انتشار عکسی از شیشه مغازه یک بنگاه املاک که کاغذی را با مضمون «#پویش_صاحبخانه_خوب؛ از رهن و اجاره انواع ملک با قیمت نامتعارف و خارج از توان مردم معذوریم» نشان می‌داد، گذرمان را دوباره به املاکی‌های ارومیه انداخت.
به گزارش به نقل از روزنامه همشهری ،پویش_صاحبخانه_خوب مدتی است در سراسر کشور به راه افتاده و برخی بنگاه‌های املاک در ارومیه هم به تبعیت از این طرح به دنبال ایجاد شرایطی برای پیدا کردن خانه‌ای مناسب برای مستاجران مستأصل و حتی راضی کردن صاحبخانه‌ها به کاهش کرایه املاکشان هستند.
تمدید رایگان اجاره‌نامه
اکبر عبادی‌پور، بنگاه‌داری است که عکس مغازه‌اش و کاغذ چسبیده روی شیشه آن، این روزها در فضای مجازی دست به دست می‌شود. او درباره انگیزه خود برای راه‌اندازی پویش صاحبخانه خوب به می‌گوید: در چند ماه اخیر قیمت ملک به‌اندازه‌ای افزایش یافت که بسیاری از مردم توانایی افزایش اجاره‌بها و ودیعه را نداشتند و به همین دلیل به فکر آغاز این پویش افتادیم. وی با بیان این‌که این پویش در شهرهای اصفهان و بوشهر هم تشکیل شده است، عنوان می‌کند:
بنده و همکارم با طراحی این کاغذ و ارسالش به 150 مشاور املاک در شهرستان ارومیه، سعی در ایجاد ثبات قیمت داریم؛ زیرا معتقدیم موجران در صورت نداشتن مستاجر و نبود وساطت مشاور املاک ناچار به پایین آوردن اجاره می‌شوند.
عبادی‌پور اظهار می‌کند: تاکنون موفق نشده‌ایم قیمت‌ها را پایین بیاوریم، اما شاهد ثبات قیمت‌ها هستیم و در برخی موارد هم موجر و مستاجر با وساطت ما در افزایش ناچیز اجاره‌بها با هم به توافق رسیده‌اند و فقط برای تمدید نزد ما می‌آیند. ما هم برای تشویق افراد در تمدید قراردادهای اجاره خود و پایین آوردن هزینه‌ها، هزینه‌ای برای تمدید قرارداد از آنها دریافت نمی‌کنیم که به نوعی خودمان هم در اجرای این طرح شریک شویم و فقط شعار نداده باشیم.
این بنگاه‌دار ارومیه‌ای با بیان این‌که در این شرایط اقتصادی باید همه در کنار و به فکر هم باشیم، تاکید می‌کند: در جلسه‌هایی که در اتحادیه با مشاوران املاک داشتیم، قرار شد برای تمدید قرارداد از دریافت هزینه چشم‌پوشی کنیم.
این تصمیم از سوی برخی بنگاه‌داران مورد استقبال واقع شد. اما برخی هم به دلیل مستاجر بودن و نداشتن توان پرداخت اجاره مغازه خود، برای تمدید قرارداد اجاره همچنان 9 درصد ارزش افزوده و 300 هزار تومان حق‌الزحمه دریافت می‌کنند. با وجود این‌که این مبلغ در بسیاری از شهرهای کشور با افزایش جالب توجهی همراه بوده در ارومیه تغییری نکرده است.
وی با اشاره به دریافت نتایج خوب از آغاز این پویش بیان می‌کند: با توجه به این‌که مشاوران املاک دیگر از ثبت قرارداد رهن و اجاره ملک با قیمت نامتعارف و خارج از توان مردم اجتناب می‌کنند و به دلیل رایگان بودن تمدید قرارداد، برخی موجران مبلغ افزایش اجاره‌بها را تا 2 برابر کاهش می‌دهند. به طوری که اگر تا دیروز قصد افزایش 300 هزار تومانی اجاره‌بها را داشتند، تصمیم به کاهش اجاره‌بها گرفته و با 100 هزار تومان افزایش تمدید قرارداد کرده‌اند.
افزایش خانه‌های خالی از سکنه در ارومیه
این مشاور املاک ارومیه‌ای درباره شرط‌های جدیدی که مالکان برای مستاجران خود می‌گذارند، بیان می‌کند: اخیراً موجران شرط‌هایی را در قرارداد اضافه می‌کنند که از جمله این شرط‌ها نداشتن فرزند و داشتن حق فسخ قرارداد از سوی مالک است.
بدین ترتیب اگر موجر به هر دلیلی خواستار تخلیه منزل شود قرارداد یک‌طرفه فسخ می‌شود و مستأجر باید تا 2 ماه منزل را تخلیه کند. اگر مستاجر هم نسبت به تخلیه منزل اقدام نکند و مالک نتواند منزل خود را به اجاره بسپارد، اجاره مورد نظر مالک هر ماه از رهن پرداختی از سوی مستاجر کسر خواهد شد.
وی می‌افزاید: مستاجران هم به دلیل بالا بودن هزینه‌ها و نداشتن توان پرداخت اجاره‌بها، ناچار به توافق با همه شرط‌های موجر هستند تا بتوانند منزلی با هزینه کمتر اجاره کنند و این دور از انصاف است. از موجران خواهشمندیم انصاف را رعایت کنند و از تعیین شرط‌های سخت در اجاره‌نامه خودداری کنند.
صاحبخانه خوب، نیازمند فرهنگ‌سازی
اکبر مقداری هم یکی دیگر از مشاوران املاک ارومیه است که بر لزوم ترویج فرهنگ صاحبخانه خوب تاکید می‌کند و می‌گوید: فرهنگ‌سازی در این زمینه می‌تواند آرامش را به بازار مسکن اجاره بازگرداند.
بر خلاف مرکز کشور در برخی محله‌های شهر ارومیه مالکانی هستند که پس از سال‌ها قیمت‌های اجاره را افزایش نداده‌اند و همین مساله موجب شده است در آن محله قیمت‌ها رشد نکند. وی ادامه می‌دهد: پویش صاحبخانه خوب مدتی است در صدا و سیما هم نمایش داده می‌شود و در این زمینه نیازمند تشویق از سوی فرمانداری، شهرداری و حتی اتحادیه از صاحبخانه‌های خوب هستیم. این تشویق‌‌ها می‌تواند سبب کاهش نرخ‌های اجاره شود.
استقبال اتحادیه از پویش
رئیس اتحادیه مشاوران املاک ارومیه هم در این باره می‌گوید: پویش صاحبخانه خوب به طور خودجوش از سوی برخی مشاوران املاک ارومیه‌ای آغاز شد و ما هم از هر اقدام مثبتی که به نفع مردم باشد استقبال می‌کنیم. شاهرخ پیری درباره شرط‌های عجیبی که این روزها به قراردادهای مالک و مستاجر اضافه شده است، می‌افزاید: قرارداد تحت هر شرایطی توافقی بین موجر و مستاجر است. اتحادیه و مشاور املاک نمی‌توانند دخالتی در این زمینه داشته باشند، چون هیچ قانونی در این مورد وجود ندارد. این مساله ناراحت‌کننده است، اما چون از سوی مستاجر پذیرفته می‌شود، اتحادیه نمی‌تواند در این زمینه واکنش نشان دهد.
کم‌تاثیر اما امیدوارکننده
بازار اجاره امسال به عنوان مهم‌ترین بخش اقتصادی کشور و همچنین به دلیل تغییر شرایط اقتصادی نسبت به سال‌های گذشته دچار نوسان قیمت بسیاری شده است در حالی که دولت در چند سال گذشته نتوانسته راهکارهای کنترلی از جمله دریافت مالیات از خانه‌های خالی، دریافت مالیات از عایدی سرمایه و همچنین راه‌اندازی مسکن استیجاری را اجرایی کند.
با توجه به قرارگیری در فصل نقل و انتقالات و جابه‌جایی مستاجران، قیمت‌ها در بخش اجاره به صورت جهشی و حتی بیشتر از نرخ تورم رشد یافته است به گونه‌ای که بسیاری از مستاجران به مناطق پایین‌تر یا حاشیه شهر‌ها مهاجرت کرده‌اند و همین وضع موجب ایجاد مشکلات بسیاری از جمله مشکلات فرهنگی برای مردمان مناطق مختلف شده است. بسیاری از مستاجران هم اعلام می‌کنند قیمت‌های اجاره امسال در مقایسه با سال‌های گذشته افزایش یافته و مجبورند برای زندگی به مناطق حاشیه‌ای شهر مهاجرت کنند.
در این میان راه‌اندازی برخی پویش‌های حمایتی از مستاجران از جمله صاحبخانه خوب، اتفاق هرچند کم‌تأثیر اما امیدوارکننده‌ای در روزهای پرالتهاب بازار مسکن به شمار می‌رود. کم‌تأثیر از این نظر که بر اساس نتایج نظرسنجی ملی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) که در روزهای 17 و 18 تیر 98 به صورت تلفنی با جامعه آماری شهروندان کل کشور (اعم از شهر و روستا) انجام شده است، از پاسخ‌گویان پرسیده شده «آیا پویش صاحبخانه خوب را شنیده‌اید؟» 8/67 درصد پاسخ‌گویان اعلام کردند اسم این پویش را نشنیده و 9/31 درصد از پاسخ‌گویان شنیده بودند. 3/0 درصد هم به این سؤال پاسخ ندادند.
#پویش_صاحبخانه_خوب اتفاقی است که از سوی برخی مشاوران املاک حمایت می‌شود، اما در کنار آن رفع دغدغه‌های تلخ مستاجران در روزهای گرانی اجاره به تدارک راهکارهای جدی‌تر از سوی دولتمردان نیاز دارد.
