اقتصادآنلاین - آیناز افروزمنش؛ اینروزها یکی از سیاسی‌ترین مسئله‌های شهر تهران، طرح ترافیک است. با وجود اینکه محدوده دربرگیرنده این طرح بسیار کوچک است اما حاشیه‌ها و سیاسی‌کاری‌های حال حاضر مدیریت شهری به طرز عجیبی معطوف به آن شده و مابقی موضوعات حمل و نقلی که در راس آن توسعه حمل و نقل عمومی است به حاشیه رفته.
تایید این موضوع را در گفته جهانگیری معاون اول رییس جمهوری می‌توان یافت که در بازدیدش از کارخانه واگن‌سازی به تعلل معاونت و حمل ونقل در استفاده از دو میلیارد یورو فاینانس تخصیص داده شده به مترو گلایه کرده و گفته است: بنده نسبت به اینکه روند استفاده از دو میلیارد یورو فاینانس تخصیص داده شده برای متروی تهران طولانی شده است گلایه دارم و این گلایه وقتی جدی تر می‌شود که می‌بینیم امروز فضا برای استفاده از این ظرفیت فاینانس محدودتر هم شده است.این انتقاد جهانگیری نشان می‌دهد مدیران حمل و نقل تهران نیز پیگیری‌های لازم را برای امکاناتی که در اختیار داشتند را نکرده اند.
حالا 8روز از اجرای طرح جدید زوج و فرد نیز می‌گذرد و حاشیه‌های مربوط به آن همچون طرح ترافیک که در سال گذشته اجرا شد تمامی ندارد؛ از ارائه آمار غیر واقعی معاونت حمل ونقل در کاهش ترافیک طی 8روز تا مخالفت‌های تند و تمجیدهای مبالغه‌گونه برخی از اعضای شورای شهر تهران!
معاونت حمل و نقل می‌گوید طی 8روز و براثر اجرای طرح جدید زوج و فرد 30درصد ترافیک کاهش پیدا کرده، این در حالی است که با تعطیلی مدارس، چنین کاهشی طبیعی است و مربوط به امسال و از اثرات طرح جدید نیست و مهم‌تر اینکه هنوز برای ارزیابی این طرح خیلی زود است.
همزمان نیز اعضای شورای شهر تهران نظرات متفاوت و متضاد با یکدیگر، آن هم بدون دخالت نظر کارشناسی ارائه می‌دهند. یکی با تندروی می‌گوید اثری ندارد و دیگری از اثرات معجزه‌آسای آن برکاهش آلودگی هوا سخن می‌گوید!
حسن خلیل آبادی، عضو شورای شهر تهران در جدیدترین اظهار نظرش دریاره این طرح گفته که؛ من به عنوان یک عضو شورا به طور دقیق نمی‌دانم به چه دلیل این تغییرات در طرح جدید اتفاق افتاده است. اطلاعات کافی ارائه نشده است.
به گفته او؛ اگرچه طرح کنترل آلودگی هوا و به عبارتی طرح ترافیک جدید مصوبه شورای شهر نیست و شورا تنها در تعیین قیمت‌ها حضور داشت، اما حداقل به عنوان یک شهروند باید در جریان چرایی تغییرات ایجاد شده قرار بگیریم.
وی در ادامه با اشاره به اینکه این مصوبه را شورای ترافیک، معاونت حمل ونقل و ترافیک، استانداری و پلیس راهور به تصویب رسانده‌اند، گفته که در نتیجه اطلاع‌رسانی درست به مردم هم باید توسط این ارگان‌ها انجام بگیرد. اطلاع‌رسانی بیشتری نیاز است و اگر این اقدام برای کاهش آلودگی هوا، سلامتی و زیست بهتر شهروندان انجام شده، باید به آنها اعلام شود. تصمیم‌گیری‌های یک شبه، ناراحتی مردم را به همراه دارد که به این مساله دقت چندانی نشده است.
خلیل‌آبادی با اشاره به اینکه این طرح به پیوست‌های علمی نیاز دارد، تاکید کرد: برای تهیه پیوست‌ها نیز باید از کارشناسان بی‌طرف استفاده شود نه کارشناسان سفارشی که در نهایت به مثبت بودن پروژه رای می‌دهند، در کشور ما از این کارشناسان سفارشی بسیار است. یک گروه متخصص، بی‌طرف و دانشگاهی باید بر روی این طرح مطالعه داشته باشند و نظر دهند.
معاونت حمل و نقل به فکر وسایل نقلیه عمومی باشد نه طرح ترافیک
به گفته او اگر ناوگان حمل ونقل عمومی متناسب با نیاز مردم و به صورت یکپارچه در سطح شهر توزیع شده باشد، اصلا کسی از خودروی شخصی استفاه نمی‌کند، وقتی با هزینه کمتر و زمان کمتر بتوانی به مقصد برسی، چه لزومی دارد که از خودروی شخصی استفاده کنی؟ و این مساله‌ای است که باید مورد توجه معاونت حمل ونقل و ترافیک شهر تهران قرار گیرد. این معاونت بیشتر باید به فکر وسایل نقلیه عمومی باشد، در حالی که برای کنترل ترافیک و آلودگی هوا از طرح ترافیک و طرح کنترل آلودگی هوا استفاده می‌شود، در صورتی که حل ریشه‌ای ترافیک و آلودگی هوای شهر تهران در ساماندهی و بروز رسانی ناوگان حمل و نقل عمومی است.
خلیل آبادی معتقد است؛ همه دستگاه‌ها در توسعه حمل ونقل عمومی باید تکلیف خود را انجام دهند، وزارت نفت سهم این شهر از کاهش سوبسید بنزین را پرداخت نمی‌کند تا امکان توسعه مترو و حمل و نقل عمومی بیشتر شود. این طرح‌ها ساکن است و به اجرا رساندن آن نیازمند مشارکت بیشتر دستگاه‌های اجرایی است.من به عنوان یک عضو شورا به طور دقیق نمی‌دانم به چه دلیل این تغییرات در طرح جدید اتفاق افتاده است، به ارائه نشدن اطلاعات کافی اشاره کرد و افزود: اگرچه طرح کنترل آلودگی هوا و به عبارتی طرح ترافیک جدید مصوبه شورای شهر نیست و شورا تنها در تعیین قیمت‌ها حضور داشت، اما حداقل به عنوان یک شهروند باید در جریان چرایی تغییرات ایجاد شده قرار بگیریم.
نظر شخصی‌مان را به عنوان نظر عمومی تلقی کرده و نمی‌گذاریم کار جلو برود
اما در مقابل زهرا صدراعظم نوری، دیگر عضو شورای شهر تهران و از نزدیکان سیاسی معاون حمل و نقل شهرداری این مقاومت‌ها دربرابر تغییر را طبیعی دانسته و می‌گوید؛ در مقابل هر تغییری مقاومت‌ها و مخالفت‌هایی وجود دارد که باید جداگانه مورد بررسی قرار گیرد. طرح زوج و فرد در گذشته باعث تغییر رفتار شهروندان شده بود به این نحو که برای سهولت در استفاده از خودروی شخصی تلاش می‌کردند حتما دو خوردو با پلاک زوج و فرد تهیه کنند که این موضوع باعث افزایش تردد و آلودگی هوا شده بود. همچنین مبلغی هم که برای ورود به محدوده‌های زوج و فرد و طرح ترافیک نیز پرداخت می‌کردند بسیار حداقلی بود و در نتیجه استفاده از خودروی شخص هزینه کمی داشت.
او ادامه می‌دهد: در دوره جدید مدیریت شهری و شورای پنجم تلاش شد تا به مسائل جدی‌تر پرداخت شود و با رعایت عدالت در توزیع سفر میزان تردد کمتر و آلودگی نیز به تبع کاهش پیدا کند. در فاز اول طرح ترافیک جدید سعی شد از رانت استفاده نشود و همه از یک شرایط برابر استفاده کنند. پرداخت مبلغ هم برای کارهای ضروری باشد. در گذشته افراد برای کارهای غیرضروری و حتی گشت‌زنی نیز وارد محدوده می‌شدند.
نوری با بیان اینکه فاز دوم طرح جدید ترافیک با نام طرح کنترل آلودگی هوا این امکان را به شهروندان می‌دهد که بدون در نظر گرفتن نوع پلاک 20روز در فصل در محدوده تردد کنند، اضافه می‌کند: شهروندان می‌توانند کارهایی که انجامش مهم است و نه زمان، در طی این بیست روز بدون پرداخت مبلغی انجام دهند و برای کارهای غیرضروری وارد محدوده نشوند. من معتقدم باید یک مقدار صبوری شود و شهروندان تحت تاثیر گروهی خاص که همواره با تغییرات مخالفت می‌کنند، قرار نگیرند.
این عضو شورای شهر تهران ادامه می‌دهد:طرح ترافیک جدید نیز در ابتدا بسیار مخالف داشت اما با گذشت یکسال همه متوجه شدند که چقدر مفید بوده و رضایت مردم را در پیش داشته است. در این طرح رانتی ایجاد نشد و به افراد خاصی طرح داده نشد. چون مبلغی که شهروندان باید پرداخت می کردند به زمان ورود و خروجشان بستگی داشت خود افراد مدیریت می‌کردند تا روزهایی که ضروری نیست وارد نشوند و هزینه پرداخت نکنند.
او در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه فعالان و صاحبنظران محیط زیست و حمل و نقل از چند و چون این طرح اطلاعی نداشتند، می‌گوید: شما نمی‌توانید در یک موضوع نظر همه کارشناسان را دخیل بدانید.در عین حال مسئله آلودگی هوا فقط به شهرداری برنمی‌گرد. سهم شهرداری در آلودگی هوا 15درصد است که مربوط می‌شود به بخشی از خودروهای سنگین،معاینه فنی،توسعه مترو،نوسازی ناوگان و کنترل تردد در محدوده‌هایی که رفت و آمد بیشتر است، چون ترافیک در همه تهران یکسان نیست. میزان اثربخشی هر طرح به اندازه خودش هست، با این طرح‌ها نمی‌توانیم کل آلودگی هوای تهران را به صفر برسانیم.نوع سوخت و استاندارد خوردو که در دست مدیریت شهری نیست.
او با بیان اینکه باید صبر کنیم طرح امتحان خودش را پس بدهد، ادامه می‌دهد: متاسفانه گاهی اوقات اگر از طرحی به طور شخصی رضایت نداشته باشیم آن را به همه تعمیم می‌دهیم و به عنوان نارضایتی عمومی تلقی میکنیم و نمی‌گذاریم کار جلو برود.
نوری درواکنش به این پرسش که نبود اجماع میان دست اندرکاران باعث می‌شود کار اثرگذاری نداشته باشد، گفت:در دولت هم اجماع نیست.همه ارگان‌ها هیچگاه با یکدیگر هم نظر نیستند.
این عضو شورا همچنین گفت که ؛ نباید کاهش آلودگی هوا در سال 97را به طور کل به باران نسبت دهیم، بخشی از آن به دلیل اقدامات شهرداری بوده است.
موضوع این است که مخالفان و موافقان تندور هر دو به یک اندازه به ضرر اصل موضوع که کاهش آلودگی هوا باشد، رفتار می‌کنند. طرح‌های محدود کننده‌ای چون طرح جدید زوج و فرد بعد از مدتی که حمل و نقل عمومی در کار نباشد اثرگذاری‌شان را از دست می‌دهند و می‌شود آنچه بر سر طرح زوج و فرد بعد از 14سال آمد.
شاید بهتر باشد به گفته محسن هاشمی، رییس شورای شهر تهران و از مدیران اسبق مترو، تمام تلاشمان را برنقد کردن واگن‌های مترو و توسعه آن بکنیم. با توسعه حمل و نقل عمومی و در راس آن مترو، شهروندان تمایل دارند هزینه کم‌تری بابت سفرهای درون شهری‌شان بدهند و در نتیجه آلودگی هوا خود به خود کاهش پیدا خواهد کرد.
