بهره‌برداران 4میلیارد مترمکعب آبی که به دریاچه ارومیه وارد شده است فقط کشاورزان و شناگران خوشحال شهری‌های اقماری دریاچه نیستند.
به گزارش به نقل از روزنامه همشهری ،وقتی از اکوسیستمی مثل دریاچه ارومیه حرف می‌زنیم، فقط آب اهمیت ندارد بلکه وضعیت و تغییرات ایجاد شده در پوشش گیاهی و جانوری آن نیز مهم است. یک‌میلیارد و 400میلیون مترمکعب آورده طبیعی باران‌های بهاری به همراه پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه که از 5سال پیش تا‌کنون اجرا شده است باعث شده جزایر جنوب دریاچه دوباره با آب احاطه شده و سیست‌های گونه آرتمیا احیا شود.
مهاجرت حیات وحش از ارومیه
مهران نظری، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست ارومیه در مورد نظر برخی سمن‌ها درباره مهاجرت گونه‌ای از حیوانات به برخی تالاب‌ها و دریاچه ارومیه گفت: به‌طور قطع این اتفاق در دریاچه ارومیه رخ داد. با کاهش آب دریاچه ارومیه، برخی جزایر آن به خشکی وصل شدند؛ بنابراین برخی حیوانات مثل شغال، روباه و حتی پلنگ به جزیره راه پیدا کردند. الان روی این موارد کار می‌کنیم تا جمعیت حیات وحش در جزایر به‌ویژه گوزن زرد و قوچ و میش آسیب نبیند.
به‌طور صددرصد نمی‌توانیم تضمین کنیم که درصورت وقوع تغییراتی در یک اکوسیستم، در حیات وحش آن تغییراتی به‌وجود نمی‌آید ولی تلاش می‌کنیم این تغییرات را به حداقل برسانیم.
او گفت که نه‌تنها برای اطراف دریاچه ارومیه بلکه برای همه اکوسیستم‌های استان به‌ویژه اکوسیستم‌های تالابی برنامه دارد و افزود: درصورت حفاظت و احیای این اکوسیستم‌ها، هم دریاچه ارومیه احیا می‌شود و هم اکوسیستم‌های ما آسیب نمی‌بینند. ما حقابه دریاچه ارومیه را تامین می‌کنیم. آب مازاد نمی‌آوریم. مصرف آب را مدیریت می‌کنیم و جلوی هدررفت آن را می‌گیریم.
این اقدامات و به‌ویژه رهاسازی آب دریاچه ارومیه در فصل زمستان باعث می‌شود حقابه صرف کشاورزی نشود و مستقیم وارد دریاچه ارومیه شود. اگر حقابه دریاچه ارومیه را در فصل گرم رهاسازی کنیم، بیش از 50 درصد آن هدر می‌رود و به دریاچه نمی‌رسد.
چندی پیش علی نکویی‌فرد، رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور گفت: دریاچه ارومیه در هر مترمکعب آب 56هزار و 130عدد سیست آرتمیا دارد. 748تن سیست در دریاچه ارومیه موجود است که فقط 10درصد از این میزان یعنی حدود 52تن را می‌توان از دریاچه ارومیه برداشت کرد و با این میزان برداشت 90درصد نیاز کشور به این محصول تأمین می‌شود.
این درحالی است که مدیرکل حفاظت محیط‌زیست آذربایجان غربی اعلام کرد که به هیچ عنوان اجازه برداشت از آرتمیا را نمی‌دهد. آرتمیا سخت‌پوست کوچکی است که در آب‌های لب شور تا آب‌های خیلی شور زندگی می‌کند. حداکثر اندازه این گونه ارزشمند 20 میلی‌متر است. آرتمیای بالغ دارای یک جفت چشم و 11 جفت پای شناست که آبشش‌ها روی این پاها قرار دارند.
مهران نظری اما تأکید کرد: میزان افزایش آرتمیا در مرکز آرتمیا در دست بررسی است، اما اجازه برداشت آرتمیا را برای کارهای تحقیقاتی در حد خیلی کم صادر می‌کنیم، اما به‌هیچ وجه اجازه برداشت صنعتی را نمی‌دهیم. یگان حفاظت محیط‌زیست به طور شبانه‌روز از دریاچه محافطت می‌کند. هنوز موردی از دستگیری و صورتجلسه نداشتیم. اوج شکوفایی آرتمیا ارومیانا (آرتمیای دریاچه ارومیه) امسال رخ داده و واقعا بی‌نظیر بوده است. ما فکر می‌کردیم حتی اگر دریاچه ارومیه دوباره پر آب شود، میزان آرتمیا این قدر افزایش پیدا نکند ولی امسال واقعا بی‌نظیر بوده است.
بازگشت امنیت به زیستگاه حیات وحش
از نقاطی که بالا آمدن سطح آب دریاچه ارومیه به بهبود وضعیت آن منتهی شده جزایر ناز و کبودان در جنوب دریاچه است.
علیرضا سیدقریشی، رئیس اداره آموزش محیط‌زیست آذربایجان غربی دراین‌باره به همشهری گفت: خشکی دریاچه در سال‌های اخیر پای گونه‌های مهاجم ازجمله گرگ، شغال و پلنگ را به جزایر محافظت شده و زیستگاه قوچ و میش و گوزن زرد باز کرده بود.
وی با نشان دادن فیلمی از یک پلنگ بر سر یک آبشخور در جزیره اشک که با دوربین تله‌ای گرفته شده است، گفت: امسال به‌دنبال آنیم که از طریق تله‌های زنده‌گیری گونه‌های مهاجم را گرفته و به بیرون جزیره‌ها هدایت کنیم.
در سال‌های گذشته به‌دلیل خشکی دریاچه و کمبود آبشخور، تعدادی از حیوانات در فصل جفت‌گیری به بیرون از جزیره راهی و تعدای از آنها تلف شدند. ولی هم‌اکنون با ساخت چند آبشخور مشکل آب کمتر شده است و به‌دنبال ساخت تعداد بیشتری هستیم. در فصل جفت‌گیری، گوزن‌های نر غالب تنها چشمه جزیره را به تصرف خود درمی‌آورند.
سال91 حدود 50 گوزن نر تلف شدند. از آن سال به بعد چندین سطح آبگیر در منطقه ایجاد شده است که آب باران را به آب‌انبارهای ما هدایت می‌کند. هم‌اکنون هیچ مشکلی برای آب حیوانات در جزایر نداریم.
