روزنامه شهروند - پریسا اسلام زاده: مرگ مجلل یکی از پدیده‌های عجیب بازار خدمات ایران است. آن‌ها در مسجد شمال شهر با قابلیت پخش زنده و لایو مراسم ختم می‌گیرند و بچه‌ها در اتاق بازی مسجد سرگرم می‌شوند. مرده کفن ترمه دارد و برای خریدن قبرش درست به اندازه یک خانه مسکونی هزینه کرده‌اند. سنگ قبر مرمر سبز وارداتی است که با آب طلا خطاطی شده است. متوفی باغچه اختصاصی با گل‌کاری و چمن‌کاری هم دارد و کارگری برای رسیدگی به قبر و شست‌وشوی آن و هرس و باغبانی باغچه ماهانه از بستگان مرده حقوق می‌گیرد.
قبر‌های لاکچری
قبر‌های یک‌طبقه و چندطبقه در بهشت‌زهرا (س) با قیمت‌های چند میلیونی خرید و فروش می‌شوند. البته چندی پیش اعلام شد که بهشت زهرا برای حدود سه سال دیگر جا برای دفن اموات دارد و باید برای مکان‌یابی جدید فکر اساسی کرد. در حال حاضر فاصله زیادی بین ارزان‌ترین و گران‌ترین قبر‌ها در بهشت زهرا وجود دارد. جالب است بدانید که در حال حاضر بهشت زهرا از سه بخش گران‌قیمت، متوسط و ارزان‌قیمت تشکیل شده است. فاز یک در قسمت شمالی و غربی با قطعات یک تا ١١٠و قدمتی بیش از ٤٠سال، گران‌ترین قبر‌ها را دارد. فاز ٢ در قسمت شرقی با قطعات بین ٢٠٠ تا ٢٥٥ و قدمتی بیش از ١٠سال، از نظر قیمتی در سطح دوم قرار دارد.
ارزان‌ترین قبر‌ها هم در فاز سوم و قسمت جنوب بهشت زهرا واقع شده‌اند که قطعات ٣٠٠ به بالا با قدمت ٥ سال را شامل می‌شوند. در این قطعات کمتر اثری از خریدوفروش قبر‌ها به صورت غیررسمی دیده می‌شود؛ چون مردگان به طور خودکار و از طریق دفتر اداری بهشت‌زهرا، به صورت رایگان در طبقه اول این قبر‌ها و با پرداخت یک‌میلیون تومان برای طبقه دوم یا سوم، دفن می‌شوند؛ اما اگر بخواهید که در نقاط بکر بهشت زهرا عزیزان خود را دفن کنید نمی‌توانید مستقیما به واحد‌های اداری بروید و در این مناطق قبر بخرید بلکه باید سراغ دلالانی را بگیرید که کارشان این است که با گرفتن درصد، مردگان را در مناطق منحصربه‌فرد! دفن کنند.
آپشن‌های ویژه قبر‌های گران
شاید خنده‌دار باشد، ولی وقتی دلایل گرانی این قبر‌ها را جویا می‌شویم، عواملی مثل همجواری با غسالخانه و بخش اداری، قدیمی‌بودن، برخورداری از فضای سبز، سر نبش‌بودن، دسترسی به ورودی‌های اصلی، همجواری با مترو، نزدیکی به انشعابات آب و برق، دکه تنقلات، گلفروشی و... را می‌شنویم.
یکی از این دلالان می‌گوید که قیمت قبور در فاز یک بهشت زهرا بسیار بالا رفته و حتی در برخی از نقاط خوش آب‌وهوا که دسترسی خوبی هم دارد، قبر‌ها با مبالغی حدود ٢٠٠میلیون تومان هم فروخته می‌شوند که البته اگر بخواهید این قبر دو طبقه یا سه طبقه شود، باید برای هر طبقه هم هزینه‌ای در حدود ٢٠میلیون تومان پرداخت کنید.
قیمت قبور در فاز ٢ هم نجومی است. در فاز دوی بهشت زهرا قیمت قبر‌ها از ٥٠ میلیون شروع می‌شود و به حدود ١٠٠میلیون تومان می‌رسد. البته همان‌طور که گفتیم قیمت‌ها براساس ملاک‌های عجیب و غریبی تعیین شده‌اند که البته مورد تأیید مسئولان بهشت زهرا نیست. شاید برایتان باورکردنی نباشد، اما در بهشت زهرا افرادی هم هستند که در ازای دریافت حقوق ماهانه به قبور رسیدگی و اطراف آن‌ها گل‌کاری می‌کنند و نظافتشان را بر عهده دارند.
بر اساس مشاهدات خبرنگار «شهروند» این افراد به ازای کار‌هایی که برای قبور لاکچری و صاحبان آن‌ها انجام می‌دهند بین یک تا ٢میلیون حقوق دریافت می‌کنند. البته چند ماه پیش بود که شایعه فروش قبر‌های میلیاردی در بهشت زهرای تهران سروصدای زیادی به پا کرد. ماجرا از این قرار بود که آگهی‌هایی در سایت‌های اینترنتی درباره فروش قبر‌های ویلایی منتشر شده بود. شایعه‌ای که البته دلال‌های بهشت زهرا آن را تأیید نمی‌کنند و می‌گویند که در قیمت‌ها اغراق شده است و قیمت میلیاردی را تأیید نمی‌کنند.
آن‌ها می‌گویند حداکثر قیمت این قبر‌ها ٨٠٠ میلیون تومان است و البته خرید و فروش این مقبره‌ها در دفاتر اسناد رسمی انجام می‌شود و بعد از پرداخت پول بابت خرید این مقبره‌ها به شما برگه‌ای مانند سند داده می‌شود.
آگهی برای معاوضه قبور
البته پای خرید و فروش قبر به آگهی‌های اینترنتی هم رسیده است و اگر به سایت‌های خرید و فروش اینترنتی سری بزنید، آگهی‌هایی می‌بینید که به شما پیشنهاد معاوضه قبور می‌دهند یا این‌که در گذشته قبر‌هایی خریده‌اند و حالا که قیمت‌ها بالا رفته، اقدام به فروش آن‌ها می‌کنند؛ به عنوان مثال در یکی از این آگهی‌ها قید شده که قبری در قطعه 76 بهشت زهرا به فروش می‌رسد یا با یک خودرو معاوضه می‌شود. وقتی خبرنگار «شهروند» با صاحب این آگهی تماس می‌گیرد، او می‌گوید که این قطعه را با قیمت ٦٥میلیون تومان می‌فروشد یا این‌که با یک خودرو در همین حدود قیمت معاوضه می‌کند.
یکی دیگر از فروشندگان قبر هم قبر سه طبقه‌ای را با قیمت ٤٥٠میلیون تومان به فروش گذاشته، اما اگر بخواهید یک طبقه را بخرید باید ١٠٠میلیون تومان هزینه کنید.
حمل متوفی چند؟
یکی از خدماتی که باید برای مراسم کفن و دفن مردگان خود انجام دهید، کرایه‌کردن آمبولانس‌های جسدبر است. جالب اینجاست که بستگان متوفی هم حق انتقال جسد را ندارند و متوفی صرفا باید توسط آمبولانس‌های بهشت‌زهرا جابه‌جا شود و برای این جابه‌جایی هم گاهی باید هزینه‌های نسبتا بالایی پرداخت کرد که این هزینه‌ها با توجه به مسافت تعیین می‌شوند. بر اساس آخرین مصوبه، هزینه حمل اجساد از سطح شهر به پزشکی قانونی 200هزار تومان است.
البته این نرخ آمبولانس‌های عمومی است و اگر بخواهید از آمبولانس خصوصی تک نفره استفاده کنید، باید ٢٨٠هزار تومان هزینه کنید. کرایه آمبولانس عمومی چهارنفره 180هزار تومان، آمبولانس عمومی کودک 90هزار تومان، آمبولانس قطع عضو 75هزار تومان و تعرفه حمل از شهرستان‌ها به بهشت زهرا به ازای هر کیلومتر رفت و برگشت‌هزار و 500 تومان است که البته این نرخ‌ها چندان رعایت نمی‌شود و حتی آمبولانس‌های برخی از بیمارستان‌ها تا ٥٠٠هزار تومان هم بابت رساندن اجساد به بهشت زهرا کرایه دریافت می‌کنند و به بهانه‌های مختلف نرخ جابه‌جایی را افزایش می‌دهند. جالب است بدانید که سازمان خدمات بهشت زهرا برای غسل و بسته‌بندی مردگان هم تعرفه‌های مشخصی دارد.
براساس آن‌چه در سایت بهشت زهرا منتشر شده، غسل هر جسد بزرگسال ٧٥هزار تومان، کودک ٣٥هزار تومان، بسته‌بندی متوفی بزرگسال همراه با تابوت ١٥٠هزار تومان، بسته‌بندی کودک به همراه تابوت ١٠٠هزار تومان برای خانواده‌های متوفیان هزینه در بر دارد. جالب است بدانید که نرخ بسته‌بندی‌ها هم براساس کاور‌ها متفاوت است. هزینه کاور بسته‌بندی 20هزار تومان و ترمه 40هزار تومان است که این‌جا هم تفاوت قیمت‌ها توی ذوق می‌زند.
سنگ قبر طلایی با چمن‌کاری و باغچه اختصاصی
این روز‌ها انگار همه چیز روند لاکچری‌شدن و گران‌شدن را با سرعت بالایی طی می‌کنند. بعد از بررسی قیمت قبر‌ها در بهشت زهرا، حالا نوبت سنگ قبر‌های نجومی است. وقتی برای خرید سنگ قبر به بهشت زهرا بروید، از تنوع و البته قیمت‌های بالا شوکه می‌شوید. یکی از سازندگان و فروشندگان سنگ قبر در بهشت زهرا درباره قیمت‌ها به «شهروند» می‌گوید: «قیمت‌ها از ٧٠٠هزار تومان شروع می‌شود و بالا می‌رود. ما این‌جا براساس سلیقه مشتری و پولی که می‌خواهد پرداخت کند سنگ قبر می‌سازیم. همین چند وقت پیش بود که برای یک مشتری سنگ قبری با قیمت ٤٠میلیون تومان ساختم که از بهترین مرمر موجود در بازار بود و با آب طلا روی آن نوشته شده بود.» او ادامه می‌دهد: «در حال حاضر گران‌ترین سنگ موجود در بازار مرمر سبز است؛ البته به‌تازگی نوعی سنگ برزیلی به بازار آمده که بهتر از انواع داخلی است و کیفیت بالایی دارد.
این سنگ‌ها در مقابل سرما و گرمای هوا هم مقاوم‌تر هستند و قیمتشان از ٥میلیون تومان آغاز می‌شود. برخی از مشتریان هم سفارش گل‌کاری یا ساخت باغچه را بر سر مزار عزیزان خود می‌دهند که قیمت این باغچه‌ها هم از دو‌میلیون تومان به بالا است.»
ختم با قابلیت پخش لایو
یکی از مهمترین آداب و رسوم ایرانی‌ها وقتی عزیزی را از دست می‌دهند، برگزاری مراسم در مساجد است. چندی پیش شایعه شده بود که مساجد معروف تهران قیمت‌های نجومی برای برگزاری مراسم ترحیم می‌گیرند. در بین این مساجد بالاترین نرخی که برای ارایه خدماتی، چون مداحی، سخنرانی و پذیرایی خدمه گرفته می‌شود، متعلق به مسجدالزهراء اسدآباد واقع در زعفرانیه است. این مسجد که از معدود مساجد تهران برای مراسم ترحیم است، سالن بازی برای سرگرم‌کردن کودکان دارد. هزینه برگزاری مراسم در این مسجد ٣میلیون و ٥٠٠هزار تومان است که خدمات ویژه‌ای، چون فیلمبرداری هم ارایه می‌دهد. مراسمی که در این مسجد برگزار می‌شود به صورت لایو قابل پخش است.
یکی از مساجد معروف تهران، مسجد نور واقع در میدان فاطمی است که اغلب چهره‌های سرشناس ورزشی، هنری و سیاسی این مسجد را برای برگزاری مراسم ترحیم عزیزان خود انتخاب می‌کنند. هزینه برگزاری مراسم در این مساجد با خدماتی مثل سخنرانی، مداحی و خدمه یک‌میلیون و ٥٠٠هزار تومان است. یکی دیگر از مساجد گران تهران، مسجد الغدیر در خیابان میرداماد است که نرخ این مسجد برای سخنرانی، مداحی و خدمه مبلغ ٢میلیون و ٢٠٠هزار تومان است.
مسجدالرضا در خیابان خرمشهر را هم تقریبا می‌توان بین مساجد گران طبقه‌بندی کرد. این مسجد هم برای خدماتی مثل بقیه مساجد تهران مبلغ یک‌میلیون و ٧٠٠ هزار تومان دریافت می‌کند؛ البته وسایل پذیرایی بر عهده مساجد نیست و خود خانواده متوفی باید آن را تهیه کنند. با وجود این برخی مساجد تهران هم وجود دارند که علاوه بر خدمات فرهنگی، خدمات پذیرایی و غذا را هم ارایه می‌دهند.
