یکی از شایع ترین بیماری های پوستی و عفونی، زگیل تناسلی است؛ بیماری که عامل اصلی به وجود آورنده آن، نوعی ویروس DNA دار به نام HPV یا پاپیلومای انسانی است.
به گزارش به نقل از سیناپرس، دکتر زهرا سادات ثقه الاسلامی، عضو کلینیک سلامت جنسی مرکز درمان باروری و ناباروری ابن سینا در این خصوص به خبرنگار سیناپرس گفت: ویروس HPV(Human Papillomavirus) شایع ترین ویروسی است که از راه تماس جنسی منتقل می شود.
این متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری درباره این بیماری ویروسی اظهارداشت: HPV یک ویروس DNA دار است که به سلول های اپیتلیال یا پوششی (Epithelial cells) حمله می کند و باعث ایجاد ضایعات مختلف روی پوست و ناحیه مخاط می شود. این ضایعات پوست دست، پا و هر قسمت از بدن را درگیر می کند و معمولا به شکل زگیل خودش را نشان می دهد. همچنین این ضایعات می تواند مخاط دهان، حلق، حنجره و ناحیه ژنیتال و مقعد را نیز درگیر کند.
وی به راه های انتقال این ویروس اشاره کرد و افزود: مهمترین و تنها راه انتقال این ویروس، تماس نزدیک پوستی یا مخاطی است.
وی ادامه داد: اغلب ضایعات پوستی معمولی بیشتر در سنین مدرسه مشاهده می شود. در این سن کودک با تماس مستقیم با فرد مبتلا( در خانواده یا دوستان مدرسه اش)، به این ویروس مبتلا می شود. این مساله اهمیت بالینی ندارد.
مساله خیلی مهمتر، درگیری مخاطی است که ناحیه ژنیتالیا مانند دهانه رحم، مقعد یا آنال، دهان، حلق و حنجره را از طریق رابطه جنسی درگیر می کند.
وی تصریح کرد: راه انتقال این ویروس بسیار حائز اهمیت است، زیرا اگر مادر در ناحیه ژنیتال یا تناسلی این زگیل ها را داشته باشد، با انجام زایمان طبیعی، می تواند این ویروس را به نوزادش نیز منتقل کند و بعدها نوزاد دچار ضایعات تنفسی شود.
حتی اگر در داخل رحم مادر نیز این زگیل وجود داشته باشد، این ویروس می تواند جنین را آلوده کند و چند سال بعد در ناحیه تنفسی کودک، ضایعات زگیل مانند (ضایعات پاپیلوماتوز) مشاهده شود. به گفته وی، هم اکنون انتقال این ویروس از طریق لیزر، اپیلاسیون و استخر ثابت نشده است.
ویروس HPV ترسناک نیست
این عضو کلینیک سلامت جنسی مرکز درمان باروری و ناباروری ابن سینا به نشانه های بالینی این ویروس اشاره کرد و گفت: در برخی موارد ممکن است این ویروس به صورت ضایعات پوستی بروز کند اما در بیشتر موارد این ویروس بدون علامت سیستماتیک مانند تب است.
وی گفت: هم اکنون نزدیک به 100 ویروس HPV وجود دارد که تنها 10 تا 15 مورد این ویروس ها کارسینوژن هستند یعنی ممکن است منجر به بدخیمی شوند.
وی افزود: این ویروس ها ترسناک نیستند و منجر به بد خیمی نمی شوند؛ زمانی که این ویروس ها وارد بدن می شوند، طی 6 تا 12 ماه خود به خود از بین می روند. حتی در بسیاری از موارد فرد متوجه ابتلا به آن نمی شود.
این متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری تصریح کرد: شایع ترین نوع ویروس HPV که می تواند منجر به بدخیمی بشود، نوع 16 و 18 است؛ این نوع ویروس می تواند در داخل بدن پایدار یا مزمن باقی بماند، سپس با تهاجم به بافت های دیگر منجر به بدخیمی شود.
وی بیان کرد: از آنجایی که میزان انتقال و همچنین بدون علامت بودن آن زیاد است، تعداد زیادی از افراد می توانند مبتلا به این ویروس شوند. دهانه رحم، یکی از ترسناک ترین قسمت هایی است که منجر به بدخیمی این ویروس می شود. بدخیمی دهانه رحم، سومین علت شایع بدخیمی در خانم هاست که ارتباط خیلی نزدیکی با ویروس HPV دارد. این نوع بدخیمی ممکن است در ناحیه آنال، حنجره و مخاط ها هم به وجود بیاید.
تشخیص بیماری با انجام دوره ای آزمایش ها
این متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری به راه های درمانی این ویروس اشاره کرد و گفت: این ویروس قابل ریشه کنی نیست اما هم اکنون راه های درمانی برای مداوای بیماران وجود دارد.
مثلا اگر این ویروس باعث زخم یا ضایعه پوستی بشود شاید بنابر شرایط بیمار و قسمتی که درگیر شده است، پزشک برای مداوی این بیماران( از نظر زیبایی) از یک سری پمادهای کراتولیتیک(Keratolytic) یا روش های کرایو( فریز کردن زگیل تناسلی)، کوتر( سوزاندن زخم) یا لیزر استفاده کند. معمولا این روش ها زمان بر است و طی چند جلسه ضایعه از بین می رود.
ثقه الاسلامی افزود: مهمترین روش برای پیشگیری از آلودگی به این ویروس، رعایت بهداشت در روابط جنسی و دوری از تماس جنسی پر خطر است. دومین روش، انجام آزمایش دوره ای پاپ اسمیر و نمونه برداری از رحم و انجام تست PCR است.
به گفته وی، فردی که دچار ضایعه پوستی شده است، به نزد پزشک مراجعه می کند. پزشک نیز پس از معاینه و نمونه برداری، می تواند این بیماری را تشخیص دهد اما در موارد بدون علامت، بهترین راه تشخیص انجام تست پاپ اسمیر به صورت دوره ای و نمونه برداری از دهانه رحم است. حتی DNA ویروس از طریق PCR( یک روشی که DNA را می شمارد) نیز باید مورد بررسی قرار بگیرد تا ما دریابیم که آیا این ویروس داخل رحم وجود دارد یا خیر؟
وی خاطرنشان کرد: سومین راه پیشگیری از آلودگی به این ویروس، تزریق واکسن است. هم اکنون واکسن های دو ظرفیته(سرواریکس) و چهار ظرفیته(گارداسیل) در بازار ایران وجود دارند. واکسن سرواریکس تنها برای نوع 16 و 18 ایمنی ایجاد می کند. واکسن چهار ظرفیته گارداسیل نیز برای انواع 6، 11، 16 و 18 ایمنی ایجاد می کند.
وی ادامه داد: نوع 6 و 11 این ویروس اهمیت بالینی ندارد فقط از نظر زیبایی ضایعاتی ایجاد می کند اما نوع 16 و 18 این ویروس خطرناک و بدخیم است که این واکسن باید طی 3 دوز به بیمار تجویز شود. نوبت دوم این واکسن دو ماه بعد از نوبت اول و نوبت سوم نیز 6 ماه پس از نوبت اول به فرد تزریق می شود و تا حدود 97 تا 99 درصد هم می تواند موثر باشد.
وی اظهارداشت: بهترین زمان برای تزریق این واکسن سنین 18 تا 26 سالگی است یعنی پیش از آنکه ویروس HPV وارد بدن بشود، تزریق این واکسن می تواند موثر باشد. پس از ورود ویروس HPV نیز، تزریق این واکسن می تواند در مقابل انواع دیگر این ویروس ایمنی ایجاد کند اما اثر آن کمتر از زمانی است که ویروس وارد بدن نشده است.
وی به سایر روش های سنتی مداوای این بیماری اشاره کرد و گفت: در حال حاضر روش سنتی مانند زالو درمانی در هیچ منابع علمی مورد تایید قرار نگرفته است.
