقدامات در برخورد با قاچاق کالا کارساز نخواهد بود.

رئیس قوه قضاییه گفت: اقتصاددانان زیادی در داخل کشور اعلام کرده اند که تا زمانی که عده‌ای از رانت اختلاف قیمت ارز برای ورود کالا به داخل کشور استفاده می‌کنند واضح است که تولید رونق نمی‌گیرد و افراد به وارد کردن کالای قاچاق ترغیب می‌شوند.

وی با اشاره به اقدامات قوه قضاییه در مقابله با قاچاق کالا و ارز گفت: قوه قضاییه در رابطه با این موضوع با سایر دستگاه‌ها تعامل دارد و در ماه گذشته نیز جلسه مفیدی با مسئولان دستگاه‌های ذی‌ربط و وزارتخانه‌های مختلف در رابطه با مقابله با قاچاق کالا و ارز تشکیل شد و امیدواریم که دستگاه‌های ذی‌ربط با اتخاذ سیاست‌های صحیح پولی و مالی و همچنین وارد آوردن فشار به افرادی که با وارد کردن کالای قاچاق به کشور، چرخه تولید داخلی را به ذلت انداخته اند، نتایج مطلوبی حاصل کنند و به اشتغال و رونق تولید در کشور یاری رسانند.

آیت الله آملی لاریجانی در ادامه با اشاره به ضرورت پیشه کردن صبوری توسط قضات و بازپرس‌های دادسرا‌ها گفت: معمولاً به دلیل آنکه قضات و بازپرس‌های دادسرا‌ها در صف مقدم اقدامات قضایی هستند، گاه فشار زیادی را متحمل می‌شوند و این امر ممکن است در نوع مواجه آن‌ها با ارباب رجوع مسائلی را پیش آورد، بنابراین توصیه من این است که اخلاق حرفه‌ای در این رابطه جدی گرفته شود و در مواجهه با شکات و برخورد با متهمان حتی آن دسته از متهمینی که تبرئه نمی‌شوند اخلاق و قانون مورد نظر و عنایت قرار گیرد. 

رئیس قوه قضاییه در ادامه با اشاره به مقوله اعمال نظارت‌ها در دادسرا‌ها افزود: از مدت‌ها قبل، از دادستانی کل کشور و دادستانی تهران خواستیم تا بحث نظارت‌ها را جدی بگیرند و گاهی بدون اطلاع قبلی از واحد‌ها و شعب دادسرا‌ها سرکشی کنند؛ البته این نظارت‌ها اگرچه متعددند، اما اصل لزوم برقرار بودن آن‌ها غیرقابل انکار است و پیشنهاد حجمی نظارت‌ها نیز که در این جلسه مطرح شد شاید قابل تحقق باشد.

وی با بیان این که سیاست کاهش جمعیت کیفری که ابلاغ شده باید مورد توجه قرار گیرد گفت: البته وضعیت عمومی کشور به وقوع تخلف و جرم در کشور کمک کرده و سرریز آن به دستگاه قضایی است، اما در مجموع باید توجه شود که برخی از بازداشت‌ها و محکومیت‌ها قابل است که به این شکل نباشد. موارد متعددی داشتیم که فردی حتی پس از پایان دوره مجازات نیز کماکان در زندان‌ها باقی مانده بود که البته این موضوع مورد رسیدگی قرار گرفت و سازمان زندان‌ها نیز موظف شد در این رابطه بر نظارت‌ها بیافزاید.

آیت الله آملی لاریجانی در ادامه با اشاره به ضرورت بهره گیری دادسرا‌ها و دادستانی از ظرفیت‌های قانونی پیش‌بینی شده گفت: در آیین دادرسی کشوری و سایر قوانین مادر، وظایف و اختیارات متعددی برای دادسرا و مدعی‌العموم تعیین شده که این وظایف و اختیارات باید شناسایی شود و مورد بهره گیری قرار گیرد.

رئیس قوه قضاییه با اشاره به تبصره 3 ماده 50 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: طبق نص قانون، دادستانی می‌تواند به احکام بدوی دادگاه انقلاب و شعبه تعزیرات در صورتی که مبنی بر برائت باشد اعتراض کند. از عجایب این است که اداره حقوقی قوه قضاییه طی تفسیری اعلام کرده با توجه به این که کار دادستانی کشف جرم و تعقیب متهم است، حوزه اختیارش فقط مربوط به مواردی است که در دادگاه انقلاب تبرئه می‌شوند نه شعبه تعزیرات، من بر روی این استدلال بحث دارم و می‌خواهم بگویم که چگونه گاهی ظرفیت‌های قانونی مغفول می‌ماند.

وی اظهار کرد: ضمن اینکه به قضات و حقوقدانان اداره کل حقوقی قوه قضاییه احترام می‌گذارم، عرض می‌کنم که استدلال‌ها باید قوی باشد و اداره حقوقی به عنوان یک مرجع باید محل مشورت باشد و تفاسیری که ارایه می‌دهد قابل اطمینان باشد.

آیت الله آملی لاریجانی ادامه داد: طبق نظر اداره حقوقی با توجه به ماده 22 قانون آیین دادرسی کیفری، دادسرا در معیت دادگاه‌ها تشکیل می‌شود و عهده‌دار کشف جرم و تعقیب متهم است و با توجه به مواد 44 و 60 قانون مبارزه با قاچاق کالا که طبق آن رسیدگی به جرایم مربوط به قاچاق کالا و ارز و اجرای مربوطه در صلاحیت دادسرا و دادگاه انقلاب است، رسیدگی به تخلفات در قبال جرایم و اجرای آرا مربوطه در صلاحیت شعب تعزیرات است، بنابراین دادستانی مطابق تفسیر اداره حقوقی از تبصره 3 ماده 50 قانون فوق‌الذکر تنها حق تجدیدنظرخواهی نسبت به آرای برائت صادره از سوی دادگاه انقلاب را دارد و نه شعبه تعزیرات.

رئیس قوه قضاییه افزود: اولاً این تفسیر و اظهار نظر، اجتهاد در مقابل نص است ثانیاً اثبات این نکته که وظیفه دادسرا‌ها کشف جرم و تعقیب متهم است ناظر بر این نیست که در یک ماده قانون دیگر، وظیفه دیگری بر عهده دادستانی قرار نگرفته باشد؛ تبصره 3 ماده 50 بر وظیفه دادستانی دلالت می‌کند بنابراین نمی‌توان جلوی آن را به این سبب که در ماده 22 قانون آیین دادرسی وظیفه دادستانی کشف جرم و تعقیب متهم قید شده است، گرفت.

وی افزود: باید این سوال مطرح شود که ماده 22 آیین دادرسی که وظیفه دادستانی را قید کرده کجا این وظیفه را منحصر به کشف جرم کرده است.

آیت الله آملی لاریجانی خاطر نشان کرد: طبق ماده 22 قانون آیین دادرسی قانونگذار وظایف قانونی دیگری غیر از کشف جرم برای دادستانی قائل شده که عبارت است از حفظ حقوق عمومی، احیای حقوق عمومی، اقامه دعوی لازم در این رابطه، اجرای احکام کیفری، انجام امور حسبی و سایر وظایف قانونی؛ قانون‌گذار از این بهتر چگونه اشاره کند که وظایف قانونی دیگری غیر از کشف جرم متوجه دادستانی است.