به گزارش ایسنا، با وجود این‌که در سال‌های اخیر شرایط بین‌المللی، تحریم‌ها و به دنبال آن تغییر وضعیت ارزی، تا حدی فعالیت در مناطق آزاد را تحت تاثیر قرار داد و مشکلاتی را برای آنها ایجاد کرد اما در سوی دیگر مسئولان معتقدند مناطق آزاد از اهمیت ویژه‌ای برای توسعه اقتصادی و گرفتن زهر تحریم‌ها برخوردار است و باید مورد توجه قرار گیرد.
در حالی مناطق آزاد در توسعه سرمایه‌گذاری، جذب سرمایه داخلی و خارجی و همچنین توسعه تولید و میزان صادرات و واردات مورد توجه است که یکی از مناطق حائز اهمیت آزاد ایران منطقه چابهار است که به دلیل موقعیت جغرافیایی و ظرفیت بالایی که داراست؛ به گونه‌ای که منطقه آزاد چابهار از نزدیک‌ترین نقاط به آب‌های آزاد جهان برای عمده کشورهای آسیای مرکزی و افغانستان است و یک نقطه استراتژیک برای ترانزیت کالا از آسیا به اروپا به شمار می‌رود.
بر این اساس اغلب برای توسعه سرمایه‌گذاری در تولید و صادرات مورد اشاره مسئولان ارشد کشور قرار داشته است؛ به طوری که به اعتقاد رئیس جمهور، چابهار بهاری برای هر سه کشور ایران، افغانستان و هند به شمار می‌رود و می‌توان از طریق سرمایه‌گذاری و فعالیت مشترک از طریق آن، هنر را به مسیری مطمئن به افغانستان و کشورهای های اسیای میانه و قفقاز متصل کرد.
همچنین مرتضی بانک - دبیر شورای عالی مناطق آزاد - تاکید دارد که چابهار منطقه‌ای ایده‌آل برای توسعه سرمایه‌گذاری تولید و صادرات محصولات مورد نیاز بازارهای مصرف منطقه‌ای به ویژه بازار بزرگ یک میلیارد و 400 میلیون نفری هند، افغانستان و آسیای میانه است که می‌توانست به مرکز منطقه‌ای ترانزیت، انرژی و تجارت تبدیل شود.
این در حالی است که اخیرا نیز مدرس خیابانی - قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت - اعلام کرده که رویکرد این وزارتخانه تمرکز بیشتر بر صادرات و واردات کالا از بندر چابهار و همچنین حمل و نقل کالا از این بندر به داخل کشور است که به صرفه و آسان‌تر خواهد بود.
با توجه به اهمیتی که منطقه ازاد چابهار در تجارت و توسعه ایران دارد، نگاهی به عملکرد این منطقه در وضعیت اقتصاد ملی و تجارت قابل اهمیت است.
بررسی عملکرد منطقه آزاد چابهار در تولید در گسترش و تسهیل تولید کالا و خدمات در کسب‌وکارهای محوری و مزیت‌های نسبی منطقه نشان می‌دهد که تعداد کل واحدهای تولیدی در آن از حدود 212 واحد در سال 1396 با رشد 25 درصدی به 263 درصد رسیده است.
همچنین ارزش تولیدات در منطقه از حدود 124 میلیارد تومان در سال 1393 به 568 میلیارد در سال 1396 رسیده است، اما در سال 1397 با افت قابل ملاحظه‌ای همراه شده و به 345 میلیارد تومان کاهش دارد. این تغییر بی تاثیر از شرایطی از جمله تحریم‌ها و تغییر وضعیت سیاست ارزی نیست.
سرمایه‌گذاری در چابهار 14 برابر شد
اما میزان سرمایه‌گذاری داخلی در منطقه آزاد چابهار از حدود 63 میلیارد تومان در سال 1393 با رشد 14 برابری به حدود 982 میلیارد تومان رسیده است. وضعیت سرمایه گذاری خارجی محقق شده در منطقه آزاد چابهار نیز نشان از آن دارد که از سال 1393 تا 1396 افزایشی بوده و از حدود 38 میلیون دلار به 63 میلیون دلار رسیده ولی در سال گذشته با افت داشته و به هفت میلیون دلار کاهش داشته است که در این مورد نیز شرایط تحریمی اثرگذار بوده است.
در رابطه با توسعه تجارت بین‌المللی و منطقه‌ای در منطقه آزاد چابهار نیز آمار از این حکایت دارد که واردات کالای تجاری از طریق منطقه به سرزمین اصلی حدود 592 میلیون دلار در سال 1396 بوده که با رشد 75 درصدی به 828 میلیون دلار در سال گذشته می‌رسد. این در حالی است که سهمیه کالای تجاری در سال گذشته 450 میلیون دلار بوده که حدود 378 میلیون دلار آن جذب شده است.
اما در مورد واردات کالای همراه مسافر به منطقه کاهش 75 درصدی وجود دارد؛ به طوری که از 134 میلیون دلار در سال 1396 به 34 میلیون دلار در سال گذشته رسیده است. این در حالی است که تغییر شرایط اقتصادی و تلاطم بازار ارز و سیاست‌های بازرگانی متاثر از تحریم عامل اصلی کاهش واردات کالاهای همراه مسافر در منطقه آزاد چابهار به شمار می‌رود.
در رابطه با شرایط صادرات کالا و خدمات در منطقه آزاد چابهار و حضور آن در بازارهای جهانی نیز، صادرات به خارج از کشور از حدود شش میلیون دلار در سال 1387 و در فاصله 10 ساله به 15 میلیون دلار در سال گذشته رسیده است. در عین حال که صادرات به سرزمین اصلی نیز از حدود پنج میلیون دلار با رشد 240 درصدی از سال 1387 به 17 میلیون دلار در سال 1397 افزایش دارد.
وضعیت ترانزیت در منطقه آزاد چابهار نیز نشان از کاهش 77 درصدی در سال گذشته دارد؛ به گونه‌ای که از 5.5 میلیون دلار در سال 1396 به 1.3 میلیون دلار در سال 1397 رسیده است. در رابطه با وضعیت کانتینرهای وارد شده به منطقه آزاد چابهار نیز باید گفت که در فاصله سال‌های 1396 تا 1397 رشد 46 درصدی داشته و از حدود 23 هزار و 700 کانتینر به 34 هزار و 562 کانتینر افزایش دارد.
