سینماسینما، یاسمن خلیلی‌فرد
«هنر و تجربه» گروهی است که در آن شاهد اکران فیلم های متفاوتی به لحاظ موضوع، سبک و ژانر هستیم. برخی از فیلم های این گروه مستندند، برخی تجربی و برخی ضدژانر. در این میان البته فیلم هایی مثل «رضا»، «دوباره زندگی»، «دژاوو» و .. نیز اکران شده اند که می توان آن ها را در چارچوب ژانر و فیلم هایی نسبتاً قصه گو با بازیگران شناخته شده تلقی کرد که گاه حتی مخاطب را دچار تردید می کنند که آیا امکان اکران عادی آن ها در گروه های اصلی اکران وجود نداشته است؟
در روزهای اخیر اکران فیلم «دوباره زندگی» به این گروه رونق بسیاری بخشیده و «هنر و تجربه» پس از مدت ها شاهد اکران هایی شلوغ و پرجمعیت است با مخاطبانی که با کنجکاوی مترصد تماشای فیلم اند.
این که موفقیت اکران های مردمی «دوباره زندگی» چه عللی دارد را باید بیشتر و دقیق تر بررسی کرد اما شاید یکی از عمده ترین دلایل حضور بازیگرانی محبوب در این فیلم باشد. رضا فهیمی با انتخاب شمس لنگرودی به عنوان شاعری محبوب و گلاب آدینه در قامت بازیگری پیشکسوت و در عین حال گزیده کار کوشیده است علاوه بر جذابیت های داستانی و دراماتیک فیلم تماشاگر را برای دیدن بازی های این دو نیز سر ذوق آورد و بی تردید می توان یکی از علل اصلی استقبال از فیلم را بازیگران آن دانست خصوصاً که مخاطب پیش زمینه ی بازی استاد لنگرودی را در فیلم «فصل بادهای موسمی» نیز در خاطر دارد و می داند قرار است با بازی متفاوت و خاصی از سوی ایشان مواجه شود. گلاب آدینه هم از آن دست بازیگرانی ست که نشان داده حاضر نیست به هر قیمتی و در هر فیلمی ظاهر شود و بنابراین حضور او به عنوان بازیگر نقش اصلی یک فیلمِ اول می تواند مهر تأییدی بر ارزش و اهمیت آن باشد.
از دیگر دلایل موفقیت فیلم های این چنین را باید در موضوع آن ها جستجو کرد. اگرچه بیشتر فیلم های این گروه موضوعاتی کاملا خاص و متفاوت دارند. مثلاً «در جستجوی فریده» فیلمی مستند است با موضوعی خاص و هوشمندانه که در شرایط دشوار و در عین حال متفاوتی فیلمبرداری شده و قطعا می تواند مخاطب را به تماشای خود وسوسه کند. اما از این حیث که طرفداران فیلم های داستانی عموماً بیشتر از مستندها، آثار تجربی و فیلم های کوتاه هستند خلاصه ی داستان (موضوع) این دسته از فیلم ها به خودی خود می تواند مخاطب را به تماشایشان ترغیب کند. مثلاً این که گفته می شود فیلم «رضا» با الهام از «هامون» ساخته شده خود یکی از محکم ترین دلایلی ست که می تواند به پرتماشاگر شدن فیلم بینجامد. یا «دوباره زندگی» فیلمی ست که درباره ی بحران های زندگی زوجی سالمند است و به چنین موضوعی کمتر در سینمای ایران پرداخته شده و همین امر می تواند کنجکاوی مخاطب را برانگیزد.
تأثیر اکران های مردمی در جلب مخاطب برای این فیلمها را نیز نمی توان در موفقیت آن ها دست کم گرفت. وقتی عوامل و خصوصاً بازیگران فیلم در اکران های متفاوت مردمی آن حضور پیدا می کنند این امر به دیده شدن فیلم کمک بسزایی می کند. گلاب آدینه و شمس لنگرودی در اکران های متفاوت فیلم در سینماهای مختلف در کنار مخاطبان به تماشای فیلم خود نشستند و همین امر منجر به پربیننده تر شدن فیلم شد.
این که گروه مجزایی تحت عنوان «هنر و تجربه» برای اکران دسته ای خاص و عموماً مهجورمانده از فیلم ها دایر شده اتفاق فرخنده ایست. پیش تر بسیاری از فیلم های مستند، ضدژانر و خاص برای اکران با مشکلاتی مواجه می شدند و بعضاً هرگز رنگ پرده را به خود نمی دیدند؛ گاه شاید مثلاً در ساعتی پرت از شبکه ی چهار سیما پخش می شدند. اما در چند سالی که گروه «هنر و تجربه» کار خود را آغاز کرده، این فیلم ها نه تنها در اندازه ی خود دیده می شوند بلکه می توانند مخاطبینی را که شاید با این دسته از فیلم ها آشنایی چندانی نداشته اند به تماشای آن ها ترغیب کنند.
تدابیری چون اکران های مردمی، برگزاری جلسات نقد و بررسی، معرفی و تبلیغ در فضای مجازی، اختصاص دادن بخش هایی از نشریات به ستون های نقد و یادداشت فیلم های این گروه، تبلیغات تلویزیونی و … می تواند باعث بیشتر دیده شدن این فیلم ها شود تا مخاطبان سینمای ایران بتوانند با گروهی از فیلم های خاص و بعضاً بسیاری هنرمندانه بیشتر آشنا شوند.
