به گزارش ایسنا عیسی کلانتری در مراسم معرفی پروژه تأمین بخشی از حق‌آبه تالاب شادگان و پروژه جمع‌آوری گاز دی اکسید کربن که امروز (11 تیرماه) در اهواز برگزار شد، با اشاره به اجرای دو پروژه زیست محیطی در خوزستان گفت: اجرای این دو پروژه کافی نیست و اگر تالاب‌ها از بین برود، بخشی از زندگی کشور از بین خواهد رفت. ما باید دعوای جدی با وزارت نیرو جهت گرفتن حق‌آبه تالاب‌ها را شروع کنیم.
کلانتری تصریح کرد: امسال در کوهرنگ 200 میلی‌متر بارندگی داشتیم. در حوضه زاینده‌رود سد لبریز بود اما به جای 175 میلیون مترمکعب آب برای گاوخونی، تاکنون بیشتر از 5 میلیون مترمکعب آب به این تالاب نرسیده است.
وی ادامه داد: این وضعیت به معنی این است که مسئول سازمان حفاظت محیط زیست با نزدیک‌ترین دوست خود در دولت باید برای گرفتن 175 میلیون مترمکعب آب گاوخونی بجنگند. حساسیت آب برای گاوخونی به مراتب بیشتر از آب برای کشاورزی است.
کلانتری در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: با اشاره به وقوع سیل در برخی نقاط کشور اظهار کرد: زمانی که وقوع سیل در استان‌های گلستان، لرستان و خوزستان مطرح شد عنوان کردم که به عنوان یک کشور جهان سوم کار بزرگی در بحث کنترل سیل انجام شده است. در سال 2007 قبل از دو هفته پیش‌بینی شده بود که در آمریکا سیلی رخ خواهد داد اما علی‌رغم بسیج همه توان و امکانات، بیش از3700 نفر کشته شدند.
وی افزود: خوشبختانه در سیل اخیر در خوزستان تلفاتی نداشتیم و در دیگر نقاط کشور تنها کمتر از 20 نفر به‌طور مستقیم بر اثر سیل و حدود 30 نفر به‌طور غیرمستقیم جان باختند. این وضعیت نشانگر کارایی حاکمیت و همکاری مردم بود که جای تشکر دارد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه گفت: در رابطه با مسائل خوزستان قبلاً اختلاف نظر علمی وجود داشت. هر زمانی بر خلاف علم عمل کنیم، چوبش را خواهیم خورد. زمانی که به علت عجله در کمک‌رسانی یا جهت جبران کوتاهی‌های چند صد ساله گذشته بخواهیم کارهای بدون مطالعه را پیش ببریم، نه تنها کمکی نکرده‌ایم بلکه منابع را هدر داده‌ایم.
خوزستان و حاشیه ارس تا 50 سال آینده کمبود آب ندارند
کلانتری تاکید کرد: در همه جای کشور مخصوصاً خوزستان که استان بسیار مهمی است، نباید دست به هیچ کاری بدون مطالعه حتی در شرایط خاص زد زیرا بعد از آن اتفاقاتی رخ می‌دهد که می‌بینیم بیشتر ضرر کرده‌ایم.
وی با تاکید بر اینکه از بُعد منابع آب نگران نباشید، تصریح کرد: با مدیریت درست آب، خوزستان و حاشیه رودخانه ارس در کشور حداقل تا 50 سال آینده با کمبود آب مواجه نخواهند شد اما دیگر نقاط کشور در این زمینه مشکل دارند و خواهند داشت.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه گفت: به شرط اینکه عقل‌مان را به کار بیاندازیم، نباید نگران آب باشیم و باید مسائل مرتبط با آن به صورت علمی و کارشناسی کار شود. در این صورت نگرانی در خصوص کمبود یا نبود آب وجود ندارد.
وی افزود: بدترین شرایط کمبود آب که ممکن بود خوزستان دچار مشکل شود، سال گذشته بود اما مشاهده کردیم که در بدترین شرایط آبی کشور بیشترین دسترسی سالانه آب در خوزستان حتی بیشتر از استان‌های شمالی بود.
در خوزستان هیچ کار بدون مطالعه‌ای حتی درباره ریزگردها نباید انجام شود
کلانتری تاکیدکرد: در خوزستان هیچ کار بدون مطالعه‌ای حتی درباره مساله ریزگردها نباید انجام شود. اینکه به دلیل وجود پدیده گرد و غبار دست به هر کاری بزنیم دو سال دیگر با معضل مواجه می‌شویم بنابراین از همه مسئولان خوزستانی می‌خواهم هر کاری را با مطالعه انجام دهند تا بعد پشیمان نشوند. امکانات علمی نسبتاً خوبی در همه بخش‌ها وجود دارد که باید از آن استفاده کرد.
وی افزود: کار محیط زیست چیزی نیست که در آن پیشینه‌ای از قبل داشته باشیم. قبل از 20 سال گذشته همه کار محیط زیست را با شکاربانی اشتباه می‌گرفتند و فکر می‌کردند حفظ چند جانور یا گیاه به معنی حفظ محیط زیست است.
کلانتری ادامه داد: از دهه 1970 محیط زیست در دنیا تعریف جدیدی پیدا کرده است. زمانی که از محیط زیست صحبت می‌شود، به معنای حفظ محیط زیست برای زمان کنونی و نسل‌های آینده است. آنچه قربانی شده، حق و حقوق نسل‌های آینده است که ما به تاراج برده‌ایم و هنوز هم به آن توجهی نمی‌شود.
سالیانه 50 تا 60 هزار هکتار از جنگل‌های زاگرس می‌میرند
وی تصریح کرد: جنگل‌های زاگرس حتی در زمان یخبندان در جنوب کشور دست نخورده بودند اما اکنون با خشک شدن جنگل‌های زاگرس مواجه هستیم. دلیل خشک شدن جنگل‌ها، بیماری‌هایی است که هزاران سال با درخت زندگی می‌کردند. با دستبرد نابخردانه بشر در این جنگل‌ها، فشار دام بر مرتع را افزایش دادند و پوشش گیاهی را از بین بردند و فرسایش خاک رخ داد و در 40، 50 سال گذشته خاک به مرور از بین رفت. پس از آن آبی وارد خاک نشد و درخت‌ها به مرور ضعیف شدند.
کلانتری ادامه داد: بر اثر این ضعف و به دلیل کم‌آبی، درختانی که هزاران سال با ویروس و قارچی زندگی مسالمت‌آمیز داشته‌اند، اکنون مغلوب ویروس شده‌اند و اکنون عنوان می‌کنیم جنگل‌های زاگرس در حال خشک شدن هستند. این وضعیت نتیجه زیادی‌خواهی‌های نسل‌های ما به بهانه‌های مختلف مثل تولید گوشت یا گندم بیشتر بوده است. متوجه نتایج دستکاری‌ها در طبیعت نشدیم و سالیانه 50 تا 60 هزار هکتار از جنگل‌های زاگرس در حال مردن هستند.
مردم باید خودشان محیط زیست را حفظ کنند
کلانتری اظهارکرد: زمانی که اثرات دستکاری‌های بشر در ریزگردهای نمکی و گرد و غبار را متوجه شدیم و قطع نسل تکثیر ماهی‌ها را دیدیم، متوجه شدیم که چه دستکاری‌های غلطی در حوزه محیط زیست برای اهداف کوتاه‌مدت انسان‌ها کرده‌ایم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه مجلس شورای اسلامی و دولت توجه خوبی به محیط زیست کرده است، گفت: درست است که زمانی که برخی قوانین باید در شهرها اجرا شوند، نمایندگان با آن مخالفت می‌کنند اما در مجموع مجلس شورای اسلامی در حوزه کلان دیدگاه خوبی نسبت به محیط زیست دارد.
کلانتری تصریح کرد: رئیس جمهوری از محیط زیست حمایت خوبی دارند. برخی عنوان می‌کردند که چرا رئیس جمهوری از احیای دریاچه ارومیه به این شدت حمایت می‌کنند. آقای روحانی متوجه شد که اگر دریاچه ارومیه کامل خشک شود، باید شهر تبریز جابه‌جا شود و این جابه‌جایی نیازمند یک هزار میلیارد دلار است اما احیای دریاچه با دو میلیارد دلار انجام می‌شود بنابراین رئیس جمهوری از این بُعد عنوان کرد که دریاچه ارومیه باید احیا شود زیرا بعداً نمی‌توانیم یک هزار میلیارد دلار را تامین کنیم.
وی با اشاره به ارزیابی‌های زیست محیطی گفت: برنامه ششم توسعه سازمان حفاظت محیط زیست را موظف کرده است که ارزیابی مطالعات زیست محیطی را ظرف دو ماه انجام دهد. در گذشته این کار به‌طور متوسط 21 ماه طول می‌کشید اما امروز به 45 روز رسیده است یعنی این کار قابل انجام در مدت زمان کمتری بود و می‌شد برخی امضاهای طلایی را حذف کرد.
کلانتری افزود: سازمان محیط حفاظت زیست قدرتی ندارد و در مجموع تنها 7000 پرسنل دارد که 3200 نفر از این تعداد محیط‌بان هستند بنابراین مردم کشور باید محیط زیست خود را حفظ کنند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به لزوم ترویج فرهنگ نظافت شهر و حفظ محیط زیست گفت: در بیرجند یک سانتی‌متر آشغال مشاهده نمی‌شود و این وضعیت از زمان گذشته به این گونه بوده است. زمانی که باکس‌های زباله - که فراوانی زیادی دارند - را در سطح این شهر می‌بینید مانند این است که این سطل را از ظرف‌شویی آورده‌اند. فرهنگ مردم این شهر به حدی بالا رفته که اصلاً شهر را کثیف نمی‌کنند و آشغال تولید نمی‌کنند. رفتگران تنها برگ‌هایی که روی زمین می‌افتد را جمع‌آوری می‌کنند و مردم این شهر کم و به حد نیاز مصرف می‌کنند و اصلاً مصرف مازادی ندارند.
وی تصریح کرد: مردم باید خودشان محیط زیست را حفظ کنند البته ضوابط و قوانین نیز باید حاکم باشد و باید با قانون‌شکن برخورد شود.
کاهش 4 درصدی تولید کربن امسال محقق می‌شود
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه گفت: فکر می‌کنیم در برخی موارد با راه‌اندازی برخی صنایع، صرفه‌جویی می‌کنیم اما پس از مدتی متوجه می‌شویم چه هزینه‌های سنگینی بر دوش دولت و مردم تحمیل شده است. تنها طرح بزرگ کشور که از اول پیوست زیست محیطی داشت، طرح توسعه نیشکر بود.
کلانتری افزود: اگر بخواهیم زمینی را زیر کشت ببریم، در دو سال اول آب‌شویی می‌شود اما اکنون در زهکش‌های هفت‌تپه یا کارون اگر بخواهیم از منابع آن استفاده مجدد بکنیم شاید از کارون سالم‌تر باشد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به توافقنامه پاریس گفت: در کنوانسیون پاریس که رئیس جمهوری آمریکا از آن خارج شده است، تعهد کرده‌ایم که تا سال 1409 تولید کربن را 4 درصد کاهش دهیم و امسال این 4 درصد حاصل خواهد شد.
حفظ محیط زیست را مختص به استان یا منطقه خاصی ندانیم
وی تاکید کرد: امروزه اگر به محیط زیست دقت نشود، کره زمین از بین می‌رود. ایران نیز گوشه‌ای از کره زمین است. حفظ محیط زیست را مختص به استان یا منطقه خاصی ندانیم زیرا محیط زیست متعلق به کل کشور است و محیط زیست کره زمین در حال نابودی است. در پی افزایش درجه حرارت، امروز مرجان‌های خلیج فارس در حال نابودی هستند. اگر این مرجان‌های جهان از بین بروند، کره زمین 4 درجه گرم‌تر خواهد شد.
شمال کشور در زباله مدفون شده است
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه گفت: باید به درک مشترکی در حاکمیت برسیم که اگر گاوخونی حفظ نشود، بُعد معکوسی رخ می‌دهد. وضعیت هوای اصفهان در چهار روز بدتر از وضعیت خوزستان در سال 95 بود بنابراین محیط زیست باید از بُعد پاکیزگی، نظافت، آلودگی و همه ابعاد حفظ شود.
وی تصریح کرد: در حال حاضر شمال کشور در زباله مدفون شده است و 20 تا 30 کیلومتر انتهای تمام رودخانه‌های شمال مرده است و یک موجود زنده در این مناطق وجود ندارد. همه این وضعیت به دلیل آلودگی‌های بالادست است.
پس از احداث سدها رودخانه‌ها را به حال خود رها کردیم
کلانتری در ادامه گفت: پس از احداث سدها نباید رودخانه‌ها را به حال خود رها می‌کردیم. خیال‌مان از سیل در بالادست راحت شد و رودخانه‌ها را به حال خود رها کردیم در حالی که همه این موارد، زنجیره محیط زیست هستند.
وی در پایان اظهارکرد: زمانی که فشاری برای بهبود محیط زیست وارد می‌شود، برای زندگی مردم کنونی و نسل‌های آینده است و حق نداریم با سوءاستفاده از تکنولوژی، حقوق نسل‌های آینده را از بین ببریم.
