به گزارش ایسنا، اگرچه برخی از آمار ممکن است مایه خوشبینی سعودیها باشد اما نگاه دقیقتر به وضعیت نشان میدهد که سعودیها به دلیل تهدید عرضه از سوی آمریکا و روسیه، همچنان با وضعیت ایده آلی که میخواهند فاصله دارند. در واقع به نظر میرسد روسیه بحران اخیر آلودگی نفت را پشت سر گذاشته و با اعلام تحکیم روابطش با چین، حتی عرضه رو به رشد آمریکا را مورد تهدید قرار داده است.
شرکت دولتی آرامکو در فاصله ژانویه تا مه برتری خود را در چین که بزرگترین مصرف کننده نفت آسیا به شمار میرود، حفظ کرد. طبق آمار اداره کل گمرک چین، این کشور 223.858 میلیون بشکه نفت خام از عربستان سعودی وارد کرد که 9.8 درصد نسبت به 203.811 میلیون بشکه در مدت مشابه سال گذشته افزایش داشت. این وضعیت با توجه به اضافه شدن دو پالایشگاه خصوصی ژیجیانگ پتروکمیکال و هنگلی پتروکمیکال به مشتریان آرامکو مثبت بوده است.
بدون قرارداد با این مشتریان جدید، سعودیها جایگاه برتری خود در صادرات نفت به چین را به روسها واگذار میکردند. روسیه در فاصله ژانویه تا مه 220.201 میلیون بشکه نفت به چین صادر کرد و 14.6 درصد سهم از این بازار داشت. وضعیت مشابه در میان سایر مشتریان آسیایی بزرگ دیده شد. کره جنوبی در فاصله ژانویه تا مه 126.648 میلیون بشکه نفت خام از عربستان سعودی خریداری کرد که 1.2 درصد در مقایسه با 128.229 میلیون بشکه در مدت مشابه سال گذشته کمتر بود. ژاپن هم در همین مدت حدود 5.5 درصد نفت کمتری از عربستان سعودی خریداری کرد که مجموعا به 1.169 میلیون بشکه بالغ شد.
روسیه در توافق کاهش تولید اوپک پلاس انعطاف پذیری بیشتری نسبت به عربستان سعودی دارد. روسها هر زمان که بخواهند هر میزان که مایل باشند نفت تولید میکنند در حالی که سعودیها عمده بار کاهش تولید را بر دوش گرفتهاند. همچنین روسها بدون در نظر گرفتن خود آمریکا، یکی از نخستین تولیدکنندگان بزرگی بودند که درصدد تامین شکاف عرضه ناشی از تحریمهای آمریکا علیه صادرات نفت ایران برآمدند.
به گفته مهرداد عمادی، مدیر تحلیل ریسک جهانی در شرکت بتاماتریکس، روسها استراتژی برای هدف قرار دادن آسیا به طور کلی و چین به طور خاص را پس از راه اندازی خط لوله سیبری شرقی_اقیانوس آرام در سال 2010 پیاده کردند. این خط لوله امکان صادرات مستقیم نفت بیشتر به آسیا را فراهم کرد و در ژانویه سال گذشته با راه اندازی یک خط لوله موازی دیگر که به چین اجازه میدهد سالانه حدود 30 میلیون تن یا معادل 600 هزار بشکه در روز نفت از روسیه وارد کند، تقویت شد.
ایده اصلی افزایش صادرات به آسیا از طریق افزایش تولید در سیبری شرقی بود اما این اتفاق در زمان مورد نظر محقق نشد و روسیه مجبور شد در صادرات نفت به اروپا تغییراتی دهد. تا پایان سال 2017 سطح صادرات نفت اسپو به آسیا در مقایسه با سال 2010 چهار برابر افزایش یافت و به 1.2 میلیون بشکه در روز رسید و آن طور که وزارت انرژی روسیه اعلام کرده، قرار است در سال 2020 به حدود 1.6 میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند. این آمار شامل تحویل بلندمدت نفت به چین از طریق خط لوله اسکوورودینو-موهه و همچنین محمولههای تک از طریق بندر کازمینو در اقیانوس آرام است.
تلاش روسیه برای تصرف هر چه سریعتر بازار آسیا به خصوص چین، دلیل اصلی کاهش کیفیت جریان صادرات نفت اسپو به اروپا حتی پیش از بحران اخیر آلودگی نفت خط لوله دروژبا بوده است.
بر اساس گزارش اویل پرایس، با توجه به تحولات لجستیکی و روابط رو به گسترش میان روسیه و چین در سایر پروژههای انرژی و امنیتی، عجیب نیست که اکثر بخشهای دولتی و خصوصی چین خرید نفت اسپوی روسیه را ترجیح میدهند. طبق آمارهای مختلف، گرید اسپو در ژوئن خوراک اصلی پالایشگاههای مستقل چینی بود که 16.273 میلیون بشکه از آن وارد شد و 33.3 درصد در مقایسه با 12.168 میلیون بشکه در ماه مه افزایش نشان داد. در این بین نگرانیهای امنیتی پیرامون تجارت با عربستان سعودی در فضای ژئوپلیتیکی اخیر، صادرات نفت روسیه به چین را تقویت کرده است.