روابط جنسی در زنگی مشترک، مانند سوخت برای حرکت ماشین است؛ تا زمانی که سوخت فراهم نباشد، حرکت ماشین غیرممکن است، ولی باید توجه داشت که برای حرکت، سوخت بهتنهایی کافی نیست. اگرچه رابطی جنسی میتواند به حرکت و پویایی و حتی زنده ماندن زندگی مشترک کمک کند، اما بهتنهایی ضامن زندهماندن رابطه شما نیست. اما واقعا مشکلات جنسی چیست؟ اختلالات جنسی کدام است؟ و باید با آنها چه کرد؟ اولین گام این است که از میزان اطلاعات خود در مورد روابط جنسی آگاه باشید. در مرحله دوم مشکلات جنسی را بشناسید. یادتان باشد مشکلات جنسی و اختلالات جنسی دو مقوله جداگانه هستند. مشکلات جنسی از اختلالهای جنسی خفیف ترند. در گام سوم همانطور که یک سرماخوردگی را میپذیرید، مشکلات یا اختلالات جنسی خود را نیز پذیرا باشید و به دنبال راه درمان آن بروید.
مشکلات جنسی کدامند؟
نداشتن رضایت جنسی را نمیتوان بهراحتی در دستهبندیهای اختلال جنسی قرار داد. بیشتر همسرانی که برای راهنمایی به درمانگاههای جنسی مراجعه میکنند، رضایتی از روابط جنسی خود ندارند. گروهی از این همسران فقط از نداشتن لذت شکایت دارند. عوامل مختلفی میتوانند مشکلات جنسی را به وجود آورند؛ مانند مشکلات در ارتباط بین همسران بهطورکلی (مثلا یک دعوای همیشگی)، از دست رفتن جذابیت همسران برای یکدیگر و خستگی از فعالیت جنسی ثابت (ازلحاظ شکل و وضعیت ارتباط جنسی)؛ بنابراین اگر در رضایت جنسی مشکلی وجود داشته باشد، بحث مشکل جنسی مطرح است نه اختلال.
ممکن است مشکلات جنسی خودش را به صورت افسردگی، بیخوابی یا شکایتهای مربوط به پزشکی زنان و نازایی نشان دهد. مشکل جنسی نیاز به غنیسازی رابطه همسران دارد. اگر رابطه همسران و وضعیت روانی هر یک بهبود یابد، معمولا مشکلات جنسی هم از بین میروند.
اختلالات جنسی در زنان:
اختلال جنسی، وجود مشکل در مراحل مختلف رابطه جنسی است که نیاز به رواندرمانی دارد. هر رابطه جنسی، از چند مرحله تشکیل شده است که شروعش تحریک و پایانش فرونشستن تحریک است. در هر مرحلهای مشکلی وجود داشته باشد، اختلالی به وجود میآید. اول اختلالهای خانمها را بشناسیم:
1-اختلال عدم علاقه و تمایل به رابطه جنسی
در این اختلال، فرد معمولا علاقهای به برقراری ارتباط جنسی ندارد و با اکراه به این مسئله پاسخ میدهد.
2-اختلال ارگاسم
در این اختلال، زن ممکن است خیلی تحریک شده باشد، اما به ارگاسم یا اوج لذت جنسی نرسد.
3-اختلال بازداری و عدم تحریک جنسی
در این اختلال، فرد در تحریک شدن و پاسخ جنسی دچار مشکل است؛ که میتوان از دلایل آن احساس گناه، خصومت، تعارض درونی بین میل به انجام عمل جنسی و ترس ناخودآگاه از آن، اضطراب ناشی از نداشتن دانش جنسی و یا انتظارات غیرواقعبینانه از رابطه جنسی، پیامهای منفی والدین درباره عمل جنسی، داشتن تجربههای ناخوشایند جنسی، استفاده از داروها و بیماریهایی که بر عملکرد تستسترون و هیپوفیز اثر میگذارند را نام برد.
4-اختلال واژینیسم
اسپاسم خود به خودی عضلات خارجی اندام تناسلی و انقباض غیرارادی آنهاست که رابطه جنسی را غیرممکن میکند.
اختلالات جنسی در مردان:
1. اختلال ارگاسم مرد
مردانی که به اوج لذت جنسی یا به اصطلاح انزال نمیرسند، از این اختلال رنج میبرند. این اختلال میتواند همیشگی باشد یعنی از اولین رابطهی جنسی تاکنون وجودد داشته باشد و یا اکتسابی باشد یعنی از یک زمان به بعد به وجود آید. ضمن اینکه این اختلال میتواند موقعیتی یعنی فقط در بعضی از موارد خاص رابطه جنسی یا فراگیر یعنی در همه روابط جنسی باشد. این بیماری میتواند شدید یا متوسط باشد.
2. اختلال انزال زودرس
انزال مکرر با تحریک جنسی، دستکم پیش یا بلافاصله پس از عمل جنسی. این اختلال میتواند طرف مقابل یا خانمها را از رسیدن به اوج لذت جنسی محروم کند.
3. اختلال در نعوظ
نقص در شروع یا ادامه نعوظ در مرد، ناتوانی پایدار یا مکرر در شروع یا ماندگاری نعوظ تا کامل شدن فعالیت جنسی. این اختلال هم مثل اختلالهای قبل میتواند همیشگی و یا اکتسابی باشد.
چه طور اختلالهای جنسی را درمان کنیم؟
درمانهایی که برای اختلالهای جنسی وجود دارد بسیار گسترده است؛ اما پیش از آن شما باید به یک متخصص مراجعه کنید. تا وقتی که حل این مشکلات را به زمان بسپارید، با بدتر شدن آن روبهرو میشوید.
1. درمان عدم تحریک جنسی
بهطورکلی در مقایسه با مردان، چرخه پاسخ جنسی در زنان با آهنگ کندتری پیش میرود و این نکته گویای آن است که زنان برای ایجاد یک رابطه جنسی مؤثر و رضایتبخش، به آمادگی ذهنی و تحریک جنسی بیشتری نیاز دارند. ازاینرو، شاید بتوان گفت که در بسیاری از موارد، مردان میتوانند با خودداری بیشتر و عدم اصرار برای آغاز سریع آمیزش و دخول، زنان را از نظر روانی و هیجانی بیشتر آماده کنند و با پیشنوازیهای مطلوب و برقراری هماهنگی هیجانی کامل میان یکدیگر، امکان رسیدن به اوج لذت جنسی را برای همسرشان نیز فراهم کنند.
2. درمان نداشتن اوج لذت جنسی
در زنان مبتلا به کژکاری اوج لذت جنسی، علاوه بر به کارگیری دیگر روشهای درمانی میتوان از تمرکز بر خود استفاده کرد. این روشها به بیمار کمک میکنند تا لذت بردن از احساسهای جنسی را در وضعیت آرمیدگی یاد بگیرد. البته مسلما این روش باید با آموزش یک روانشناس بالینی انجام شود.
3. درمان واژینیسم
برای درمان اختلال واژینیسم، بیمار باید ابتدا بیاموزد که خود را چگونه از تنش و اضطراب مربوط به آمیزش رها کند و به هنگام تحریک جنسی انقباضهای ماهیچهای بدنش را با تمرین آرمیدگی یا ریلکسیشن کاهش دهد. همزمان با تمرین آرمیدگی، بیمار ترغیب میشود تا درباره اندامهای تناسلی خود بیشتر مطالعه کند و اطلاعات دقیق و درستی به دست آورد. سپس مجموعهای از مراحل تدریجی تمرین، زیر نظر متخصص شروع میشود. لازم به یادآوری است که همراهی و همحسی شوهر در مراحل مختلف درمان، نقش مهمی در موفقیتآمیزبودن آن ایفا میکند. همچنین برای درمان واژینیسم میتوان از حساسیتزدایی تجسمی نیز استفاده کرد. در این روش نیز درمانگر با ارائه تدریجی صحنههای گوناگون نزدیکی جنسی و دخول (که پیشتر با همکاری بیمار و درمانگر بهطور کامل تهیه و ازنظر تحریککنندگی و اضطرابآور بودن درجهبندیشده است) واکنشهای اضطرابآلود و تنشزای بیمار را نسبت به آمیزش جنسی از میان میبرد.
4. درمان بیمیلی جنسی
یکی از رایجترین درمانها برای بیمیلی جنسی، فراهم کردن شرایط تحریک جنسی است. آموزش خیالپردازی یکی از شیوههای درمانی بیمیلی جنسی است. تنظیم برنامه زمانبندی آمیزش جنسی نیز کمک خوبی خواهد بود.
5. درمان انزال زودرس و دیررس
در انزال زودرس از تکنیکهای رفتاری و در انزال دیررس از تمرکز بر اندامهای جنسی استفاده میشود؛ در اینجا همسر نقش مهمی بر عهده دارد. همچنین باید بر کاهش اضطراب و افزایش باورهای فرد کار کرد.
6. تکنیکهای درمانی اختلال در نعوظ
در درمان اختلالهای جنسی این روشها به کار برده میشود: جلوگیری از تلاش برای دخول، تمرکز حسی و کسب لذتجنسی بدون هدف دخول، تغییر حالت یا پوزیشن رابطه جنسی.
7. درمان اختلال مشترک جنسی زن و مرد
وقتی که دو طرف تمایلی برای رابطه جنسی ندارند یا شدیدترش از این رابطه تنفر شدید دارند، معمولا روانشناسان سراغ غنیسازی روابط همسران میروند.