روزنامه همشهری: با ابلاغ آیین‌نامه فرایند استخراج رمزارز توسط معاون اول رئیس‌جمهور، حالا خیلی‌ها این سؤال را دارند که برای استخراج قانونی رمز‌ارز‌های پرطرفداری مثل بیت‌کوین باید چطور عمل کرد؟
آموزش گام به گام ماینینگ قانونی
معاون اول رئیس‌جمهور آیین‌نامه اجرایی استخراج فرآورده‌های پردازشی رمزنگاری‌شده در کشور را به‌منظور ایجاد بستری امن، کم هزینه، شفاف و پرسرعت برای تبادلات اقتصادی و به کارگیری با رویکرد تسهیل فضای کسب وکار ابلاغ کرده است.
این ابلاغیه، برای حل مشکلاتی به‌وجود آمده که پیش‌تر در رابطه با استخراج رمزارز مطرح شده بود؛ از قاچاق پردازنده‌ها و تجهیزات رایانه‌ای مورد استفاده در سامانه‌های استخراج گرفته تا استفاده غیرقانونی از برق رایگان یا تخفیف‌دار و مجانی مراکز عمومی. فعالان حوزه ماینینگ و رمزارز می‌گویند ابلاغیه جدید هنوز ابهام‌هایی به‌خصوص در زمینه هزینه برق و قیمت نهایی محصول دارد. ضمن اینکه امکان مبادله آن نیز در داخل کشور وجود ندارد و باید بیت‌کوین به‌دست‌آمده را صادر کرد.
چگونگی حضور خارجی‌ها که پیش‌تر در بازار غیرقانونی ماینینگ فعال بودند نیز هنوز به‌طور شفاف مشخص نیست. در این گزارش، از کارشناسان حوزه بیت‌کوین خواستیم در گفتگو با همشهری چگونگی ورود قانونی به بازار ماینینگ را برای تازه‌وارد‌های بازار تشریح کنند؛ از ریسک‌های بزرگ بازار تا جزئیاتی مثل دستگاه‌های محبوب استخراج و زمان دریافت سود نهایی از ماینینگ.
شناخت ریسک‌های صنعت ناشناخته
ماینینگ هنوز در ایران به اندازه کافی شناخته شده نیست. تازه‌وارد‌ها بیشتر به‌عنوان یک معجزه پولساز به ماینینگ نگاه می‌کنند که می‌تواند تحریم را دور بزند، ثروت بادآورده به همراه بیاورد و وضعیت زندگی همه را یک پله بهتر کند. کارشناسان کارکشته، اما توصیه می‌کنند بدون شناختن ریسک ماینینگ، وارد این بازار نشوید. عباس آشتیانی، عضو انجمن بلاک‌چین ایران به همشهری از ریسک‌های خاص ماینینگ می‌گوید.
انتخاب تجهیزات: مدام دستگاه‌های جدید ماینر به بازار می‌آیند که توان بالاتری برای پردازش دارند. انتخاب بهترین دستگاه خیلی مهم است؛ نه ارزان‌ترین یا حتی گران‌ترین. بهره‌وری عامل مهمی است.
خرابی تجهیزات: عمر سامانه‌های الکترونیکی که برای ماینینگ به‌کار می‌روند، بسیار محدود است. این دستگاه‌ها به رطوبت، دما، ضربه، نوسان الکتریکی و گرد و خاک حساس هستند و شیوه نگهداری خاصی نیاز دارند.
یک سیستم غیرخانگی: مصرف بالای برق، صدا و گرمای بالای تولیدی، در کنار خطراتی که این دستگاه‌ها در زمینه اتصالی، اتصال جریان کوتاه و... دارند، نشان می‌دهد ماینینگ در خانه به‌صرفه و مناسب نیست؛ ضمن اینکه، دستگاه‌های ماینر پرفروش بازار، حدود هزار ژول در ثانیه انرژی حرارتی تولید می‌کنند.
نوسان قیمت: قیمت محصول تولیدی (بیت‌کوین) نوسان زیادی دارد که در نهایت، روی قیمت اولیه دستگاه هم تأثیر می‌گذارد. این‌ها در نهایت روی حاشیه سود اثرگذار هستند.
بالا رفتن سختی شبکه: سختی شبکه به مرور در حال افزایش است و این یعنی سهم تولیدی هر دستگاه از بیت‌کوین‌های استخراج شده به مرور کم می‌شود.
خرید ماینر در فروشگاه‌های سطح شهر
با قانونی شدن ماینینگ و بعد از ابلاغ تعرفه‌های وزارت «صمت» به اداره کل گمرک، در آینده‌ای که چندان دور به‌نظر نمی‌رسد، واردات قانونی دستگاه‌های استخراج آزاد خواهد شد.
عباس آشتیانی می‌گوید: «پس از این فرایند، فروشگاه‌ها پس از تعهد ارائه خدمات مصرف‌کننده و پس از فروش، می‌توانند ماینر‌ها را در فروشگاه‌های سطح شهر یا سایت‌های اینترنتی عرضه کنند. پس از تعیین تعرفه، با تمام قطعات الکترونیکی حوزه ماینینگ مثل لپ‌تاپ، هارد اکسترنال و... رفتار می‌شود.»
ورود ممنوع برای شخصیت‌های حقیقی
بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد، مجوزی که وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار است برای قانونی شدن ماینینگ ارائه کند، به اشخاص حقیقی داده نمی‌شود. به‌طور کلی، واحد‌های صنعتی که حداقل 60 کیلووات مصرف داشته باشند و چند نفر کارشناس حوزه آی‌تی را استخدام کرده باشند، می‌توانند مجوز ماینینگ دریافت کنند. با این حساب، ماینینگ شخصی و خانگی امکان‌پذیر نیست. عباس آشتیانی دراین‌باره می‌گوید: «اگر فردی یک یا دو دستگاه ماینر در خانه داشته باشد، باید در قالب یک شرکت تعاونی یا شرکتی با درصد سهام مشخص به ثبت رسیده و به‌عنوان شخصیت حقوقی وارد بازار شود.»
سرمایه مورد نیاز و بازگشت سرمایه
سرمایه‌گذاری در حوزه ماینینگ در 2 حوزه خواهد بود؛ اول خرید تجهیزات ماینینگ و دوم زیرساخت‌های بهره‌برداری از این سیستم‌ها، به همراه دستگاه‌های تبدیل برق سه‌فاز به تک‌فاز. عباس آشتیانی می‌گوید: «به‌طور کلی، تهیه هر یک تراهش توان پردازشی، حدود 900 هزار تومان هزینه دارد. یعنی یک دستگاه s9 ساخت شرکت Bit Main که پرفروش‌ترین دستگاه بازار به‌حساب می‌آید و 14 تراهش توان پردازشی دارد، 11 میلیون تومان می‌ارزد. با همین نگاه، دستگاه با توان 40 تراهش نیز 38 میلیون تومان خرید و فروش می‌شود.»
اینطور که آشتیانی می‌گوید هزینه‌های زیرساخت شامل تجهیزات دورکردن هوای گرم (فارغ از سیستم سرمایشی)، فیلتر هوا و کابل‌کشی، برای هر دستگاه حدود 500 هزار تومان هزینه خواهد داشت. هزینه جاری دیگر، قیمت برق است که اینطور که عباس آشتیانی می‌گوید، هنوز به اندازه کافی شفاف نیست. عباس آشتیانی می‌گوید: «با این حساب، اگر تعرفه برق را به ازای هر کیلووات 100 تومان درنظر بگیریم، از آن‌جایی که پردازش هر «تراهش» 99 وات برق مصرف می‌کند، با فرض ثابت ماندن قیمت نهایی بیت‌کوین و سختی شبکه، بازگشت سرمایه حدودا یکساله خواهد بود. این تخمین‌ها براساس استفاده از دستگاه s9، ساخت شرکت «بیت‌ماین» است.
