کاهش ۸۲ درصدی حجم آب مخازن سدها

به گزارش ایسنا، ارتفاع بارندگی در کل کشور نسبت به زمان مشابه سال آبی گذشته 106 درصد و ارتفاع بارندگی در کل کشور نسبت به میانگین بلندمدت 42 درصد افزایش داشته است. ارتفاع بارندگی در کل کشور (12.9 میلی‌متر) نسبت به فروردین‌ماه (112.4 میلی‌متر)، 88.5 درصد کاهش داشته است. همچنین حجم ریزش‌های جوی در اردیبهشت‌ماه 1398 (21.3 میلیارد مترمکعب نسبت به ماه گذشته (185.2 میلیارد مترمکعب) 88.5 درصد کاهش داشته است.

همچنین حجم آب موجود مخازن سدهای کل کشور در اردیبهشت‌ماه (1520 میلیون مترمکعب) نسبت به ماه گذشته‌ (8376 میلیون مترمکعب) 82 درصد کاهش داشته است. حجم آب ورودی به سدهای مخزنی کل کشور نسبت به ماه گذشته 46.7 درصد و حجم آب خروجی مخازن سدهای کل کشور نسبت به ماه گذشته 32.5 درصد کاهش داشته است.

خوش‌خیالی ترسالی نداشته باشیم!

در حالی که آمار و ارقام آبی کشور از زنده شدن منابع آبی حکایت دارد، ظاهراً همچنان مهر خشکسالی بر تقدیر کشور نقش بسته است؛ کارشناسان بر این باورند که سال‌های پرآب نباید ما را هیجان‌زده کند و باید از آب قابل برنامه‌ریزی استفاده کنیم و مصرف کنندگان باید در این مورد با یکدیگر توافق کنند. به عبارت دیگر زمانی که ترسالی رخ می‌دهد باید آب را نگه داشت و به آب برنامه‌ریزی اضافه کرد.

طبق آماری که توسط قاسم تقی‌زاده خامسی- معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا - اعلام شده است، مخازن سفره‌های زیر زمینی آبی کشور 130 میلیارد مترمکعب کسری دارد و این میزان کسری با یکسال بارندگی تأمین نمی‌شوند، زیرا ما حدود 10 سال خشکسالی داشتیم.

از سوی دیگر، مسؤولان بر این باورند که نمی‌توان وضعیت آب و هوا را پیش‌بینی کرد و هیچکس نمی‌تواند به صورت مستند بگوید که سال آینده خشک است یا تر و با این‌که در حال حاضر وضعیت آب در ایران مناسب است، برای سال آینده آبی ترسالی پیش‌بینی نمی‌شود. زیرا کشور ما در یک اقلیم خشک و نیمه‌خشک قرار دارد و 60 درصد از سرزمین‌مان نیمه‌خشک و 50 درصد آن بیابانی است و نمی‌توان سرنوشت آن را تغییر داد.

به عبارت دیگر ایران دارای سرنوشت اقلیمی خاص خود است؛ اقلیمی که یک‌سوم میانگین جهانی بارش دارد. توزیع بارش‌ها در آن به لحاظ جغرافیایی و زمانی نامتوازن است و به طور تاریخی در لیست مبتنی بر کم‌آبی اتکا کرده است. این سرنوشت اقلیمی حداقل با ابزارهای فن‌آورانه بشری امروز قابل تغییر نیست و نمی‌توان آن را به پرآبی بدل کرد.

در حالی که آمارها حاکی است متوسط مصرف آب در ایران از بیش از 220 لیتر به ازای هر نفر در روز به 155 لیتر کاهش پیدا کرده، مسئولان نگران این موضوع هستند که کشور امسال با خوش خیالی ترسالی ناشی از بارندگی‌ها مواجه است. بنابراین گذر از این تابستان رویکرد متفاوتی نسبت به سال‌های دیگر دارد. درواقع دست‌های بحران آب در حالی همچنان گلوی کشور را فشار می‌دهد که شاهد بسیاری از بد مصرفی‌ها در سراسر ایران هستیم. برای مثال آب شرب برای آبیاری فضای سبز، منازل، شست‌وشوی غیرمجاز و حتی به عنوان جارو استفاده می‌شود!

طبق آخرین آمار میزان بارندگی وضعیت ریزش‌های جوی (از اول مهرماه سال 1397 تا پایان اردیبهشت‌ماه سال 1398) حاکی از آن است که ارتفاع بارندگی در دریای خزر در سال آبی جاری 499.3، در سال آبی گذشته 335.4 و میانگین بلندمدت آن 345.4 میلیمتر بوده است. درصد اختلاف میزان بارندگی در دریای خزر نسبت به سال آبی گذشته 49 میلی‌متر و میانگین بلندمدت آن 45 میلی‌متر بوده است

آمارها درباره خلیج فارس و دریای عمان نشان می‌دهد ارتفاع بارندگی در این دو حوضه در سال آبی جاری 530.2 میلی‌متر، در سال آبی گذشته 209 میلی‌متر و میانگین بلندمدت آن 352.2 میلی‌متر بوده است. درصد اختلاف بارندگی در خلیج فارس و دریای عمان نسبت به سال آبی گذشته 154 و میانگین بلندمدت آن 51 میلی‌متر بوده است.

بنا بر اعلام وزارت نیرو، همچنین دریاچه ارومیه در سال آبی جاری شاهد ارتفاع بارندگی 481.1 میلی‌متری، در سال آبی گذشته 377.2 میلی‌متری و میانگین بلندمدت 310 میلی‌متری بوده است. درصد اختلاف میزان بارندگی در دریاچه ارومیه نسبت به سال آبی گذشته 28 و میانگین بلندمدت آن 55 میلی‌متر است.

اما ارتفاع بارندگی در فلات مرکزی در سال آبی جاری 204.8 میلی‌متر، در سال آبی گذشته 97.1 و میانگین بلندمدت آن 154.4 میلی‌متر بوده است. درصد اختلاف میزان بارندگی در فلات مرکزی نسبت به سال آبی گذشته 111 و نسبت به میانگین بلندمدت 33 میلی‌متر است.

ارتفاع بارندگی در حوضه آبریز مرکزی شرق در سال آبی جاری 107.3 در سال آبی گذشته 40.1 و میانگین بلندمدت آن 97.4 میلی‌متر است. درصد اختلاف نسبت به سال آبی گذشته در این حوضه 168 و میانگین بلندمدت آن 10 میلی‌متر است. میزان بارندگی در حوزه آبریز سرخس در سال آبی جاری 277.8، در سال آبی گذشته 137.3 و میانگین بلندمدت آن 206.3 میلی‌متر است. درصد اختلاف بارندگی در سرخس نسبت به سال آبی گذشته 102 و میانگین بلندمدت آن 35 میلی‌متر است.

ارتفاع بارندگی کل کشور در سال جاری در حوزه‌های آبریز اصلی 326.2 و در سال آبی گذشته 155.4 میلی‌متر است. میانگین بلندمدت نیز رقمی معادل 229.4 میلی‌متر را نشان می‌دهد. درصد اختلاف نیز نسبت به سال آبی گذشته 106 و میانگین بلندمدت 42 میلی‌متر است.