وزیر خارجه ایران جمعه شب در پایان سفرش به نیویورک که برای شرکت در نشست سطح بالای مجمع سیاسی توسعه پایدار شورای اقتصادی و اجتماعی ملل متحد صورت گرفت، در جمع خبرنگاران درباره سفرش به کاراکاس برای شرکت در نشست وزرای عدم تعهد عنوان کرد: «این نشست در پایان ریاست ونزوئلا بر جنبش عدم تعهد برگزار می‌شود و دلیل اصلی سفر من به کاراکاس شرکت در این نشست است و همچنین از این فرصت استفاده می‌کنیم برای گفت‌وگو با مقامات ونزوئلا و اینکه ایران چگونه می‌تواند به بازگرداندن آرامش در ونزوئلا کمک کند. درباره همکاری‌های اقتصادی بسیار خوبی که با ونزوئلا داریم نیز گفت‌وگو خواهم کرد.»
به گزارش فارس، نشست وزرای دفتر هماهنگی جنبش عدم تعهد از پنجشنبه 18 تا 21 جولای (27 تا 30 تیر) در کاراکاس با عنوان «ترویج و تثبیت صلح از طریق احترام به حقوق بین‌الملل» در حال برگزاری است. ونزوئلا در حال حاضر رئیس کنونی جنبش عدم تعهد است. ایران (رئیس سابق) و آذربایجان (رئیس بعدی) تروئیکای این جنبش هستند.
هجدهمین نشست سران عدم تعهد (نم) قرار است 25 و 26 اکتبر 2019 ( سوم و چهارم آبان ماه سال 1398 ) در جمهوری آذربایجان و به میزبانی «الهام علی اف» رئیس جمهور این کشور برگزار شود. هفدهمین نشست سران این جنبش اواخر شهریور 1395 در مارگاریتای ونزوئلا برگزار و تهران نیز نیمه اول شهریور 1391 میزبان شانزدهمین نشست سران عدم تعهد بود.
*اولین سفر ظریف بعد از تحولات هفت ماه اخیر ونزوئلا
سفر ظریف به ونزوئلا اولین سفر وزیر خارجه ایران پس از تحولات اخیر در این کشور از ژانویه امسال تاکنون است. رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران اوایل شهریور 1395 در سفر به 6 کشور آمریکای لاتین و در آخرین مقصد این سفر به کاراکاس رفته بود. او همچنین در سفر رئیس جمهور به منظور شرکت در نشست سران عدم تعهد در اواخر شهریور 1395 در جزیره مارگاریتای ونزوئلا، حسن روحانی را همراهی کرده بود.
از ماه ژانویه سال جاری میلادی و پس از آنکه «خوان گوایدو» رهبر شورای ملی ونزوئلا که مورد حمایت آمریکا و تعدادی از کشورهای اروپایی است، خود را رئیس جمهور خودخوانده این کشور اعلام کرد، ونزوئلا دچار آشوب شد. تلاش‌های دولت مادرو برای گفت‌وگو با مخالفان نیز به نتیجه نینجامید و مخالفان همچنین تلاش کردند با کودتا دولت قانونی ونزوئلا را ساقط کنند. البته در این مدت دو طرف گفت‌وگوهایی را در نروژ برگزار کردند.
در پی تحولات اخیر در ونزوئلا محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه پنجم بهمن ماه 1397 با «خورخه آریزا» وزیر امور خارجه ونزوئلا تلفنی گفت‌وگو و حمایت جمهوری اسلامی ایران از دولت ونزوئلا را اعلام کرد. در این گفت‌وگو دو طرف در خصوص راه‌های مقابله بین‌المللی با توطئه‌های آمریکا علیه دولت‌های مستقل به خصوص ونزوئلا تبادل‌نظر کردند.
پس از آن هم «روبن داریو مولینا» معاون آسیا، خاورمیانه و اقیانوسیه وزارت امور خارجه ونزوئلا اوایل اسفند ماه سال گذشته (1397) به تهران سفر و با ظریف دیدار و گفت‌وگو کرد.
جمهوری اسلامی ایران پیش از این نیز اعلام کرده بود که در مقابل هرگونه دخالت خارجی در امور داخلی ونزوئلا و یا هر اقدام نامشروع و غیر قانونی هم چون تلاش برای کودتا و اقدامات ضد مردمی، از دولت و ملت این کشور حمایت می‌کند.
گفتنی است، پیش از این (18 فروردین سالجاری)، «محسن بهاروند» دستیار وزیر امور خارجه و مدیرکل آمریکای وزارت امور خارجه، در تداوم رایزنی‌های سیاسی در خصوص وضعیت ونزوئلا در صدر هیأتی به کاراکاس سفر کرده بود. البته بهاروند پیش از ونزوئلا نیز به منظور رایزنی با روس‌ها در خصوص تحولات این کشور به مسکو رفته بود.دستیار وزیر امور خارجه و مدیرکل آمریکای وزارت خارجه کشورمان 14 اسفند ماه 1397 به مسکو سفر و 15 اسفند با «باریسنکو گئورگی یوگنیوویچ» مدیرکل آمریکای شمالی و «آلکساندر شتینین» مدیرکل آمریکای جنوبی وزارت خارجه روسیه دیدار و گفت‌وگو کرد.
مدیرکل آمریکای وزارت خارجه کشورمان در همان سفر در اظهاراتی در جمع خبرنگاران با بیان اینکه ما از دولت ونزوئلا حمایت کردیم، خاطرنشان کرد: دولت ونزوئلا پیشنهادی برای مخالفان خودش دارد که پیشنهاد معقولی است و فکر می‌کنیم اپوزیسیون باید به این پیشنهاد تن دهد و آن این است که با دولت ونزوئلا گفت‌وگوی سیاسی داشته باشند و بین ونزوئلایی‌ها این گفت‌وگو باشد نه اینکه دیگران دخالت کنند و این موضع ثابت ایران در این گونه موارد بوده است.
وی گفت: ما از این موضع دولت ونزوئلا حمایت کرده و روسیه نیز از این موضع حمایت می‌کند.
در سفر فروردین ماه سال جاری هیأت ایرانی به کاراکاس به ریاست بهاروند و در دیدار با «خورخه آریزا» وزیر خارجه ونزوئلا، آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای کمک به ونزوئلا به منظور عبور از وضعیت سیاسی موجود و مقابله با دخالت‌های غیر قانونی خارجی در آن کشور اعلام شد. طرفین در این دیدار رفتارهای خصمانه و غیر قانونی آمریکا از جمله دخالت در امور داخلی سایر کشورها را تقبیح و آن را محکوم به شکست خواندند.
دستیار وزیر امور خارجه کشورمان در سفر به ونزوئلا علاوه بر وزیر امور خارجه این کشور، با معاون رئیس جمهور و وزیر برنامه ریزی، وزیر راه و ترابری ونزوئلا نیز دیدار کرد و در این سفر، هیأتی متشکل از کارشناسان و متخصصان مختلف از جمله در زمینه دفاعی دستیار وزیر امور خارجه کشورمان را همراهی کردند.
*دخالت ایران در آمریکای جنوبی!!
به گزارش فارس، این سفر واکنش آمریکا را در پی داشت و «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا اواخر فروردین ماه سال جاری در مصاحبه با بخش انگلیسی VOA در پاسخ به این سؤال که آیا ایران در آمریکای لاتین حضور دارد گفت: «بله. شکی وجود ندارد که پول ایران در آمریکای جنوبی برای اهداف مخرب، حمایت از حزب‌الله، حمایت از سازمان‌های تبهکار فراملی و حمایت از تروریسم در سراسر منطقه صرف می‌شود.»
وی در ادامه با اشاره به گزارش‌های منتشر شده در مورد برقراری پرواز مستقیم بین کاراکاس و تهران گفت: «آن روز دیدید که پرواز مستقیمی از تهران به کاراکاس انجام شد. این، دخالت در آمریکای جنوبی است. این مسئله در راستای منافع بهینه مردم آمریکای جنوبی نیست و ایالات متحده، آماده است. ما ایران را همان‌طور که هست می‌بینیم: یعنی بزرگترین حامی تروریسم. ایران یک تهدید جهانی است و ما آماده‌ایم با آن نه فقط در خاورمیانه بلکه در آمریکای جنوبی و هر جای دیگری که تهدید ایجاد کند، مقابله کنیم.»
ادعاهای پامپئو واکنش سید عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران را به همراه داشت و موسوی اظهارات پامپئو در خصوص دخالت ایران در امور داخلی ونزوئلا را مضحک خواند و تقبیح کرد و گفت: «آمریکای ترامپ می‌خواهد همچون قرن نوزدهم آمریکای لاتین را تبدیل به حیاط خلوت خود کند، غافل از اینکه ملت‌های جهان و آمریکای لاتین بیدار شده‌اند و چرخ زمان به عقب باز نمی‌گردد.»
وی عنوان کرد: «در حالی که به درخواست دولت ونزوئلا متخصصان ایرانی تلاش می‌کنند به بهبود سیستم آب و برق در آن کشور کمک کنند، آمریکا 30 میلیارد دلار ذخایر ارزی ونزوئلا را غارت کرده و ملت آن را آماج تروریسم اقتصادی خود قرار داده است و از آنها می‌خواهد یا علیه دولت مشروع خود شورش کنند یا گرسنگی بکشند.»
* تأکید ظریف بر تداوم حمایت ایران از ونزوئلا
در همین مدت، محمدجواد ظریف که به منظور شرکت و سخنرانی در نشست «روز بین‌المللی چندجانبه گرایی و دیپلماسی برای صلح» در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، به نیویورک سفر کرده بود پنجم اردیبهشت ماه با «خورخه آریزا» وزیر امور خارجه ونزوئلا دیدار و با اشاره به تلاش‌های ایران برای گسترش روابط اقتصادی با ونزوئلا، بر تداوم حمایت ایران از این کشور و عدم دخالت خارجی در امور داخلی ونزوئلا، لزوم رعایت حقوق بین‌الملل و همکاری و هماهنگی ایران با دیگر کشورهایی که مخالف یکجانبه گرایی در نظام بین‌الملل هستند، تاکید کرد.
وزیر امور خارجه ونزوئلا نیز ضمن قدردانی از مساعدت‌ها و پشتیبانی‌های ایران از ونزوئلا و اهمیت تداوم رایزنی‌ها بین دو کشو، به اقدامات دیپلماتیک گسترده ونزوئلا برای مقابله با هجمه ناجوانمردانه برخی کشورها به رهبری آمریکا برای دخالت دردآور در امور داخلی این کشور اشاره و بر ثبات کشور و کنترل کامل دولت بر اوضاع، مخالفت عموم مردم ونزوئلا با دخالت های آمریکا و بالاگرفتن حمایت‌های مردم از دولت قانونی این کشور، سرسپردگی مخالفان این کشور به آمریکا و اجازه نداشتن آنها برای مذاکره، تاکید کرد.
* ایران: تحولات جاری ونزوئلا را با دقت دنبال می‌کنیم
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دهم اردیبهشت ماه سال جاری نیز با اشاره به اینکه تحولات جاری ونزوئلا را با دقت دنبال می‌کنیم، گفت: آشوب و هرج و مرج به هیچ وجه نمی‌تواند راه حل اختلافات سیاسی در ونزوئلا باشد. بهترین راه، برقراری گفت وگو و ایجاد سازوکارهای لازم بین همه طرف‌ها برای حل مشکلات مردم توسط نیروهای وفادار به توسعه و رفاه این کشور تحت هدایت دولت قانونی ونزوئلا است.
سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین دوازدهم اردیبهشت ماه در واکنش به اخبار مربوط به اظهارنظر مقامات آمریکایی مبنی بر استفاده از زور و اقدام نظامی علیه کشور ونزوئلا اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران تلاش آمریکا برای انجام کودتا یا هرگونه اقدام نظامی در ونزوئلا و سخنان مقامات آمریکایی برای تحریک به اغتشاش و خشونت در آن کشور را به شدت محکوم می کند.
وی افزود: تهدید به استفاده از زور علیه کشورهای دیگر نقض آشکار حقوق بین الملل بویژه منشور ملل متحد است. از دبیر کل سازمان ملل متحد و همه اعضای جامعه بین المللی انتظار می رود اینگونه اظهارات را محکوم کرده و نسبت به آن واکنش مقتضی نشان دهند.
*ایران در کنار مردم و دولت ونزوئلا خواهد بود
در این مدت و در حاشیه نشست مقامات عالی امنیتی کشورهای جهان در اوفای روسیه، «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان و «انجیولیلو فرناندز پاسکوالینو» دبیرکل شورای ملی دفاعی ونزوئلا دیدار و گفت‌وگو کردند.در این دیدار که 29 خرداد سال جاری صورت گرفت، طرفین با محکوم کردن تلاش آمریکا برای تحمیل اراده خود به کشورهای مستقل، بر ضرورت تشکیل جبهه سیاسی بین‌المللی برای حمایت از دولت قانونی ونزوئلا به منظور مقابله با زیاده طلبی‌های واشنگتن تاکید کردند.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در این ملاقات با تقدیر از مقاومت قهرمانانه مردم و دولت ونزوئلا در برابر زیاده خواهی‌ها و مداخلات آمریکا در این کشور گفت: جمهوری اسلامی ایران با استفاده از مجموعه ظرفیت‌های خود همواره در کنار مردم و دولت ونزوئلا خواهد بود.
* مایک پنس چه گفت؟
امروز سفر ظریف به ونزوئلا در حالی صورت گرفته که «مایک پنس» معاون رئیس جمهور آمریکا روز پنجشنبه (27 تیر ماه/ 18 جولای) در صفحه توئیترش درباره این سفر نوشته بود: «سفر ظریف وزیر خارجه ایران به ونزوئلا به ما یادآوری می‌کند که فعالیت‌های ثبات زدای ایران از خاورمیانه فراتر رفته است. حزب‌الله همچنان در نیمکره غربی فعال است و نفوذ شرورانه ایران تهدیدی برای امنیت و دموکراسی در منطقه است.»
مایک پنس همچنین در توئیت دیگری می‌افزاید: «تلاش‌های ظریف وزیر خارجه ایران برای تقویت مادورو دیکتاتور ونزوئلا به شکست خواهد انجامید. آمریکا همچنان قاطعانه از یک ونزوئلای آزاد حمایت می‌کند و مخالف دشمنان دموکراسی است. مادور باید برود.»
در همین خصوص محمدجواد ظریف صبح امروز (شنبه) در بدو ورود به کاراکاس در جمع خبرنگاران و در واکنش به اظهارات «مایک پنس» معاون رئیس جمهور آمریکا درباره سفر ظریف به کاراکاس گفت: «بسیار خوشحالم که برای اجلاس عدم تعهد و در سفری دوجانبه به کشور دوست و برادرمان ونزوئلا آمده‌ام. برای ما مقاومت مردم ونزوئلا در برابر فشارهای مداخله جویانه آمریکا و همچنین برای آینده منطقه و دنیا هم بسیار مهم است.»
به گفته ظریف، مردم ونزوئلا بدون مداخله ایالات متحده آمریکا، بلد هستند چگونه با هم زندگی کنند.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: هر جا که آمریکا پا می‌گذارد در آنجا ناامنی و بی ثباتی ایجاد می‌کند، امروز در خلیج فارس، خاورمیانه و همچنین در منطقه آمریکای جنوبی و آمریکای لاتین، ایالات متحده با حضورش ناامنی ایجاد می‌کند. جایی را در دنیا سراغ نداریم که حضور آمریکا ثبات بخش باشد.هر جا رفتند باعث فشار به مردم و افزایش تندروی و تروریسم شده‌اند.
حال وزیر خارجه ایران در کاراکاس حضور دارد و قرار است در ادامه این سفر به نیکاراگوئه و بولیوی هم برود. او در این باره گفته بود: با توجه به اینکه آمریکا در قاره آمریکا دوباره سیاست «مونرو» را باز آفرینی می‌کند و بر دامنه مداخلاتش در این قاره می‌افزاید، لازم است مجموعه هماهنگ از کشورهای مستقل در مقابل این سیاست‌ها مقاومت کنند.
«دکترین مونرو» در دوم دسامبر 1823 توسط «جیمز مونرو» رئیس جمهور وقت آمریکا اعلام شد و قصد تثبیت هژمونی ایالات متحده در سراسر قاره آمریکا را داشت، بالاخص در برابر دخالت آن روزهای قدرت‌های اروپایی در این قاره.
محمدجواد ظریف رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران اوایل شهریور ماه 1395 نیز به 6 کشور آمریکای لاتین از جمله نیکاراگوئه، بولیوی و ونزوئلا سفر کرده بود.
