موج جدید کاهش قیمت دلار از اردیبهشت آغاز شد که تاکنون ادامه داشته است؛ نرخدلار که تا ۱۵ هزار تومان نیز بالا رفته بود به تدریج روند نزولی یافت.
در گام نخست، دلار وارد کانال ۱۴ هزار تومان و سپس کانال ۱۳ هزار تومان شد و پس از اندکی توقف دوباره به پله های پایین تر سقوط کرد.
در هفته های اخیر نرخ دلار وارد کانال ۱۲ هزار تومانی شده و در حال نوسان در آن است، اما شواهد نشان می دهد که در این رقم نیز ماندگار نبوده و به زودی به سوی رقم های پایین تر حرکت خواهد کرد.
بر این اساس، کانال ۱۱ هزار تومانی به عنوان نخستین هدف قیمتی به شمار می رود که دلار به آن خواهد رسید و در گام بعدی به کانال ۱۰ هزار تومانی عقب نشینی خواهد کرد.
کاهش تاثیر عوامل تلاطم زا
افزایش تنش در سیاست خارجی، وضع تحریم ها توسط آمریکا و بی ثباتی اقتصادی از مهمترین دلایل رشد قیمت دلار در سال گذشته بودند. این عوامل باعث ایجاد تلاطم در بازار ارز و در نتیجه موج سواری دلالان و رشد قیمت ها شدند.
اما اکنون، تاثیر همه این عوامل تلاطم زا از بین رفته است به طوری که حنای تهدیدات دونالد ترامپ دیگر رنگی ندارد و رئیس جمهوری آمریکا هر کاری در توانش بوده انجام داده است.
ناکامی تاثیر تنش های مربوط به سیاست خارجی در رشد قیمت دلار به حدی است که حتی حمله به چند نفتکش در بندر فجیره امارات و دریای عمان و سرنگونی پهپاد جاسوس آمریکایی نیز نتوانست بهای دلار را بالا ببرد.
مدیریت هوشمندانه بازار ارز توسط دولت و بانک مرکزی نیز در برقراری ثبات در بازار ارز و کاهش تلاطمات، تاثیرگزار بوده به طوری که به اعتقاد کارشناسان، بخش مهمی از ثبات بازار ارز در هفته های اخیر ناشی از کنترل بازار توسط دولت بوده است.
کاهش جذابیت دلار برای سرمایه گذاری
بخش عمده ای از تقاضا برای خرید دلار در ماه های گذشته مربوط به نگهداشت با هدف سرمایه گذاری بوده است.
پس از رشد شدید تورم و کاهش ارزش پول ملی، برخی با هدف حفظ قدرت سرمایه خود به خرید دلار با هدف سرمایه گذاری اقدام کردند که در بین آنها حتی زنان خانه دار نیز وجود داشتند.
اما در روزهای اخیر که روند حرکت دلار، نزولی شده، این گروه اقدام به فروش دلار و سرمایه گذاری در سایر بازارها مانند بورس کرده اند.
کاهش قیمت دلار و تقویت ارزش پول ملی از دید رسانه های خارجی نیز پنهان نمانده به طورری که بلومبرگ روز دوشنبه در گزارشی در مورد وضعیت بازار ارز ایران نوشت: سیاست‌های بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای کنترل بازار ارز به خوبی در حال پیشرفت است.
بلومبرگ اعلام کرد: ریال، پول ملی ایران که با نوسان رو به رو شده است، به سبب تاثیر اقدامات دولت برای رویارویی با تحریم‌های اعمال شده آمریکا به سمت بازیابی ارزش خود پیش می رود.
بلومبرگ با اشاره به اظهارات عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران در مورد بروز ثبات در بازار ارز نوشت: «بررسی آمارهای منتشر شده توسط فعالان بازار ارز و همچنین نرخ های ثبت شده در بانک اطلاعاتی بلومبرگ حاکی است در یک ماه گذشته حدود ۸ درصد به ارزش ریال در بازار آزاد افزوده شده است.»
بر اساس این گزارش، این مساله برای بازار ایران که به سبب تحریم های «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا و خروج این کشور از توافق هسته ای با افزایش ۵۰ درصدی بهای دلار مواجه شده بود، دستاورد خوبی به شمار می آید.
به نوشته بلومبرگ بانک مرکزی ایران در این مدت اقدامات فراوانی را برای صیانت از ارزش ریال انجام داده است که یکی از این اقدامات راه‌اندازی سامانه نیما است که هدف اصلی آن کاستن تاثیرات بازار سیاه و کنترل نرخ بهره است.
کمرنگ شدن نقش دلالان در بازار ارز
به اعتقاد کارشناسان، بخشی از رشد نرخ دلار در ماه های گذشته مربوط به جولان دلالان ارز در بازار سیاه بود که در هفته های اخیر از میزان فعالیت آنها کاسته شده است.
به نظر می رسد همزمان با افزایش کنترل دولت و کاهش نرخ دلار، انگیزه دلالان برای فعالیت از بین رفته و قیمت ها در بازار، رنگ واقعی گرفته است.
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس نیز در این باره گفت: بازار ارز از دلالی خارج شده است و مردم در این زمینه نگران نباشند. راه اندازی بازار متشکل ارزی و سیاست‌های بانک مرکزی موجب خروج بازار ارز از تلاطم‌های گذشته شده است.
تاج‌گردون با بیان اینکه بازار، ثبات ارزی پیدا کرده است، اظهار داشت: تجربه چند ماه گذشته نشان داد که اگر در این زمینه اتفاق خاصی رخ دهد دولت می‌تواند این مشکل را برطرف کند.
