دو نماینده مجلس آمریکا در پی تصویب طرحی هستند که غول هایی مثل فیسبوک و گوگل را به افشای ارزش مالی داده های هر کاربر ملزم می سازد.
با افزایش ارزش داده ها در سال های اخیر، مشخص شدن نحوه جمع آوری، ذخیره، حفاظت و فروش آنها به شرکت های دیگر توسط شبکه های اجتماعی و کمپانی های دیگر اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است. مسئولان کشورهای مختلف و کارشناسان تلاش هایی را برای عملی کردن این ایده انجام داده اند و در جدیدترین مورد نوبت به دو سناتور سرشناس آمریکایی رسیده است.
«مارک وارنر»، سناتور دموکرات ایالت ویرجینیا و «جاش هالی»، سناتور دموکرات میزوری لایحه ای میان حزبی با عنوان «قانون دشبورد» را به مجلس ارائه کرده اند که شرکت های فعال در زمینه جمع آوری داده و شبکه های اجتماعی را وادار می سازد نحوه جمع آوری داده و استفاده از آن برای درآمدزایی را به کاربران و سازمان های قانونی اطلاع دهند.
سناتور جاش هالی
سناتور هالی نماینده مجلس و دادستان کل میزوری هدف از اینکار را افزایش کنترل کاربر روی داده ها عنوان کرده است:
شرکت های بزرگ فناوری در حالی مدعی رایگان بودن محصولاتشان هستند که در کسب و کار آنها کاربر فروخته می شود. این محصول رایگان تمام کارهایی که می کنیم را رهگیری می کند و در نهایت اطلاعات ما به حراج گذاشته می شود. بدتر از آن این است که شرکت های فناوری تمام تلاششان را برای مخفی نگه داشتن ارزش داده های کاربر انجام می دهند. این لایحه مشخص می کند که ارزش واقعی این سرویس های ظاهرا رایگان چقدر است.
سناتور وارنر از اعضای «کمیته منتخب اطلاعاتی سنا» نیز عدم شفافیت و پنهانکاری این شرکت ها را به باد انتقاد گرفته است:
سال هاست که رسانه های اجتماعی از رایگان بودن سرویس ها دم می زنند اما این حقیقت ندارد و شما به جای کیف پول هزینه را با داده هایتان پرداخت می کنید. فقدان شفافیت در این بازار اطلاع کاربران از خریداران داده و ارزش این اطلاعات را ناممکن کرده است.
به گفته وارنر این لایحه میان حزبی ارزش واقعی داده هایی که در اختیار پلتفرم ها قرار داده می شوند را مشخص کرده و از طریق مقابله با انحصارگرایی شرکت های بزرگ امکان رقابت سالم را به وجود می آورد. قانون دشبورد این دو سناتور کمپانی های با بیش از 100 میلیون کاربر فعال ماهانه را هدف گرفته و اهداف زیر را دنبال می کند:
- اعلام نوع داده های جمع آوری شده و ارزیابی ارزش مالی داده ها به صورت منظم
- ارائه گزارش سالیانه در مورد ارزش مجموع داده های جمع آوری شده و قراردادهای منعقد شده با شرکت های دیگر
- افشای نحوه استفاده از داده کاربران و فراهم کردن امکان حذف کل یا بخشی از آنها توسط کاربر
در این طرح مسئولیت تدوین روش برآورد ارزش داده به کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا محول شده است. یکی از سخنگویان فیسبوک در واکنش به این طرح تایید کرده که شرکت متبوعش به گفتگو با حامیان آن می پردازد.
حتی اگر این طرح در مجلس آمریکا تصویب شد ممکن است شرکت های فناوری راهی برای دور زدن آن پیدا کنند. از طرف دیگر سوالاتی از این دست هم هنوز بی پاسخ مانده اند: معیار تعیین ارزش داده چه خواهد بود؟ اگر ارزش داده ای مثلا 5 دلار تعیین شود آیا کاربر قادر به دریافت آن است؟ تکلیف کاربرانی که در کشورهای خارجی و به ویژه تحت تحریم به سر می برند چه خواهد شد؟
