برترینها: بار دیگر در برترینها در خدمت شما هستیم تا به خاطرهانگیزترین بازیهای کنسولهای ویدئویی نگاه ویژهای داشته باشیم و به بررسی نوستالوژیک و کوتاه این بازیها در نسل چهارم بازیهای ویدئویی بپردازیم. اگر در قسمتهای گذشته ما را دنبال کرده باشید، به خاطر داشتید که بعضی از بازیهای معروف کنسولهای ویدئویی برای ما ایرانیها خاطرات خوبی را به همراه دارد. گفتیم که فعل «بازی کردن» در دنیای ما گیمرها از آن دسته از فعالیتهای کلیدی محسوب میشود و ارزش خاطراتی که یک گیمر در ذهن خود دارد، شیرینتر از چیزی است که دیگران تصور میکنند.
اجازه دهید تا در همین ابتدا اعلا کنم که این قسمت از پرونده برترین و خاطرهانگیزترین بازیهای کنسولهای ویدئویی را با افتخار به بچههای دهه شصت تقدیم میکنم! نسلی که خاطرات روزهای کودکی و نوجوانی آنها مصادف شده بود با نسل چهارم کنسولهای بازی خانگی. در این پرونده قصد داریم به نسل چهارم این تکنولوژی سری بزنیم و مانند قسمت قبل کمی به دوران گذشته و شیرین این نسل و بازیهای هیجانانگیزش بپردازیم. اگر از طرفداران دهه شصتی بازیهای ویدئویی هستید و گذشته درخشان و خاطره انگیزی در این زمینه داشتهاید، پیشهاد میکنم این مقاله را از دست ندهید و در ادامه با برترینها همراه باشید.
نسل چهارم
1987 – 1999 میلادی (1366 – 1378)
شک ندارم که اگر از شما بخواهند که یک شبیه ساز بازی بر روی اسمارت فون یا رایانه شخصی خود نصب کنید، یکی از گزینههای اصلی شما افزونه شبیه ساز کنسولهای نسل چهارمی خواهد بود. نسل چهارم همان دورانی بود که روزهای داغ تابستان اش را با فوتبال 97 و وحشی بازیهای مورتال کمبات سر میکردیم وشبها را از ترس داغ کردن آداپتور بیمعرفت کنسول و هزار خاطره شیرین دیگر!
اغلب بچههای دیروزی اطلاعی از این نداشتند که قرار است یک کنسول 16 بیتی را با نام «مگا درایو» یا «سگا جنسیس» را در اختیار داشته باشند. آنها حتی از جنگ کنسولی میان دو غول دنیای فناوری یعنی Sega Mega Drive و Super Nintendo نیز خبر نداشتند. برای بیشتر گیمرهای دهه شصتی ایران، دنیای بازیهای ویدئویی فقط با نام «سگا» شناخته میشد.
البته در این میان بودند بچههایی که پز داشتن سوپرنینتندو را به عنوان یک دستگاه ژاپنی اورجینال به دوستان و هم کلاسیهای خود میدادند؛ اما افسوس آنها روزی بود که مانند خیلی از بچههای دیگر نمیتوانستند بازیهای خود را تعویض کنند! حتما به یاد دارید بعضی از دوستان یا فامیل که از خانوادههای متمکن بودند، دستگاههایی را در کیف خود حمل میکردند که به آن میگفتند «گیم بوی»! آنها در کمال خوشبختی از اولین کسانی بودند که «کنسول دستی همراه» نسل چهارم تجربه کرده بودند.
دقیقا در نسل چهارم کنسولهای ویدئویی هنر ساختن بازیهای دوبعدی به تکامل رسیده بود و حرکت دوربین از کنار و سبک «سکوبازی» هیچ هیجانی کمتر از دوربین سوم شخص و بازیهای شوتر امروزی نداشت. پیدایش پیام خاطرهانگیز push start button در تلوزیونهای 21 و 14 اینچ قدیمی، غولهای مرحله آخر اعصاب خوردکن، موزیکهای 16 بیتی و فوتهای همیشگی گه به داخل کارتریج بازی میکردیم؛ برگهای دفترچه خاطراتی است که برای گیمرهای قدیمی مثل آتش زیر خاکستر عمل میکند.
دوستان دهه شصتی قدیمیتر درخاطرشان هست که اولین کلوپها در ایران و مراکز بازی در این نسل شکل گرفت. اگر از آن دسته از افرادی هستید که امروزه عادت دارید بازیهای مورد علاقه خود را به صورت چندنفره و در بخش آنلاین کنسولهای نسل هشتمی خود بازی کنید، بهتر است بدانید که در همین کشور خودمان واژه «مولتی پلیر» در حدود چهل سال پیش و در همین کلوپها به راه افتاد. در آن روزها، کلوپهای معدود شهر جانشین اکانتهای ویژه پلی استیشن پلاس و ایکسباکس گلد امروزی بودند و امکان تجربه بازی چندنفره را برای طرفداران فراهم میکردند.
شاید برای زنده کردن خاطرات نسل چهارم بازیهای کنسولهای ویدئویی نیاز به نوشتن چندین مقاله باشد! هر گیمر دهه شصتی یا حتی دهه پنجاهی و هفتادی، حداقل خاطراتی را از آن دوران دارند که در طول زندگیشان مشابه اش تکرار نمیشود. در ادامه مقاله سعی کرده ایم که لیستی از بازیهای منتخب و محبوب نسل چهارم بازیهای ویدئویی را در تقدیم حضورتان کنیم و امید داریم که بتوانیم برخی از خاطرات شما عزیزان را زنده کنیم.
Sonic the Hedgehog - 1991
داستان به وجود آمدن سونیک، داستان یک رقابت تمامعیار بود. رقابتی که میان آن روزهای سگا و نینتندو شکل گرفته بود. ماریوی دوستداشتنی نینتندو سلطه خود را از نسل سوم به چهارم انتقال داده بود و سگا که رقیب جدیدی برای نینتندو بود قصد داشت تا کاراکتری را خلق کند تا پرچمدار آن روزهای سگا باشد. بازی Sonic the Hedgehog توانسته بود تجربه یک پلتفرمر سرعتی جذاب به همراه مراحل گوناگون را در اختیار گیمرها قرار دهد. سونیک بر روی کنسول سگا جنسیس عملکرد بسیار خوبی داشت و در نهایت این خارپشت آبی توانست در مقابل ماریوی دستنیافتنی به یک رقیب جدی تبدیل شود. حلقههای طلایی مجموعه بازیهای Sonic محال است که از خاطر طرفداران این عنوان جذاب فراموش شود. سونیک آنقدر در صنعت گیم فوق العاده عمل کرد که تا به امروز برای تمامی پلتفرمها منتشر شده است.
Streets of Rage - 1991
سبک بیتام آپ (Beat 'em up) یکی از سبکهایی بود که در نسل سوم بازیهای ویدئویی شروع به کار کرد و در نسل چهارم به اوج خود رسید. شرکت سگا در همان سالهای شروع به کار SegaGenesis تصمیم گرفت تا عنوانی مبارزهای و درخور «سبک بزن و بکش» بازد. این تصمیم مقدمهای بود برای ساخت یکی دیگر از بازیهای بزرگ نسل چهارم یعنی سری Streets of Rage. «شورش خیابونی» کودکی ما از اولین بازیهایی بود که اختیار انتخاب کاراکتر را بر عهده شما میگذاشت. مشتهای نابودگر Axel، حرکات نمایشی Blaze و قدرت فوق العاده Mr.X از شخصیتهای فراموش نشدنی سری Streets of Rage بودند. همچنین بازی از پتانسیل خوبی در بخش دونفره بهره میبرد و جنگیدن دونفره با رئیس یا همان غولهای آخر بازی، هیجان مبارزه را دوبرابر کرده بود. همیشه فشار دادن دکمه A دسته بازی سگا، یکی از لحظات فراموش نشدنی سری شورش خیابانی بود!
International Superstar Soccer - 1995
در روزهایی که بازی فوتبالی سگا به سری FIFA اختصاص داشت، ناگهان شرکت کونامی از پدیدهای رونمایی کرد که آغاز جرقهای در زمینه بازیهای ورزشی بود. International Superstar Soccer با گرافیک و گیمپلی منحصر به فردش همه فوتبالدوستان را مجذوب خود کرده بود. مودهای مختلف، گزارشگر پرهیجان، شوتهای طبیعی و عکسالعملهای واقع گرایانه بازی همگی توانسته بود تا طعم جدیدی از بازی فوتبال را در اختیار گیمرها قرار دهد.
قطعا طراحی والدرامای موطلایی کلمبیایی و مدل موهای راوانلدی معروف در تیم ایتالیا هیچ گاه از خاطر طرفداران این بازی نخواهد رفت. جالب است بدانید که موفقیت International Superstar Soccer باعث شد تا کونامی این بازی را در نسل بعد و تحت عنوان ISS یا همان «فوتبال 98» در پلی استیشن ادامه دهد و بعدها زمینهساز شکلگیری سری بازی PES شد.
Disney's Aladdin- 1993
در ادامه سلطنت بازیهای سکوبازی و ساید اسکرول در نسل چهارم، اینبار پای انیمیشنهای مشهور آن روزها به این سبک از بازیها باز شده بود و Disney's Aladdin یا همان «علاالدین» جز یکی از این برترین بازیها قرار گرفته بود. روند بازی به همراه گیمپلی کمدی و موسیقیهای متن انیمیشن Aladdin هیچ احساس خستگی برای مخاطب باقی نمذاشت. بالاترین مکانیزم علاالدین در مبارزه به پرتاب سیب و یا پریدن روی شترها بود. همچنین طراحان Disney's Aladdin در پیادهسازی لوکیشن عالی عمل کرده بودند و بازارهای عربستان و محیط صحراهای داغ در بازی رو به خوبی طراجی کرده بودند. هنوز شوق پرواز کردن با قالیچه پرنده باید در خاطر طرفداران این بازی مانده باشد.
Golden Axe - 1991
سبک Beat 'em up یا اصطلاحا همان بزن و بکش، تاریخچه طولانی در نسل چهارم و به ویژه کنسول سگا دارد. از دیگر بازیهایی که میتوان به این سبک در کارنامه سگا اشاره کرد، سری Golden Axe است. گیم پلی دوبعدی معروف ومبارزات تن به تن با دشمنان، ولی با چاشنی آیتمهای جادویی یا باه اصطلاح خودمان «قدرتی». هدف بازی Golden Axe وارد شدن به سرزمین Yuria و از بین بردن نیروهای Death Adder بود. شخصیتهای بازی به خوبی شکل گرفته بود و شما با توجه به علاقه خود به شمشیر یا تبر یا حتی جنسیت، کاراکتر خود را انتخاب میکردید. قدرتهای جادویی هر شخصیت منحصر به فرد بود و معمولا با چهار عنصر باد، آب، آتش و خاک عمل میکردند. این سری هر چه به نسخه آخر خود نزدیک میشد از تکامل بیشتری بهره میبرد و در نهایت در نسخه سوم خود توانست به یکی از بهترین بازیهای سگا تبدیل شود.
Rambo III - 1988
در میان عناوین بیتام آپ که برای نسل چهارم منتشر میشد، بازی شوتر و هیجانی Rambo III ثابت کرده بود که برای موفقیت در نسل چهارم حتما لازم نیست که از یک بازی دوبعدی ساید اسکرول یا Beat 'em up پیروی کرد. مکانیزم بازی رامبو تفاوتهای زیادی با دیگر بازیهای آن زمان داشت؛ دوربین از بالاو آیتمهای مبارزهای از ویژگیهای منحصربه فرد این بازی بود. شما میتوانستید با بمبهای انفجاری موانع دشمن را نابود کنید یا به وسیله تیرکمان خود اهداف انفجاری را هدف بگیرید. همچنین اگر مهمات شما تمام میشد ادامه بازی با چاقو و بدست آوردن مهمات اضافه بسیار حرفهای و لذتبخش بود. یکی دیگر از نکات جالب بازی Rambo III شباهت داستان بازی به المانهای واقعی استفاده شده در مجموعه فیلمهای رامبو بود. طرفداران قدیمی بازی رامبو 3 حتما مبارزات با رئیسهای بازی را به یاد دارند؛ آنجا که باید با تیرکمان خود به جنگ با هلی کوپر یا تانکهای دشمن میپرداختید.
Tiny Toon Adventures - 1993
Tiny Toon Adventures از آن بازیهای بود که گاهی اوقات به عنوان یک بازی دخترانه از آن یاد میشد. خب این بازی در مقایسه با عناوین بزن بکش دوبعدی که در نسل چهارم سلطنت میکردند، بسیار لطیف و خلاقانه طراحی شده بود. محال بود که حتی پسرها هم این بازی را یک بار تجربه نکرده باشند و عاشقش نشده باشند. این بازی که بیشتر با نام «هویج خور» میان کاربران معروف بود به شدت رقابتی به حساب میآمد. جمله معروف " هویج خور رو تا کجاش رفتی؟ " بارها میان گیمرهای دهه شصتی شنیده میشد. بدون شک پرشهای این خرگوش کوچولوی بامزه و جست و جو برای بدست آوردن قلبهای بازی، خاطراتی است از جنس Tiny Toon Adventures که هیج گاه از خاطر هواداران این بازی نخواهد رفت.
Sunset Riders - 1992
از دیگر شاهکارهای خاطره انگیز شرکت کونامی در نسل چهارم میتوان به بازی Sunset Riders اشاره کرد. این بازی از همه نظر خاص و جدید بود؛ از لوکیشنهای غرب وحشی گرفته تا سیستم تیراندازی، آیتمهای جایزه و سیستم اسب سواری را میتوان از قابلیتهای ویژه این بازی نام برد. حتی موسیقی بازی نیز تلفیقی از افکتهای 16 بیتی و قطعات وسترن بود. برای کسانی که این بازی را دونفره بازی میکردند، دعوا بر سر انتخاب شخصیت کارمانو هیج گاه نخواهد رفت. تعداد دشمنان بازی به طرز وحشتناکی زیاد بود از هر چهار جهت اصلی به شما حمله میکردند و این موضوع بازی را به شدت سخت کرده بود.
بدست آوردن آیتمهای ویژه تاثیر مستقیمی در روند بازی داشت و اگر یکی از آنها را از دست میدادید، سختی بازی بیش از پیش حس میشد. طرفداران Sunset Riders حتما رئیسهای آخر بازی را به یاد دارند، به ویژه رئیس مرحله ششم بازی که بعد از شکستاش کارمانو کلاه او را بر میداشت و روی سر خود میگذاشت.
Comix Zone - 1995
" نویسندهای به نام «ترنر» کتابی را طراحی کرده که در آن بیگانهها قصد حمله به زمین را دارند. در یک شب اتفاقی میافتد که باعث میشود شخصیت منفی داستان که هیولایی به نام «مورتوس» است، از کتاب خارج شود و ترنر را وارد داستان کند. مورتوس دشمنانی در کتاب طراحی میکند تا بتوانند خالق داستان را از بین ببرند... "
داستانی که مطالعه کردید مربوط به یک بازی نسل هشتمی و باگرافیک خارقالعاده نیست؛ این داستان توانست به همراه گیمپلی زیبایش عنوان Comix Zone را در نسل چهارم تبدیل به یکی از بهترینهای تاریخ بازیهای ویدئویی کند. محیط بازی براساس نقاشیهای کمیک طراحی شده بود. حتی گفتگوی شخصیتها نیز در حبابهایی که در بالای سر آنها نشان داده میشد. همچنین Comix Zone از اولین بازیهایی بود که پایان آن به عهده مخاطب گذاشته میشد. در جریان بازی همیشه راههای مختلفی به شما پیشنهاد میشد که با انتخاب هر کدام از مسیرها هم با دشمنان و موجودات مختلفی مبارزه میکنید. جالب است بدانید که بازیهای زیادی در نسلهای بعد ساخته شدند که سعی داشتند داستانی مشابه بازی Comix Zone را روایت کنند و از همین موضوع میتوان به محبوبیت بالای این بازی پی برد.
Shinobi – 1987
سری بازیهای Shinobi یکی دیگر از پرچمداران نسل چهارم و کنسول سگا بودند، پرچم داری که اینبار در قالب یک نینجای حرفهای ظاهر شده بود و هر آنچه که گیمرها از یک نینجا انتظار داشتند را دارا بود. Shinobi از آند دست بازیهایی بود که بدون دانستن قلق آن نمیتوانستید روند بازی را ادامه دهید. دشمنان به شدت هوشیار و مسلح بودند و شما در نقش یک نینجای حرفهای باید با استفاده از شمشیر و تیغههای مرگبار خود به مبارزه با آنها میپرداختید. هر چند قدرتها و جادوهای مختلفی در این سری وجود داشت که اگر قلق استفاده از آن را میدانستید، به شدت به شما کمک میکرد.
سری Shinobi دارای نسخههای مختلفی در نسل چهارم بود. نسخه Shadow Dancer این بازی در ایران بیشتر با نامهای نینجا سگی و نینجا یک ضرب معروف بود، دلیلش هم این بود که با یک ضرب کار شما ساخته بود. حضور یک کاراکتر کمکی که نقش سگ همراه شما را ایفا میکرد، یکی دیگر از ویژگیهایی بود که Shinobi را از دیگر آثار سگا متمایز میکرد.
Mortal Kombat – 1992
قصد دارم تا پایان این قسمت از مقاله برترین و خاطرهانگیزترین بازیهای کنسولهای ویدئویی را با یک نام بزرگ و ماندگار در صنعت بازیهای ویدئویی به اتمام برسانم. عنوانی که آنقدر محبوب واقع شد که همین چند ماه پیش و بعد از حدود 30 سال یک نسخه دیگر از آن روانه بازار شد. نسل چهارم بازیهای ویدئویی افتخار این را داشت که شروع سری Mortal Kombat در آن زمان رقم بخورد! مورتال کمبات چیزی بیش از یک بازی مبارزهای بود. طراحی واقعگرایانه شخصیتها، مبارزات شبیهسازی شده، افکتهای صوتی طبیعی وخشونت بیش از حد بازی چیزی بود که در عناوینی مثل street fighter شبیه آن را ندیده بودیم.
سیستم مبارزه در بازی فقط به مشت و لگد ختم نمیشد و هر شخصیت از حرکات ویژهای استفاده میکرد. هنوز که هنوز است وقتی که در Mortal Kombat شکست میخوریم به انتهای راند میرسیم و جمله Finish Him با آن لحن خشن به گوشمان میخورد، استرس تکه تکه شدن یا قطع شدن سر و کمر شخصیتها هیجان زیرپوستی را در ما بیدار میکند. خشونت در مورتال کمبات به معنای واقعی خون و استخوان نمایان بود. سوختن در استخر اسید و پرت شدن در درهای پر از تیغ و نیزه، حتی شنیدن نام این جملات هم برای بعضیها زجرآور است چه برسد که در یک بازی 16 بیتی با آن مواجه باشیم. اگر از طرفداران قدیمی سری Mortal Kombat هستید، باید دفترچه رمز معروف این بازی را که به سختی پیدا میشد را به خاطر داشته باشید. دفترچهای که در آن نام لیوکانگ را به «بروس لی»، باراکا را به «مرد کچل»، اسکورپین را به «نینجای زرد» و ریدن را به «برقی» تغییر داده بود!
یکی دیگر از قسمتهای برترین و خاطرهانگیزترین بازیهای کنسولهای ویدئویی به پایان رسید و با مرور خاطرات دوران کودکیتان در خدمت شما بودیم. البته نامهای زیادی بودند که استخقاق قرار داشتن در این را داشتند و از آنها چشمپوشی کردیم. عناوینی مانند بازی هواپیمای After Burner یا میکی موس محبوب آن دوران که خاطرات زیادی را با خود به همراه دارند. خوشحال میشویم که شما هم نظرات و خاطرات خود در نسل چهارم را با ما در میان بگذارید.